مسقط، پایتخت عمان و رم، پایتخت ایتالیا تاکنون شاهد برگزاری دو دور از مذاکرات غیر مستقیم هستهای میان ایران و آمریکا بوده که سلطنت عمان مسئولیت میانجیگری و پیام رسانی میان دو هیات را در این دورهها بر عهده داشته است. امروز شنبه ۶ اردیبهشت قرار است در دور سوم این مذاکرات و گفتوگوهای غیرمستقیم وزیر امور خارجه کشورمان با «استیو ویتکاف» نماینده ویژه رئیسجمهور آمریکا که مجددا در مسقط انجام میشود، شاهد نشست کارشناسی نیز باشیم.
نشست کارشناسی در حالی برای نخستین بار قرار است در دور جدید مذاکرات میان دو کشور برگزار شود که نشریه «پولیتیکو» آمریکا روز پنج شنبه ۴ اردیبهشت، به نقل از دو منبع آگاه از انتصاب «مایکل آنتون» ۵۵ ساله که اصالتی لبنانی-ایتالیایی دارد، به عنوان رئیس تیم کارشناسی ایالات متحده در مذاکرات هستهای با ایران خبر داد. بنا به گفته رسانهها، آنتون به همراه استیو ویتکاف، فرستاده ترامپ در امور خاورمیانه و مسئول مذاکره کننده تیم آمریکا، در دور دوم مذاکرات هستهای با ایران در رم حضور داشته است.
به گفته «پاتریک وینتور» دبیر سیاسی روزنامه «گاردین»، مایکل آنتون قرار است ریاست یک هیئت کارشناسی حدودا ۱۲ نفره را به عهده بگیرد که وظیفه آنها بررسی جزئیات فنی و رویهای توافق احتمالی از جانب طرف آمریکایی است.
به گفته برخی رسانههای غربی، آنتون که اکنون رئیس اداره برنامهریزی سیاستگذاری وزارت خارجه است آشنایی با مسائل هستهای ندارد، اما سوابق او نشان میدهد که آنتون در دور اول ریاست جمهوری ترامپ، در سیاستگذاری آمریکا درباره پرونده هستهای ایران نقش تعیینکنندهای داشته است.
در سال ۲۰۱۷ زمانی که دونالد ترامپ برای نخستین بار به ریاست جمهوری رسید، تلاش کرد تا از توافق برجام خارج شود؛ اما «رکس تیلرسون» که در نخستین سال ریاست جمهوری ترامپ وزیر خارجه دولت او بود، دیدگاههای میانهرو و دیپلماتیکتری نسبت به رئیس جمهور در قبال توافق هستهای ایران داشت. رویکرد معتدل تیلرسون باعث شد تا او با ترامپ به اختلاف بخورد؛ رئیس جمهوری که برجام را «بدترین توافق تاریخ» میدانست، خواهان این بود تا به طور کامل از آن خارج شود.
ترامپ در ابتدای دور اول ریاست جمهوری خود، در کاخ سفید تیم ویژهای تشکیل داد تا توافق هستهای ایران، موسوم به برجام را دوباره بررسی کند؛ این اقدام با هدف ارائه دیدگاههای جایگزین به رئیس جمهور و دور زدن ارزیابیهای وزارت خارجه انجام شد.ترامپ در آن سال، با وجود مخالفتهای تیلرسون، در کاخ سفید تیم ویژهای تشکیل داد تا توافق هستهای ایران، موسوم به برجام را دوباره بررسی کند. این اقدام با هدف ارائه دیدگاههای جایگزین به رئیس جمهور و دور زدن ارزیابیهای وزارت خارجه که تحت مدیریت رکس تیلرسون بود، انجام شد. اعضای کلیدی این تیم که آنتون از شاخصترین آنها بود عبارت بودند از:
«مایکل آنتون» دستیار معاون رئیسجمهور در ارتباطات راهبردی که نقشی مهم و استراتژیک در جهتدهی پیامرسانی دولت درباره مسائل سیاست خارجی ایفا کرد.
«درک هاروی» مدیر ارشد امور خاورمیانه و شمال آفریقا در شورای امنیت ملی که به دیدگاههای تند درباره ایران شناخته میشد.
«سباستین گورکا» استراتژیست و دستیار رئیسجمهور که از طرفداران سرسخت رویکرد سختگیرانه در قبال ایران بود.
«جوئل ریبورن» مدیر امور عراق، ایران، لبنان و سوریه در شورای امنیت ملی که دانش تخصصی گستردهای از منطقه داشت.
«ویکتوریا کوتس» معاون مایکل آنتون که در تدوین ارتباطات راهبردی مربوط به توافق ایران همکاری داشت.
