اختصاصی گروه فرهنگ و هنر یکتا:
معرفی دو کتاب ریشه های تاریخی برخی اصطلاحات و ضرب المثل های فارسی و مجموعه ترانه شریک جرم اثر الهه دهقان
بی تردید ضرب المثل ها حاصل سال ها تجربه از حقیقت هایی که انسان با آن مواجه بوده به وجود آمده است. گویا اولین کسی که به جمع آوری ضرب المثل ها اقدام کرده ارسطو بوده که متاسفانه آن نوشته ها از بین رفته است. الهه دهقان در کتاب نگاهی به کتاب ریشه های تاریخی برخی اصطلاحات و ضرب المثل های فارسی تعدادی ضرب المثل های ایرانی را به صورتی ریشه ای بررسی کرده و مجموعه قابل اعتنایی را جمع آوری کرده است. به عنوان مثال یکی از ضرب المثل های این کتاب را به اختصار می آوریم:
سایه تان از سر ما کم نشود:
«دیوژن» فیلسوف کلبی بود که از دنیا و علایق دنیوی پرهیز می کرد. و بی اعتنایی او به مردم آنقدر بود که که در روز روشن، فانوس به دست به جستجوی انسان می پرداخت. در روضه الصفا آمده است: روزی بر بلندی ایستاده بود و به آواز می گفت: « ای مردمان». مردمی انبوه دور او گرد آمدند. گفت « من مردمان را خواندم نه شما را». و مولوی با نظر به این موضوع شعر معروف: دی شیخ گرد شهر همی گشت با چراغ/ کز دیو و دد ملولم و انسانم آرزوست، را سرود.
این بی اعتنایی به مردم و بی ملاحظگی به هنگام سخن گفتن، سبب شد تا مردم او را از شهر بیرون کنند. یکی با طعن از او پرسید: دیدی هم شهریانت تو را از شهر بیرون کردند؟ پاسخ داد: « چون این نیست! من آنان را در شهر گذاشتم».
می گویند اسکندر پس از فتح کورینت( زادگاه دیوژن) چون آوازه وارستگی او را شنیده بود به دیدارش رفت. دیوژه همچنانکه زیر آفتاب دراز کشیده بود اعتنایی به ورود اسکندر نکرد. اسکندر برآشفت و گفت:«مرا نشناختی که احترام به جای نیاوردی؟»دیوژن گفت:« شناختم اما چون بنده ای از بندگان من هستی ادای احترام را ضرور ندانستم». دیوژن از اسکندر پرسید:« بالاتر از مقام تو چیست؟»اسکندر پاسخ داد: «هیچ! » دیوژن بی درنگ گفت: «من همان هیچ هستم»، بنابراین از تو بالاترم. اسکندر پس از اندکی تفکر گفت: « دیوژن از من چیزی بخواه و بدان که می دهم. دیوژن گوشه چشمی به اسکندر که روبروی او ایستاده و جلو آفتاب را گرفته بود، انداخت و گفت:« سایه ات را از سرم کم کن».
و این عبارت به یکی از ضرب المثل هایی ماندگار تبدیل شد.که غالبا این روزها درست برعکس گفته دیوژن به کار می رود : مثل سایه تون از سر ما کم نشود . سایه عالی مستدام .
مجموعه ترانه شریک جرم:
این کتاب گزیده ای از شعر و ترانه های الهه دهقان است که توسط نشر آثار برتر به چاپ رسیده است. یکی از شعرهای این مجموعه را به اتفاق می خوانیم:
ماه و مهتاب و عشق ممنوع است
رد پایی در این حوالی نیست
کوچه بی رهگذر شده، اما
پنجره از نگاه خالی نیست
یاد دیروزهای رفته به خیر
پای ما کوچه را ورق می زد
ماه از روی تو شروع می شد
چشم تو طعنه بر شفق می زد
ما نرفتیم، جاده می داند
این که از ره رسید غربت بود
آخرین لحظه ها به گریه گذشت
ما دو بودیم و مشتی حسرت بود
رفتی و شهر بی تو غمگین ماند
سال بی تو آمد و بگذشت
دست هایم چقدر تنها شد
آه ای رفته از تبسم دشت
آن دو چشم سیاه را بردار
سوی آغوش خسته ام برگرد
من و کوچه همیشه منتظریم
در به رویت نبسته ام، برگرد
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
انتهای پیام/
دبیر فرهنگ و هنر: رضوان ابوترابی
درود برای شما عزیزان در گروه ادبیات یکتا پرس