دولت چهاردهم با همکاری وزارت امورخارجه و بر اساس بند(۳) ماده ۱۰۰ قانون برنامه هفتم توسعه، برای حمایت، صیانت، توجه به حقوق، هویت و سرمایه اجتماعی ایرانیان خارج از کشور، لایحه‌ای را به مجلس شورای اسلامی ارائه داد که کلیات این لایحه ۱۶ ماده‌ای، ۲۹ تیرماه ۱۴۰۴ در صحن علنی مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید.
در لایحه حمایت از ایرانیان خارج از کشور موارد متعددی دیده شده است که از جمله می‌توان به تسهیل تردد ایرانیان بر اساس ایجاد یک سامانه اشاره کرد تا ایرانیان در زمان ورود به کشور نیازی به اخذ ویزا نداشته باشند. همچنین موضوع دسترسی ایرانیان خارج از کشور به سامانه‌های داخلی در این لایحه مورد توجه قرار گرفته است.
از طرفی چند میلیون ایرانی در خارج از کشور زندگی می‌کنند که در برخی از موارد آنها نیازمند مساعدت و کمک هستند و در این لایحه به این مسائل پرداخته شده است.
یکی دیگر از مسائل مورد توجه در لایحه حمایت از ایرانیان خارج از کشور، جذب ایرانیان نخبه و صاحب استعداد در حوزه‌های آموزشی و پژوهشی، شرکت‌ها و مؤسسات دانش بنیان و سایر دستگاه‌های اجرایی کشور است. همچنین تسهیل فعالیت‌های اقتصادی و سرمایه گذاری ایرانیان خارج از کشور در داخل کشورمان در این لایحه از جایگاه مهمی برخوردار است.
از طرفی برخی از ایرانیان خارج از کشور مسائل قضایی و حقوقی دارند که در این لایحه قوه قضائیه مکلف شده سامانه‌های ثبت شکایت برای بررسی در دستگاه قضایی را برای ایرانیان خارج از کشور فراهم کند تا امکان ارائه خدمات حقوقی برای رسیدگی به درخواست‌های حقوقی ایرانیان خارج از کشور فراهم شود.
از دیگر مواردی که می‌توان به این لایحه اشاره کرد، موضوع ایران شناسی برای حفظ و تقویت هویت ایرانی- اسلامی ایرانیان خارج از کشور است و برای این بخش استمرار ارتباط فرهنگی آنها با سرزمین مادری، از جمله ازطریق آموزش ایران شناسی، خط و زبان فارسی و فرهنگ و هنر ایرانی پیش بینی شده است.
همچنین بر اساس این لایحه، آن دسته از ایرانیان خارج ازکشور که تا زمان لازم الاجرا شدن این قانون به طور غیرمجاز از کشور خارج شده باشند، درصورت بازگشت به کشور، مشمول مجازات نمی‌شوند.
یکی دیگر از موارد قابل توجه در لایحه حمایت از ایرانیان خارج از کشور، دفاع از حقوق و جلب سرمایه ایرانیان خارج از کشور است تا شبکه پایدار از متخصصان، نخبگان، سرمایه گذاران و کارآفرینان برتر ایرانی داخل و خارج کشور، نسبت به سرمایه گذاری مشترک با هم در حوزه‌های مختلف اقتصادی و دانش بنیان اقدام کنند. به همین منظور مشوق‌هایی در این زمینه برای تمایل ایرانیان خارج از کشور در حوزه‌های اقتصادی و تجاری در نظر گرفته است.
با توجه به بررسی این لایحه در هرم سبز بهارستان، نظر سه نماینده مجلس شورای اسلامی را درباره اهمیت آن جویا شدیم.
بسیاری از ایرانیان خارج از کشور بر اساس حس وطن دوستی متمایل به سرمایه گذاری در ایران هستند
مهرداد بائوج لاهوتی در این زمینه و در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا، درباره لایحه حمایت از ایرانیان خارج از کشور گفت: بسیاری از ایرانیان خارجی از کشور که به هر دلیلی مهاجرت کردند، همچنان کشور خود و این آب و خاک را دوست دارند و از طرفی تابعیت کشور محل زندگی را علاوه بر ایران دارا هستند.