این تیم مأمور طراحی راهبردی شد که بتواند زمینهساز رد پایبندی ایران به توافق باشد و در نهایت به لغو آن از سوی دولت آمریکا منجر شود. این اقدامات نقطه عطفی در سیاست خارجی ایالات متحده بود و موضع تقابلیتری نسبت به ایران را به دنبال داشت.
ترامپ اغلب از این که تیلرسون در قبال ایران بیش از حد ملایم عمل میکرد و به عرفهای سنتی دیپلماتیک پایبند بود ابراز نارضایتی میکرد. تیلرسون در مارس ۲۰۱۸ با انتشار یک پیام توئیتری از طرف ترامپ برکنار شد و «مایک پومپئو» جای او را گرفت؛ کسی که به شدت مخالف برجام بود. برکناری تیلرسون راه را برای خروج ترامپ از برجام در ماه می ۲۰۱۸ هموار کرد.
رابطه مایکل آنتون با دونالد ترامپ نه صرفاً یک همکاری سیاسی بلکه نوعی پیوند فکری و ایدئولوژیک بود که از سال ۲۰۱۶ آغاز شده و تا دولت دوم ترامپ در سال ۲۰۲۵ امتداد یافته است. آنتون یکی از اولین روشنفکران محافظهکار است که صراحتاً از ترامپ دفاع کرد و نقشی محوری در تئوریزهسازی سیاستهای ملیگرایانه او در دور اول ریاست جمهوریاش ایفا کرد؛ نقشی که از قلمرو رسانه آغاز شد و تا سطح تصمیمگیری در سیاست خارجی ادامه یافت.
در سپتامبر ۲۰۱۶، زمانیکه بسیاری از محافظهکاران هنوز با دیده تردید به دونالد ترامپ، سرمایهدار حوزه املاک و ستاره تلویزیونی نگاه میکردند، مایکل آنتون با انتشار مقالهای با عنوان «انتخابات پرواز ۹۳» هشدار داد محافظهکاران در انتخابات پیشرو تنها دو انتخاب دارند؛ حمایت از ترامپ یا پذیرش فاجعهای به نام «هیلاری کلینتون».
آنتون در دور اول ریاست جمهوری ترامپ به کاخ سفید دعوت شد و به عنوان معاون مشاور رئیس جمهور در امور ارتباطات راهبردی در شورای امنیت ملی منصوب گردید. او در این مقام نقشی کلیدی در تدوین پیامهای عمومی مرتبط با سیاست خارجی دولت و دفاع از دکترین «اول آمریکا» ایفا کرد.
در سال ۲۰۱۷، آنتون در جلسات مرتبط با تصمیمگیری درباره حملات هوایی به سوریه حضور داشت و در تنظیم روایت عمومی این اقدام نقش داشت. عملکرد او در این مقطع، بیش از پیش رابطهاش با تیم سیاست خارجی ترامپ را تقویت کرد.
آنتون در آوریل ۲۰۱۸، همزمان با ورود «جان بولتون» به عنوان مشاور جدید امنیت ملی، از سمت خود استعفا داد که برخی گمانهزنیها آن را نشانهای از اختلاف میان این دو نفر تعبیر کردند.
در نوامبر ۲۰۲۴، «واشنگتنپست» گزارش داد که آنتون از جمله نامزدهای اصلی برای معاونت مشاور امنیت ملی در دولت دوم ترامپ بود. اما پس از اطلاع از احتمال بازگشت سباستین گورکا به شورای امنیت ملی، آنتون از فرآیند کنار کشید.
با این حال، در دسامبر همان سال، ترامپ به طور مستقیم او را به عنوان مدیر برنامهریزی سیاستگذاری در وزارت خارجه ایالات متحده منصوب کرد. این سمت، گرچه معادل سمت معاون وزیر است اما نیازی به تأیید سنا ندارد و از مهمترین موقعیتها برای طراحی سیاست خارجی بلندمدت محسوب میشود.
در آوریل ۲۰۲۵، «رویترز» و «پولیتیکو» گزارش دادند که مایکل آنتون از سوی کاخ سفید به عنوان رئیس تیم کارشناسی آمریکا در مذاکرات هستهای با ایران منصوب شده است. این انتصاب گواهی بر اعتماد شخصی ترامپ به وفاداری راهبردی آنتون بود.
بر اساس گزارشها، تشکیل تیمی از افراد نزدیک به ترامپ مستقیماً با هدایت حلقهای در شورای امنیت ملی کاخ سفید انجام شده و بخشی از الگوی کلی ترامپ برای بهکارگیری چهرههای وفادار و همفکر در موقعیتهای کلیدی بوده است؛ بهویژه افرادی که از سال ۲۰۱۶ تاکنون در تئوریزهسازی دکترین «اول آمریکا» نقش داشتهاند.
انتهای پیام/