سالهای خیلی پیش زمانی که هنوز علوم پزشکی پیشرفت نکرده بودمرگهایی براثرشکستگی رخ می دادیعنی در واقع شکستگی های استخوانی مثل لگن که باعث خانه نشین شدن فردبرای همیشه وتجزیه ی جسم اومی شد از علل دردناک مرگ و میر بود اما خوشبختانه باگذشت زمان و کشف راههای مفید برای درمان این مشکلان درمان راحت تر شده است اما درد های ناشی از پوکی استخوان کاسته نشده است برای همین جلوگیری از درمان وجراحی های غیرضروری نیازمندبه حفظ سلامت استخوانها هستیم ومعمولا پوکی استخوان درسن 50سال اتفاق می افتد که باید مراقبت های آنرا از جوانسالی شروع کرد.
استخوان بافت زنده ای است که از ساختار مهندسی عجیب و پیچیده ای برخوردار است، به طوری که در جای خود یکی ازشاهکارهای خلقت است. بیماری خاموش، پیش رونده و در عین حال خطر ناکی به نام پوکی استخوان این عضو را تهدید می کند.
پوکی استخوان عارضه ای است که با بالا رفتن سن به وجود میآید. شایعترین بیماری متابولیک استخوانی است که با کاهش همزمان کلسیم و سایر مواد معدنی و مادة زمینهای استخوان و در واقع نازک و ضعیف شدن استخوانها مشخص میشود. در این بیماری مقدار توده استخوانی کاهش مییابد و استخوان شکننده میگردد به طوری که باکوچکترین ضربه ای به راحتی میشکند در واقع بافت استخوان در زیرمیکروسکوپ در حالت طبیعی شبیه لانه زنبوری است که با تخریب بافت استخوانی، اندازه فضاهای توخالی بزرگ تر میشود. شکل زیر بافت دو استخوان طبیعی و دچار پوکی استخوان را نشان میدهد.
بافت استخوانی با توجه به سلولهای تشکیلدهندة آن (سلولهای استخوان ساز و سلولهای تخریب کننده استخوان) در یک وضعیت تجدید دایمی است. استخوان جدید ساخته میشود و استخوان قدیمی از بین میرود، ولی نسبت این دو فعالیت، در سنین مختلف عمر متفاوت است. وقتی جوان هستید، بدن شما عمل ایجاد استخوان را سریع تر از شکستن استخوان قدیمی انجام میدهد و در نتیجه تراکم استخوان افزایش پیدا میکند. اغلب افراد در سنین ۲۰ تا ۳۰ سالگی به حداکثر تراکم استخوان خود میرسند. با افزایش سن، تحلیل رفتن استخوان سریعتر از ایجاد استخوان جدید صورت میگیرد. در واقع پس از ۴۰ سالگی معمولاً توده استخوانی از دست رفته بیش از استخوان ساخته شده میباشد. در این زمان است که میزان تراکم استخوان کاهش یافته و پوکی استخوان اتفاق میافتد. این بیماری معمولاً علامتی ندارد تا زمانی که شکستگی اتفاق میافتد.
افراد مبتلا به این بیماری به دلیل شکستگی های مکرر و بستری شدن در بیمارستان هزینههای زیادی را متقبل میشوند. لذا اهمیت توجه به پیشگیری از پوکی استخوان مطرح میگردد.
با توجه به مطالب گفته شده پوکی استخوان به دو دلیل اتفاق میافتد:
ممکن است تشکیل استخوان در سه دهه اول زندگی کم باشد و لذا حداکثر تراکم استخوان، از میزان طبیعی کمتر باشد. در این حالت در اثر از دست دادن استخوان در سنین بالاتر، استخوان خیلی زودتر به پوکی استخوان و افزایش احتمال شکستگی می رسد.
ممکن است حداکثر تراکم استخوان طبیعی باشد، ولی کاهش و از دست دادن استخوان خیلی شدید باشد.
البته در اکثر بیماران مبتلا ترکیبی از این دو علت را داریم.
کلسیم یکی از مواد معدنی است که برای استخوان سازی و حفظ سلامت استخوان ها لازم است خانم ها با افزایش سن و یائسگی پوکی استخوان را ممکن است تجربه کنند به همین دلیل از غذاهای حاوی کلسیم مثل ماست کلم بروکلی کلم پیچ ماهی و مکمل ها مصرف کنید.
مطالعات نشان داده که مصرف کلسیم نکردم به تنهایی کافی نیست مخصوصاً اگر بدن ویتامین دی کافی برای جذب کلسیم از روده ها رو نداشته باشد مصرف کلسیم و ویتامین د با هم از پوکی استخوان در سنین بالا جلوگیری می کند.
پوکی استخوان درمان قطعی ندارد و زمانی که استخوان پوک شد تقریباً محال است که بتوان توده استخوانی را به حالت اول باز گرداند. تنها کاری که با مصرف داروها میتوان انجام داد این است که روند پوک شدن را کند یا متوقف کرد. به این ترتیب بهترین راه، پیشگیری از ابتلا به این بیماری است.پیشگیری به ویژه در زنان بسیار مهم است. شما میتوانید با انجام حرکات ورزشی و داشتن رژیم غذایی سرشار از کلسیم و ویتامین دی، استخوانهای خود را محکم کنید و از ابتلا به پوکی استخوان جلوگیری کنید.
