بسیاری از افراد روان‌پزشکان و روانشناسان را با یکدیگر اشتباه می‌گیرند. هم روانشناسان و هم روان‌پزشکان نحوه کار مغز، احساسات و افکار ما را درک می‌کنند. هر دو می‌توانند با درمان‌های روان‌شناختی (گفتاردرمانی) بیماری روانی را درمان کنند. به نظر می‌رسد عناوین آن‌ها مشابه است و هر دو برای تشخیص و معالجه افراد دارای شرایط بهداشت روان آموزش‌دیده‌اند. بااین‌حال روانشناسان و روان‌پزشکان یکسان نیستند. هر یک از این متخصصان زمینه‌های آموزشی و نقش‌های متفاوتی در درمان دارند.
روانپزشک کیست؟
روانپزشک یک پزشک است که درزمینهٔ بهداشت روان ازجمله اختلالات مصرف مواد تخصص دارد. روان‌پزشکان واجد شرایط ارزیابی جنبه‌های روحی و جسمی مشکلات روانی هستند. به دلایل زیادی افراد به دنبال کمک روان‌پزشکی هستند. مشکلات می‌تواند ناگهانی باشد، مانند حمله وحشت، توهمات ترسناک، افکار خودکشی. یا ممکن است طولانی‌مدت تر باشند مانند احساس غم، ناامیدی یا اضطراب که به نظر نمی‌رسد هرگز برطرف شوند و یا عملکرد آن‌ها مشکل باشد و باعث شود زندگی روزمره دچار تحریف شود و نتوان آن را کنترل کرد.
روانپزشک چه‌کاری انجام می‌دهد؟
روان‌پزشکان از انواع روش‌های درمانی ازجمله انواع مختلف روان‌درمانی، داروها، مداخلات روان‌شناختی و سایر روش‌های درمانی مانند ECT یا الکتروشوک درمانی بسته به نیاز هر بیمار استفاده می‌کنند. اکثر داروها توسط روان‌پزشکان تقریباً به همان روشی استفاده می‌شود که از داروها برای درمان فشارخون یا دیابت استفاده می‌شود. پس از انجام ارزیابی‌های دقیق، روان‌پزشکان می‌توانند داروهایی را برای کمک به درمان اختلالات روانی تجویز کنند. بیمارانی که تحت درمان دارویی طولانی‌مدت هستند باید به‌طور دوره‌ای با روانپزشک خود ملاقات کنند تا اثربخشی دارو و عوارض جانبی احتمالی را کنترل کنند.
روانشناس کیست؟
روانشناس یک متخصص است که درزمینهٔ درمان مشکلات بهداشت روان و رفتار انسان تخصص دارد. بسیاری از روانشناسان در روانشناسی بالینی آموزش‌دیده‌اند. این رشته از روانشناسی شامل آموزش‌های تخصصی درزمینهٔ مشکلات بهداشت روان و مشکلات روانی است. آن‌ها با استفاده از مصاحبه، نظرسنجی و مشاهدات، شرایط بیمار را تشخیص می‌دهند. درواقع روانشناس کسی است که با مشاهده، تفسیر و ضبط نحوه ارتباط افراد با یکدیگر و محیط، فرایندهای ذهنی و رفتار انسان را مطالعه می‌کند.
روانشناس چه‌کاری انجام می‌دهد؟
روانشناسان اختلالات روانی را با روان‌درمانی درمان می‌کنند ولی اجازه تجویز دارو را ندارند. برخی از آن‌ها در آزمایش و ارزیابی روانشناسی تخصص دارند. گفتاردرمانی شامل نشستن با درمانگر و گفتگو در مورد هر مسئله‌ای است. شناخت درمانی رفتاری نوعی گفتاردرمانی است که روانشناسان مرتباً از آن استفاده می‌کنند. این رویکردی است که بر کمک به مردم برای غلبه بر افکار منفی و الگوهای تفکر متمرکز است. گفتگو درمانی می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد ازجمله:
- یک‌به‌یک با درمانگر
- خانواده‌درمانی
- گروه‌درمانی
چگونه تشخیص دهیم به روانشناس مراجعه کنیم یا روانپزشک؟
اگر مثل اکثر افرادی هستید که برای اولین بار برای سلامت روان به دنبال کمک هستند ممکن است کمی درگیر شوید که آیا به روانپزشک مراجعه کنید یا روانشناس. درواقع می‌توان این‌گونه به این سؤال پاسخ داد:
- اگر می‌خواهید وقت خود را صرف صحبت در مورد یک مسئله و حل آن در یک جلسه یک‌به‌یک کنید یک روانشناس مناسب خواهد بود.
