به گزاش یکتاپرس به نقل از همشهریآنلاین با آنکه کمبود دارو در کشور در بخش آنتیبیوتیک و سرمها رفع شد و سر و سامان گرفت، اما تعدادی از گروههای دارویی ازجمله داروهای ویژه بیماران اعصاب و روان همچنان با کمبود مواجه است و بسیاری از بیماران مجبورند یا داروهای مشابه مصرف کنند یا با بیماری خود بسازند و تحمل کنند.
گذشته از افرادی که از قبل دچار بیماریهای اعصاب و روان بودند، وضعیت اقتصادی کشور، شیوع کرونا و ناآرامیهای اخیر به افزایش آمار اختلالات روانی در جامعه دامن زده است. مسالهای که برخی از اعضای انجمن علمی روانپزشکان ایران طی ماههای گذشته در گفتگو با رسانهها، آن را تایید کردند.
شیوع اختلالات روانی در کشور که قبل از شیوع کرونا ۲۳ درصد گزارش شده بود، اکنون به حدود ۳۰ درصد رسیده و این به گفته فعالان حوزه بهداشت روان، زنگ خطری برای جامعه ایران است. در این میان بسیاری از مردم با آنکه زیر بار روانی زندگی را میگذرانند، به دلیل فشارهای اقتصادی و هزینههای سنگین روانپزشکی، از مراجعه به روانپزشک و روانشناس سر باز میزنند و با بیماری خود میسازند.
از سوی دیگر، بیمارانی که به دنبال درمان بیماری خود هستند، به دلیل کمبود داروهای مربوطه در کشور، از این هدف باز میمانند و بعضا بیماری آنها تشدید میشود. انجمن علمی روانپزشکان ایران از سال ۱۳۹۸ تاکنون ۹ بار در خصوص کمبود داروهای اعصاب و روان خطاب به وزرات بهداشت نامه نوشته و درباره کمبودها هشدار داده است. هشداری که تاکنون بینتیجه مانده است. چراکه کمبودها در خصوص برخی داروها هنوز به قوت خود باقی است.
این انجمن، دیماه امسال نیز نامهای به ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور نوشت و کمبود ۴۲ قلم داروی مربوط به بیماران اعصاب و روان را یادآوری کرد. نامهای که محمدرضا شالبافان، یکی از اعضای انجمن روانپزشکان ایران در گفتگو با همشهریآنلاین میگوید: «هماکنون ازسوی وزارت بهداشت در دست پیگیری است و منتظر نتایجیم.» اما واقعیت این است که پیگیریها هنوز به نتیجه مشهودی نرسیده است. این را خالی بودن قفسههای داروخانهها و نیز گفتگو با بیماران و برخی مسئولان و روانپزشکان نشان میدهد.
کمبودهای دارویی مختص بیماران اعصاب و روان نیست
دکتر علی فاطمی، نائب رئیس انجمن داروسازان کشور درباره کمبودهای دارویی در بخش اعصاب و روان به خبرنگار همشهریآنلاین میگوید: اوج کمبودها در خصوص داروهای آنتیبیوتیک و سرمها با تمام شدن پاییز، گذشته است. اما کمبود داروهای اعصاب و روان مقطعی است. در مقطعی بهتر میشود و در مقطعی کمبودها بیشتر میشود.
دکتر فاطمی با بیان این که تنوع داروهای اعصاب و روان خیلی بالا است و شامل آرامبخشها، خوابآورها، داروهای ضد افسردگی، ضد اضطراب و ضد جنون میشود، میگوید: من آمار دقیقی ندارم که بگویم کمبودها در کدام داروهای اعصاب و روان بیشتر است اما چیزی که هست، کمبودها به طور کامل برطرف نشده است.
نائب رئیس انجمن داروسازان کشور ادامه میدهد: البته صحبت کردن از کمبودهای دارویی بین مردم حساسیت ایجاد میکند. متاسفانه بعد از هر مصاحبه درباره کمبود دارو، میزان مراجعه مردم به داروخانهها برای خرید دارو و انبار کردن آنها در خانه بیشتر میشود. چون میترسند وضعیت دارو بدتر شود.