زنان در جوانی باید خطر ابتلا به این بیماری را جدی بگیرند. آنها میتوانند اقداماتی را صورت دهند که باعث کاهش پیشرفت و جلوگیری از عوارض پوکی استخوان میشود.
فعالیت فیزیکی در طول سالهای کودکی، نوجوانی و جوانی باعث افزایش جرم استخوان میشود و شدیداً خطر ابتلا به پوکی استخوان در بزرگسالی و پیری را کاهش میدهد.
استخوانها از بافتهای زنده ای تشکیل شدهاند که در طول زندگی و با از بین رفتن بافتهای فرسوده، بافتهای جدیدی جایگزین آنها میشود. اگر استخوانها بخواهند که این کار را به خوبی انجام دهند و قوی باقی بمانند نیاز دارند که تحریکات منظمی را از فعالیت های جسمانی کسب کنند. استخوانها باید به طور منظم مورد استفاده قرار گیرند تا ضعیف نشوند.
بهتر است بدانید که داشتن برنامه ورزشی منظم نه تنها استحکام استخوان را حفظ میکند بلکه حدود یک تا دو درصد به توده استخوانی شما میافزاید.
یکی از مواد سازنده استخوانها کلسیم است. کلسیم فراوان ترین ماده معدنی موجود در بدن انسان، جهت پیشگیری از پوکی استخوان است. کلسیم نه تنها برای استحکام استخوان ها لازم است بلکه در بسیاری از فعالیتهای دیگر مثل انقباض عضلات، انتقال امواج در عصب، انعقاد خون و ... نقش دارد.
به نظر میرسد که استخوانهای نوجوانان برای جذب کلسیم ساخته شدهاند. در استخوانها، ابتدا داربست هایی از پروتئین ساخته میشود و بعد این داربست ها به وسیله کلسیم،پر و انباشته میشود. استخوانهای شما مانند بانکی است که پول رایج آن کلسیم است. بنابراین تا میتوانید در این بانک پول (کلسیم) ذخیره نمایید تا در آینده با کمبود کلسیم رو به رو نشوید.
مقدار مورد نیاز روزانه کلسیم در سنین مختلف فرق میکند. شما با توجه به سنتان (۱۸- ۹ سال) روزانه به ۱۳۰۰ میلی گرم کلسیم نیاز دارید.کلسیم در لبنیات، سبزیجات با برگ سبز تیره، ماهی ها، خشکبار، مغزها و حبوبات یافت می شود. سعی کنید که کلسیم مورد نیاز خود را بیشتر از فرآورده های لبنی دریافت کنید. چون کلسیم حاصل از این فراوردهها نسبت به کلسیم بدست آمده از محصولات گیاهی اثر بیشتری در پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان دارد، ولی این به معنی آن نیست که از سایر منابع کلسیم غافل شویم. با مصرف روزانه دو لیوان شیر، یک لیوان ماست و ۳۰ گرم پنیر، عمده نیاز بدن شما به کلسیم تأمین میشود.
اکنون که مقدار کلسیم مورد نیاز روزانة خود را میدانید، سعی کنید به میزان لازم از مواد حاوی کلسیم در روز استفاده کنید تا دچار کمبود میزان کلسیم نشوید. اگر فکر میکنید که روزانه نمیتوانید میزان کلسیم مورد نیاز را از فراوردههای غذایی تهیه کنید، برای جلوگیری از این بیماری نیاز به مصرف قرصهای مکمل کلسیم دارید.
از رژیمهای غذایی نامناسب لاغری (رژیم هایی که بدون نظر پزشک یا کارشناس تغذیه گرفته شود) دوری کنید. در رژیم لاغری مصرف لبنیات را قطع نکنید. یک رژیم غذایی مناسب شامل کلسیم کافی برای داشتن استخوانهای محکم، بسیار ضروری است.
از محصولات غذایی و سبزیجات و میوه جات تازه استفاده کنید.
از مواد غذایی مضر برای استخوان به خصوص نوشابه های گازدار دوری کنید و به جای آن ها دوغ بنوشید.
از کشیدن سیگار یا همنشینی با افراد سیگاری اجتناب کنید.
سحرخیز باشید و صبح زود حداقل ۱۵ دقیقه در معرض نور خورشید صبحگاهی قرار بگیرید.
مصرف چای و قهوه را کاهش دهید و در عوض یک لیوان شیر بنوشید.
سیر و پیاز را فراموش نکنید، چون مصرف آنها به دلیل داشتن سولفور به استحکام استخوان ها کمک میکند.
به بعضی از غذاها مانند سوپ، شیر اضافه کنید.
در تهیه بعضی از غذاها به جای خامه و سس مایونز به سراغ ماست بروید چون کلسیم بیشتری دارد.
سویا را به رژیم غذاییتان اضافه کنید چون کلسیم و استروژن خوبی دارد و نقش بسیار مؤثری در پیشگیری از پوکی استخوان دارد.
انتهای پیام/