- اگر شما به دنبال داروی روان‌پزشکی برای تسکین علائم برای یک اختلال سلامت روان هستید ممکن است بخواهید کار را با صحبت با روانپزشک شروع کنید.
- اگر مسئله‌ای که می‌خواهید به آن بپردازید روابط متمرکز است و می‌خواهید بگویید مشکلی در محل کار یا با یکی از اعضای خانواده دارید از یک روانشناس کمک بگیرید.
- اگر علائم ناتوان‌کننده سلامت روان را تجربه می‌کنید که در زندگی روزمره شما تداخل ایجاد می‌کند ممکن است یک روانپزشک انتخاب خوبی برای شروع باشد.
سه تفاوت اصلی بین روان‌پزشکان و روانشناسان
سه تفاوت اصلی وجود دارند که بین این دو شخص وجود دارند. این تفاوت‌ها عبارت‌اند از:
- روان‌پزشکان پزشک هستند، روانشناسان این‌گونه نیستند.
- روان‌پزشکان دارو تجویز می‌کنند، روانشناسان نمی‌توانند.
- روان‌پزشکان بیماری را تشخیص می‌دهند، درمان را مدیریت می‌کنند و طیف وسیعی از روش‌های درمانی را برای بیماری‌های روانی پیچیده و جدی ارائه می‌دهند. روانشناسان برای کمک به بیماران بر روان‌درمانی (گفتاردرمانی) تمرکز دارند.
تفاوت روانشناس و روانپزشک در آموزش
علاوه بر تفاوت در عمل، روان‌پزشکان و روانشناسان دارای سوابق آموزشی و الزامات مختلف آموزشی نیز هستند.
- روان‌پزشکان یا با دکتر پزشکی (MD) و یا با دکتر طب پوکی استخوان (DO) از دانشکده پزشکی فارغ‌التحصیل می‌شوند. برخی از روان‌پزشکان آموزش‌های اضافی را در یک تخصص می‌بینند مانند داروی اعتیاد، روان‌پزشکی کودک و نوجوان، روان‌پزشکی سالمندان، روان‌پزشکی قانونی، داروی درد و داروی خواب.
- روانشناسان دوره تحصیلات تکمیلی و دکترا را به پایان می‌رسانند. آن‌ها می‌توانند یکی از این مدارک را دنبال کنند: دکترای فلسفه و دکترای روانشناسی؛ مانند روان‌پزشکان، روانشناسان همچنین می‌توانند در زمینه‌های خاصی تخصص داشته باشند. ازجمله روانشناس بالینی، عصب روانشناسی، روانکاوی، روانشناسی قانونی، روانشناسی کودک و نوجوان و ... .
تفاوت از نظر شرایط بیماران
روان‌پزشکان تمایل دارند افرادی را که نیازهای پزشکی، روانی و اجتماعی دارند معالجه کنند. این‌ها معمولاً افرادی با شرایط پیچیده هستند به‌عنوان‌مثال: افسردگی شدید، روان گسیختگی، اختلال دوقطبی و شخصی که اقدام به خودکشی کرده یا افکار خودکشی داشته باشد معمولاً توسط روانپزشک ویزیت می‌شود. روانشناسان بیشتر شاهد افرادی هستند که با درمان‌های روان‌شناختی می‌توانند به‌طور مؤثر به آن‌ها کمک کنند. این ممکن است شامل مشکلات رفتاری، مشکلات یادگیری، افسردگی و اضطراب باشد.
همکاری با یکدیگر
روان‌پزشکان و روانشناسان اغلب باهم همکاری می‌کنند. یک روانپزشک ممکن است ارزیابی و تشخیص اولیه را انجام دهد. سپس شما را برای ادامه درمان روانشناسی (گفتاردرمانی) به یک روانشناس ارجاع دهد. روان‌پزشکان و روانشناسان نیز به‌عنوان بخشی از تیم‌های بهداشت روان در بیمارستان‌ها با یکدیگر همکاری می‌کنند.
کلام آخر
روان‌پزشکان و روانشناسان دو نوع متخصص بهداشت روان هستند. درحالی‌که آن‌ها شباهت زیادی دارند اما در زمینه‌های مراقبت‌های بهداشتی نقش‌های مختلفی دارند. هر دو بیمار‌های مختلف روانی را درمان می‌کنند اما به روش‌های مختلف. درحالی‌که روان‌پزشکان اغلب از ترکیبی از روان‌درمانی و دارو استفاده می‌کنند، روانشناسان بر ارائه روان‌درمانی تمرکز می‌کنند.