وی اضافه کرد: بسیاری از ایرانیان خارج از کشور به دلیل حس وطن دوستی تمایل دارند در ایران سرمایه گذاری کنند و باید برای آنها شرایط و امکانات لازم فراهم شود که با این لایحه می‌تواند بخشی از برنامه هفتم توسعه که رسیدن به رشد ۸ درصدی است، عملیاتی کرد.
نماینده مردم لنگرود در مجلس تاکید کرد: لزوم توجه و اهمیت به سرمایه گذاری، فقط داخلی نیست بلکه باید از ظرفیت سرمایه گذاری خارجی به ویژه سرمایه گذاری ایرانیان خارجی از کشور هم استفاده کرد.
لاهوتی اضافه کرد: یکی از تسهیل گری‌ها برای ایرانیان خارج از کشور که پیش از این انجام شد، واردات خودرو توسط آنها بدون انتقال ارز بود که این کار ارزشمندی محسوب می‌شود. به عبارتی باید از ظرفیت ایرانیان خارج از کشور استفاده کنیم، اما متاسفانه شرایط به نحوی است که این رویکرد بر عکس شده است.
وی خاطرنشان کرد: دلیل این موضوع جذابیت‌هایی است که کشورهای دیگر برای آنها ایجاد کردند در حالی که ما می‌توانیم این جذابیت‌ها را در داخل کشور برای حفظ سرمایه، تخصص و نخبگی ایرانیان ایجاد کنیم.
همچنین یعقوب رضا زاده نماینده مردم سلماس در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا در این باره گفت: حداکثر ایرانیان خارج از کشور در زمان جنگ تحمیلی ۱۲ روزه در یک صف واحد در دفاع از انقلاب و وطن خود علیه دشمن صهیونیستی یکصدا شدند که نشان می‌دهد باید بیش از گذشته به ایرانیان خارج از کشور بها داد.
وی افزود: لایحه حمایت از ایرانیان خارج از کشور در کمیسیون امنیت ملی بررسی و به تصویب رسید و در صحن مجلس هم نمایندگان برای حمایت از ایرانیان نخبه، متخصص، کارآفرینان و سرمایه داران و سایر ایرانیانی که دل در گرو این آب و خاک دارند با کلیات آن موافقت کردند و جزئیات آن در جلسات آینده صحن مجلس بررسی خواهد شد.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اضافه کرد: پتانسیل بالایی در ایرانیان خارج از کشور وجود دارد که می‌توانند در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و غیره تاثیرگذار باشند و دولت و دستگاه‌های مربوطه نیز باید تسهیلات و امکانات لازم را برای تسریع در فعالیت ایرانیان خارج از کشور اعم از ورود و خروج و برخورداری آنها از سامانه‌های داخلی فراهم کنند.
بهنام سعیدی نماینده مردم جیرفت و عنبرآباد نیز در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا، درباره لایحه حمایت از ایرانیان خارج از کشور، گفت: در جریان جنگ تحمیلی ۱۲ روزه علیه کشورمان، اتحاد و همدلی بسیار محکم و غیرقابل تصوری بین مردم کشورمان و ایرانیان خارج از کشور شکل گرفت و هر فردی با هر دیدگاه و منش سیاسی و حتی آنها که منتقد بودند در کنار نظام و ایران علیه آمریکا و رژیم صهیونیستی ایستادند.
وی افزود: ایرانیان خارج از کشور ظرفیت‌های مختلفی در حوزه‌های اقتصادی، علمی و تجاری دارند که باید با حفظ منافع ملی و مصالح نظام از این ظرفیت استفاده کرد.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: «بسیاری از ایرانیان خارج از کشور برای ادامه تحصیل مهاجرت کردند و تمایل دارند به کشور خود بازگردند که باید برای آنها تسهیلات لازم را در سامانه‌ها، ورود و خروج به کشور و غیره فراهم کرد.:»
لازم به ذکر است که جزئیات این لایحه در صحن مجلس شورای اسلامی در حال بررسی است که پس از تصویب آن باید به تایید شورای نگهبان برسد و در صورت تایید و ابلاغ از سوی روسای مجلس و ریاست جمهوری، تسهیل‌گری لازم را برای ایرانیان خارج از کشور و همچنین برخورداری از ظرفیت بالای علمی، اقتصادی و تخصص آنها و دیگر مسائل دیده شده در لایحه، فراهم خواهد کرد.
