یکتاپرس؛محمود فرشچیان، نگارگر برجسته و خالق شاهکارهایی مانند ضامن آهو و عصر عاشورا، در تاریخ ۴ بهمن ۱۳۰۸ در شهر هنرپرور اصفهان متولد شد. او از تأثیرگذارترین هنرمندان معاصر ایران در حوزه نگارگری ایرانی-اسلامی است که آثارش مرزهای هنر سنتی را درنوردیده و در سطح جهانی شناخته شده‌اند.
آغاز مسیر هنری
فرشچیان از همان دوران کودکی علاقه خود به نقاشی را نشان داد. پدرش که مردی هنردوست بود، او را به کارگاه استاد حاج میرزاآقا امامی معرفی کرد تا نقاشی را به‌صورت جدی آغاز کند. پس از آن، در هنرستان هنرهای زیبای اصفهان نزد استاد عیسی بهادری آموزش دید و در سال ۱۳۲۹ موفق به اخذ دیپلم عالی شد.
در ادامه، به‌منظور گسترش تجربه و دانش هنری، چندین سال در موزه‌های اروپا به مطالعه آثار استادان بزرگ هنر غرب پرداخت. او ساعت‌ها با قلم و دفتر، جزئیات نقاشی‌های کلاسیک را بررسی می‌کرد و حاصل این دوره، تلفیقی از اصالت ایرانی با تکنیک‌های مدرن غربی در آثار او شد.
فعالیت‌های هنری و مدیریتی در ایران
فرشچیان پس از بازگشت به ایران، فعالیت خود را در اداره کل هنرهای زیبای تهران آغاز کرد. مدتی بعد به مدیریت اداره هنرهای ملی و استادی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران منصوب شد. در این دوره، آثار شاخصی را خلق کرد که موجب شهرت جهانی او شد.
وی با ابداع سبکی نو در نگارگری ایرانی، این هنر را از وابستگی صرف به ادبیات کلاسیک رها کرد و با تأکید بر روایت، رنگ، فرم و محتوا، نگارگری ایرانی را به یک زبان مستقل تصویری بدل ساخت.
مهم‌ترین آثار محمود فرشچیان
ضامن آهو (۱۳۵۸)
شاهکار معنوی استاد که در ابعاد ۸۰×۱۰۰ سانتی‌متر و با تکنیک اکریلیک خلق شد. نسخه دوم آن در سال ۱۳۸۹ به آستان قدس رضوی اهدا شد.
عصر عاشورا
یکی از تأثیرگذارترین تابلوهای مذهبی ایران که روایت احساسی و درونی از واقعه کربلا ارائه می‌دهد.
شمس و مولانا (۱۳۸۶)
برگرفته از شعر معروف «از دیو و دد ملولم و انسانم آرزوست»؛ رنگ‌آمیزی و فرم این تابلو، تجلی جذبه شمس و شور مولوی است.
پنجمین روز آفرینش
اثری بر اساس آیات قرآن درباره مراحل خلقت جهان.
ستایش
برداشتی بصری از آیه "یُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ".
تابلوهای شام غریبان، یتیم‌نوازی علی (پناه)، آسمان چهارم، ابراهیم نبی، سخت‌ترین امتحان، غدیر خم، داستان حضرت ابراهیم، رمی جمره و ده‌ها اثر دیگر.
طراحی ضریح و اماکن مذهبی
محمود فرشچیان طراح:
ضریح مطهر امام رضا (ع)
ضریح جدید حضرت اباعبدالله الحسین (ع) در کربلا
ضریح شهدای کربلا
سرداب مطهر مرقد امام رضا (ع)
سرداب غیبت در سامرا
بوده که همگی با افتخار و به‌صورت داوطلبانه توسط او طراحی شده‌اند.
موزه محمود فرشچیان
در سال ۱۳۸۰، موزه اختصاصی استاد فرشچیان در مجموعه فرهنگی‌ـ‌تاریخی کاخ سعدآباد افتتاح شد. این موزه شامل بیش از ۷۰ اثر نفیس از این هنرمند است که برای بازدید عموم در دسترس قرار دارد.
دانشگاه هنرهای اسلامی-ایرانی استاد فرشچیان
در سال ۱۳۹۷، دانشگاه آزاد اسلامی با همکاری استاد، اقدام به تأسیس دانشگاه هنرهای اسلامی-ایرانی محمود فرشچیان کرد که مأموریت آن پرورش نسل جدیدی از هنرمندان متعهد به سنت و نوآوری در نگارگری ایرانی است.
افتخارات و جوایز بین‌المللی
استاد فرشچیان در طول عمر هنری خود جوایز و نشان‌های بسیاری دریافت کرده است، از جمله:
نشان درجه یک هنر (۱۳۷۲)
مدال طلای جشنواره بین‌المللی هنر بلژیک (۱۳۳۷)
تندیس طلایی اسکار هنر، ایتالیا (۱۳۶۴)
نشان نخل طلایی، ایتالیا (۱۳۶۳)
چهره ماندگار جمهوری اسلامی ایران (۱۳۸۰)
مدال طلای آکادمی هنر اروپا
نشان افتخار جهادگر عرصه فرهنگ و هنر (۱۳۹۳)
و ده‌ها جایزه داخلی و خارجی دیگر.
نمایشگاه‌های مهم بین‌المللی
آثار فرشچیان در موزه‌ها و گالری‌های معتبر دنیا به نمایش درآمده‌اند، از جمله:
موزه هنرهای معاصر تهران
موزه علم و صنعت شیکاگو
گالری فاکس ورث نیویورک
گالری کوروش پاریس
موزه ایران باستان
موزه کاخ چهلستون اصفهان
دانشگاه یوتا، آمریکا
موزه هنرهای زیبا، الجزایر
موزه گلستان و ده‌ها مرکز هنری در اروپا، آمریکا و آسیا
کتاب‌های استاد محمود فرشچیان
تصویرگری شاهنامه فردوسی
نقاشی برای دیوان حافظ
نقاشی برای رباعیات خیام
مجموعه آثار چاپ شده در پنج جلد به زبان‌های فارسی، انگلیسی، آلمانی و ایتالیایی
کتاب پهلوانان شاهنامه و داستان‌های پهلوانی
استاد فرشچیان در سال ۱۳۳۴ با نیادخت قوامی ازدواج کرد و حاصل این ازدواج سه فرزند به نام‌های علی‌مراد، لیلا و فاطمه است. او سال‌هاست ساکن ایالات متحده آمریکا است و گاهی به ایران سفر می‌کند. برخی از آثارش به‌عنوان هدیه‌های دیپلماتیک توسط وزارت خارجه ایران به مقامات خارجی اهدا شده‌اند.فیلم مستند «عشق‌پرداز»
فیلم مستندی با عنوان عشق‌پرداز به کارگردانی حمید کاویانی و با حضور عزت‌الله انتظامی، پرویز پورحسینی و صدای زیبا بروفه در نکوداشت زندگی و آثار این هنرمند ساخته شده است.
محمود فرشچیان؛ فراتر از یک نگارگر
فرشچیان را باید پیش‌قراول تلفیق اصالت و نوآوری در هنر ایرانی دانست. آثار او سرشار از عرفان، معنا، دین، اسطوره، و حس انسانی است. نگارگری در دست او، صرفاً تصویرسازی نیست؛ تجلی معنا، رنگ، فرم و روایت بصری ایمان و فرهنگ ایرانی-اسلامی است.
