نگاهی به مجموعه شعر «ناگهانِ دو راز»

گروه فرهنگ و هنر یکتا؛ نگاهی به مجموعه شعر «ناگهانِ دو راز» اثر دکتر مرضیه رشیدپور (کیمیا)

به قلم: حمید فرحناک

کتاب را که ورق می زنی، قبل از هر چیز این نوشته خواننده را به مکث وا می دارد؛ "برای تو و هر چیزی که از تو نشانه ای دارد". برجسته ترین واژه بزعم نگارنده "نشانه ای" است چرا که شعر، سراسر از نشانه هاست اصلا خود شعر نام دیگرش می تواند "نشانه" باشد.

با توضیح و با مقدمه ای کتاب را ورق می زنیم تا به دو راز ناگهان برسیم.

این را می دانیم اتمسفر ذهن هر فردی با نگاه فلسفی اش یعنی با جهان بینی اش شکل می گیرد. فلذا در پویتیک یا همان عقل شعری و بعبارتی بوطیقای ارسطو بسراغ فلسفه می رویم با این تفاوت،در نقدفلسفی کرتیک، عقل خودش را ارزیابی و بازشناسی می کند تا بداند چقدر به منطق نزدیک بوده است. در پویتیک یا همان عقل شعری به بازخواست ادبیات و شعر پرداخته می شود. در اینجا، عقل احساس را به باز خواست کشیده و آنرا محاکمه می کند، بدین معنی عقل دنبال میزان زیبایی یا همان زیباشناسی ست، کم، زیاد، بد، خوب و یا فوق العاده؟
در بوطیقا یا پویتیک، بوطیقا ادبیات را از حیث ادبیاتی اش "ابژه" قرار می دهد، به سبک آن می پردازد،به ساختار "فرمالیسم"یا ساختار گرایی، به پسا ساختار گرایی و به موضوعاتش " فمینیسم"و...می پردازد. به جنبه های تاریخی و روانشناسانه ی متن نگاه عمیق دارد و این با خوانش دقیق، مرتب و چند باره متن صورت عینی تری می یابد و هر بار با هر "رتوریک" یا هنر ترغیب با تکیه بر دانش زبانی، چیزهای زیادی، مفاهیم بیشتر و نزدیک تر به متن را از درون متن بیرون می کشد تا بوطیقا یا پویتیک را به متنی با انتهای باز تبدیل نماید.

با این مقدمه چند شعر از کتاب" ناگهانِ دو راز" مورد بررسی قرار می دهیم؛ آنچه که برای نگارنده روشن است ، با توجه به آشنایی با سروده های این شاعر صاحب زبان مستقل شعری وحتی سبک شعری، در موضوع زیبایی شناسی چه در ساختار( فرم ) و چه در بیان مفاهیم، فوق العاده است.

سبک شعری دکتر مرضیه رشیدپور، این شاعر در تکاپو با توجه به رشته ی تحصیلی که سر و کارشان با طبیعت بوده آثارش ناتورالیسم(طبیعت گرایی) نیست عناصر بکار رفته در شعر در واقع یک نقاشی است با واژگان شعر ی که می توان ایشان را یک شاعر فرا ناتورالیسم دانست.

باران های دلتنگ / بر اندام‌های بنفشه ای درباد / ولب های جاری در فاصله ، مگر کلمات بریزند/ در آخرین برگ تا سبز تو گشوده شود
اصل زیبایی شناسی در تمام سروده های این شاعر خود نمایی می کند
تکثیر لب / می چکید بوسه / چون صاعقه ای در تند باد..
ویا در شعری دیگر ..
مکث مورب / که از کلماتت دامنه می کشید /تا به سرفه بیاندازد / گلوی غریزه را / عقربه به خاطره پیچید وتاریکی ایستاد ..

رشیدپور اگر چه در دسته ی شاعران فرمالیسم تعریف نمی شود،اما فرم در سروده های این شاعر تعریف خاص خودش را دارد.در هنر شعر ناب فرم اندیشه ساز است که این اصل در تمام سروده های دکتر رشیدپور بوضوح دیده می شود.
نه عاشقانه رقصیدن و نه چون ابر / باران خیز ..

ودر سروده ای دیگر :
سرازیرم از نگاهت / بر دشت های روشن ...
شادی سبزی افتاده بر دامن فردا

رشید پور را بعنوان یک شاعر زن، نمی شود یک فمنیسم دانست، حداقل شعرهایش این را می گوید که او از یک استقلال فکری برخوردار است،سروده هایش، فراگیر و همه جانبه است،اشعارش زنانه نیست،تنها کرشمه  ای از زنانه گی دارد.

با کرشمه ی زنانه ای / از کاغذ گذشت / و...
فوبیای برگ وسبزینگی / تشنج نور
و سروده های کوتاه این شاعر تمام فاکتور های یک شعر را به تمامی دارد ؛

کلمه ها زبان بسته اند/ آنکه/ به شعر راه می گشاید/ تویی!

و یا این شعر پنج کلمه ای:

بر آمد آفتاب/ هستی و نیستی ام شگفت

و یا...

دلم برای تکه هایی از خودم/ تنگ شده است/که خوب جوانه می زد/ که خوب می نوشت/ دوستت دارم ..

و اینکه این شعر زیبا که عنوان کتاب را از آن خود کرد

چشم های بنفشه / ناگهان دو رازند/ پاورچین آرزوهایی/ که برما فرود می آیند/ تا زمان کلاه ازسر بردارد/ و در این تصمیم طولانی بایستد/ فضا خود را رها کند/ در سپیده دمان و با نور برگ ها زیر رو می شوند/ عشق آگاه است/ از دل هزار جوانه بیرون می زند

عشق در سروده های شاعر آگاهی و رهایی بخش است، وقتی به بنفشه آراسته باشد. خلاصه اینکه دکتر مرضیه رشید پور خوب می سراید. برای این شاعر، شعر خط قرمز اوست و بنفشه برند شعری اش.

انتهای پیام/