فاطمی میگوید: قبلا هم کمبود داروهای اعصاب و روان به خصوص داروی ضد افسردگی را داشتهایم و این موضوع اتفاق جدیدی نیست. سال ۱۳۹۹ هم با شروع کرونا کمبود داروهای ضد افسردگی پیش آمده بود. البته کمبودهای دارویی مختص بیماران اعصاب و روان نیست و در همه گروههای دارویی وجود دارد، اما کمبود آنتیبیوتیک و سرم به دلیل افزایش مصرف آنها در پاییز خیلی بیشتر به چشم آمد. وگرنه الان گروهی نداریم که مشکل نداشته باشد.
نائب رئیس انجمن داروسازان کشور درباره راهکار بیماران مبتلا به بیماریهای اعصاب و روان در زمان کمبودهای دارویی، توضیح میدهد: بعضی از داروهای اعصاب و روان قابلیت جایگزینی دارند و وقتی پزشکان روانپزشک میبینند که داروی مورد نظر در بازار وجود ندارد، دارویی از خانوده دیگر ولی با همان اثربخشی را به بیمار تجویز میکنند تا بیمار بدون دارو نماند. این موضوع درباره داروهای ضد افسردگی خیلی پیش میآید.
کمبود یا نبود داروهای روانپزشکی اتفاق جدیدی نیست
همشهریآنلاین تلاش کرد درباره کمبودهای داروییِ گروه اعصاب و روان با انجمن علمی روانپزشکان ایران نیز گفتگو کند اما هیچ یک از اعضای این انجمن حاضر به پاسخگویی نشدند. تنها یک عضو انجمن در این حد پاسخ داد که «کمبودهای دارویی غیر قابل انکار است اما مصاحبه در شرایطی که درباره کمبودها به رئیسجمهور نامه نوشتهایم و وزارت بهداشت نیز از آن زمان، پیگیر کارها است، کمی حساسیتبرانگیز میشود و بهتر است صبر کنیم تا پیگیری وزارت بهداشت به نتایجی برسد و سپس آن را رسانهای کنیم.»
سیدمهدی صابری، عضو کمیته اخلاق انجمن روانپزشکی ایران، هفته گذشته در گفتگو با شرق، کمبودهای دارویی در این حوزه را تایید کرد و گفت: «کمبود یا نبود داروهای روانپزشکی اتفاق جدیدی نیست اما در حال حاضر حادتر شده است. در گذشته تنها یک یا دو قلم از داروهای بخش روانپزشکی به دلایل متعددی نایاب میشد و امکان استفاده از داروهای دیگری با اثرات مشابه وجود داشت، اما زمانی که چند نوع از داروهای مشابه به صورت همزمان نایاب یا کمیاب میشوند، داروهای مشابه تأثیر مورد انتظار را ندارند و بیماران را با مشکلاتی روبهرو میکنند. این اتفاق در هفتههای اخیر رخ داده است که تعداد اقلام دارویی نایاب یا کمیاب بسیار زیاد شده و بعضی اقلام دارویی که امکان جایگزینی برای آنها وجود داشت هم نایاب شده و چالشهای جدی ایجاد کرده است.»
حیدر محمدی، رئیس سازمان غذا و دارو نیز اخیرا در گفتگو با همشهریآنلاین اظهار کرد: «امسال مشکلات زیادی در تامین دارو پیش آمد و مجبور شدیم افزایش واردات داشته باشیم، اما نگاهمان به سال آینده مثبت است و افق روشنی در این باره متصور هستیم. البته به شرط آن که اعتبارات به خوبی تامین شود و در حوزه تامین ارز به مشکل نخوریم. اگر اتفاق خاصی رخ ندهد و بودجه و ارز برای ما چالشی ایجاد نکند، مشکلی برای سال بعد نخواهیم داشت. در غیر اینصورت شرایط در سال آینده برای ما بسیار سخت خواهد شد.»
حیدری از مسئولان خواست که با حوزه سلامت شوخی نکنند. او گفت: «البته منظورمان هشدار و تهدید نیست و ممکن است فردا من در سازمان غذا و دارو حضور نداشته باشم. اما این امر مربوط به همه جامعه است و شوخیبردار نیست، از همه کسانی که به نحوی به حوزه سلامت مربوط میشوند، درخواست میکنیم که پای کار باشند تا مشکلی در تامین دارو نداشته باشیم؛ از تامین اعتبار و ارز گرفته تا اخذ و صدور مجوزها، ترخیص کالا، زنجیرههای مختلف تامین دارو و ... .»