به گزارش گروه فرهنگی یکتاپرس، کنفدراسیون اصناف و موسسات کتاب (CEGAL) در اسپانیا سازمانی است که زیر مجموعه وزارت فرهنگ و ورزش اسپانیا به شمار میرود. وظیفه آن رصد و پایش بازار کتاب، فعالیت صنعت نشر و وضعیت ناشران و نویسندگان و ویراستاران و دیگر صنفهای مرتبط در تهیه، تولید، توزیع و فروش کتاب است.
آمارهای مربوطه اگرچه تا اواخر سال ۲۰۱۹ را در بر میگیرند (بعد از آن هنوز به روز نشدهاند) اما تصویر خوبی از وضعیت فعلی ارائه میدهند. از آنجایی که در طول سال ۲۰۲۰ و سپس تا امروز (چهار ماه نخست سال ۲۰۲۱) اسپانیا نیز مانند بسیاری از کشورهای جهان درگیر بحران ناشی از همه گیری کرونا بوده است، میتوانیم آنچه در این گزارش آمده است را تقریب مناسبی برای وضعیت فعلی نیز بدانیم.
نهادهای ناظر بر بازار نشر که زیر نظر وزارت فرهنگ اسپانیا فعالیت میکنند و از سال ۲۰۱۰ به رصد دقیق آن مشغولند، تعداد ناشران فعال در این کشور را ۳۱۶۹ نشر اعلام کردهاند. از این میان دو هزار و ۸۶۴ مورد در بخش خصوصی و ۳۰۵ مورد در بخش دولتی و عمومی فعال هستند. به این ترتیب در بازار کتاب سهم بخش دولتی ۹.۶ درصد در سال ۲۰۱۹ بوده است. همچنین در اسپانیا به ازای هر۱۳ هزار و ۵۸۷ نفر یک ناشر کتاب در حال فعالیت است. برای آنکه این عدد بهتر فهمیده شود میتوانیم آن را با سرانه بار رستورانهای این کشور مقایسه کنیم. در اسپانیا به ازای هر ۴۶۱ نفر، یک بار رستوران وجود دارد.
ارقام اعلام شده نشان میدهند که تعداد نسخههای منتشر شده کتاب (چاپ اول و چاپهای بعدی) در سال ۲۰۱۹ که روانه بازار کتاب شدهاند در مجموع ۹۰ هزار و ۷۳ نسخه بودند. اما اگر بخواهیم تقریبی از وضعیت کلی بازار و عناوین کتاب موجود در آن داشته باشیم، آمار نشان میدهد به جز این میزان کتاب منتشر شده در سال ۲۰۱۹، تعداد ۷۱۱ هزار و ۶۸۷ عنوان کتاب (منتشر شده از سال های گذشته و همچنان موجود در بازار) نیز در کتابفروشی ها در دسترس مخاطبان قرار دارند. این میزان در سال ۲۰۱۸ تعداد ۶۷۷ هزار و ۲۴۱ عنوان بوده است.
بر اساس آمارهای اعلامی، تعداد کل نسخههای کتاب چاپ شده در سال ۲۰۱۹ برابر با ۲۲۹ میلیون و ۵۵۰ هزار)نسخه بوده است. به این ترتیب میتوانیم میزان متوسط تیراژ کتاب در اسپانیا در سال ۲۰۱۹ را به دست آوریم که معادل ۳۷۷۹ نسخه است. این میزان در سال قبل از آن (۲۰۱۸) معادل ۳۷۶۲ نسخه بوده است. در زیر ابتدا جدول تعداد تیراژ متوسط کتاب از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۹ آمده است و سپس نمودار میزان متوسط تیراژ کتاب را از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹ میبینید که در آن میزان تیراژ کتابهای جیبی نیز افزوده شده است (رنگ سورمهای تیراژ کتاب جیبی و رنگ آبی تیراژ متوسط کل کتابها):
تعداد کل کتابهای فروخته شده در سال ۲۰۱۹ معادل ۱۶۲ میلیون و ۲۲۰ هزار نسخه بوده است. قیمت متوسط هر نسخه کتاب در بازار نیز در این سال ۱۴.۱۵ یورو اعلام شده است. به این ترتیب کل فروش در این سال ارزشی معادل دو میلیارد و ۲۹۵ میلیون و ۴۱۳ یورو داشته است.
همچنین دو رقم در آمارهای ارائه شده از یکدیگر تفکیک شدند. اول ارزش کتاب های فروخته شده در بازار داخلی اسپانیا (که در بالا محاسبه شد) و دوم ارزش کتابهای فروش رفته در بازار خارجی (به ویژه در کشورهای اسپانیایی زبان). رقم دومی در سال ۲۰۱۹ حدود ۵۳۰ میلیون یورو اعلام شده است.
در این زمینه نگاهی به عملکرد بازار خارجی کتاب های منتشر شده در اسپانیا در دو سال ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ نتایج جالبی را نشان میدهد. از جمله اینکه در سال ۲۰۱۹ این کشور صادرات کتاب خود را به کشورهای آسیایی به شدت افزایش داده است. این موضوع در حوزه مسائل مربوط به دیپلماسی فرهنگی بسیار قابل توجه و تحلیل است. در نمودار زیر میزان صادرات کتابهای منتشر شده در اسپانیا به قارههای مختلف به تفکیک ارائه شدند.
از سوی دیگر بازار فروش کتابهای دیجیتال و الکترونیکی نیز در سالهای اخیر رشد فراوانی داشته است. مطابق آمار در سال ۲۰۱۹ درآمد بازار از فروش کتابهای دیجیتال ۱۱۹ میلیون و ۱۳۰ هزار یورو بوده است.
در پایان این گزارش نگاهی داریم به میزان فروش کتابها بر مبنای موضوع آن. در سند ارائه شده از سوی نهادهای مربوطه در وزارت فرهنگ اسپانیا، کتابهای ارائه شده در بازار کتاب به این گروهها تقسیم شدند: (به ترتیب از بالا به پایین در نمودار) داستان بزرگسالان، کودک و نوجوان، ترویج دانش عمومی، آموزش های عملی، علوم اجتماعی/انسانی، علمی و فنی/دانشگاهی، کتاب های کمیک (کارتون)، لغتنامه دایره المعارف و دسته ای با عنوان «غیره».
در نمودار بالا آمار فروش هر دسته از این کتابها به تفکیک سال ذکر شده است (خاکستری سال ۲۰۱۹، سورمهای سال ۲۰۱۸ و آبی سال ۲۰۱۷). ارقام نیز به میلیون یورو نوشته شده است. همانگونه که در نمودار دیده میشود کتابهای داستانی بیشترین فروش را در بازار دارند. در سال ۲۰۱۹ این دسته کتابها نزدیک به ۵۰۰ میلیون یورو در بازار فروش داشتهاند. فروش بالای کتابهای علوم انسانی در سال های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ در اسپانیا و سپس افت فروش چشمگیر آن در سال ۲۰۱۹ نیز از نکات جالب توجه این نمودار است.
اطلاعات و ارقام ذکر شده در این گزارش بر اساس سندی است که از سوی کنفدراسیون اصناف و موسسات کتاب (CEGAL) در اسپانیا در نوامبر سال ۲۰۱۹ منتشر شده است.
انتهای پیام/