به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی یکتاپرس، جنگل های هیرکانی(شمال)؛ جنگل هایی که میلیون ها سال قدمت دارند و از دوران ژوراسیک، یعنی دوره سوم زمین شناسی باقی مانده اند و میراث طبیعی دنیا به حساب می آیند مورد بی مهری مسوولان و مردم قرار گرفته اند. جنگل هایی که روزگاری زیستگاه غنی ترین گونه های جانوری و گیاهی بودند اما امروزه به دلیل بی تدبیری مسوولان در آتش خاکستر شده و با طمع و آز افراد سودجو روز به روز از وسعت آنها کاسته می شود. جنگل هایی که امروز محل دفن انبوهی از زباله ها شده است.
این روزها حال جنگل های باستانی ایران به علت آتش سوزی جنگل ها، قطع بی رویه درختان جنگلی، برداشت غیرمجاز و قاچاق چوب، ویلاسازی و تغییر کاربری مزارع کشاورزی و باغات، گسترش راه های ارتباطی، دفن زباله ها و .... خوش نیست. حکایتی که مربوط به امروز و دیروز نیست. تراژدی غمگینی که بیش از سه دهه با آن مواجه ایم. تراژدی غمگینی که ضررهای جبران ناپذیری بر منابع آبی و طبیعی بکر شمال وارد کرده است.
در بین تمامی عوامل تخریب کننده و کاهش دهنده سطح جنگل های هیرکانی، نقش قاچاقچیان چوب، سوداگران توسعه دهنده شهرک های ویلایی و مجمتع های مسکونی پر رنگ تر و مهمتر است؛ افراد سودجویی که به بهانه رونق صنعت گردشگری، ایجاد اشتغال جوانان، در خواب خرگوشی مسوولان با تخریب باغ ها و شالیزارها سود کلانی به جیب زده اند. اکنون این بی تدبیری مسوولان باعث شده تا حیات بسیاری از جانداران و گونه های خاص گیاهی این منطقه طی چند دهه اخیر به خطر بیفتد.
جنگل های شمال آب می رود
محمد درویش، رییس کمیته محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو، تغییر کاربری اراضی را یکی از مهمترین دلایل نابودی جنگل های هیرکانی عنوان کرد و در این خصوص به یکتاپرس گفت: امروزه به دلیل سوداگری زمین، ساخت بزرگراه های متعدد از تهران به سمت شمال و همچنین ویژگی های زمین های خوش و آب و هوایی شمال، مرتب قیمت زمین های این نواحی در حال افزایش است بنابراین ابتدا اراضی جنگلی به کشاورزی و پس از آن اراضی کشاورزی به ویلاها و سکونتگاه های مسکونی تبدیل می شوند.
این پژوهشگر و فعال حوزه محیط زیست افزود: طبق آمارهای سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور( به عنوان متولی جنگل های شمال)، مساحت و وسعت جنگل های شمال در سال 1335 حدود 3/5 میلیون هکتار بوده که اکنون به حدود حدود 1/6 میلیون هکتار رسیده است یعنی نیمی از جنگل های ایران نابود شده اند.
به گفته وی، همچنین طبق گزارش انجمن علمی جنگلبانی کشور، از 1/6 میلیون هکتار جنگل باقی مانده، حدود 800 هکتار از جنگل ها مخروب شده اند یعنی اکنون این نواحی به ظاهر جنگل هستند اما تنوع زیستی جنگل های هیرکانی در آن وجود ندارد و بسیاری از گونه ها نابود شده اند.
وی خاطرنشان کرد: ما در طول 60 سال اخیر بیش از نیمی از جنگل هایمان را از دست داده ایم بنابراین درصورت ادامه این روند پیش بینی می شود طی سی سال آینده شاهد نصف شدن جنگل های ایران باشیم.
وی اظهارداشت: خوشبختانه اکنون مجلس طرح تنفس را تصویب کرده و قرار شده هیچگونه برداشتی از جنگل ها اتفاق نیفتد. جوانان محلی هم که اکنون از جنگل ارتزاق می کنند، به آنها جبران خسارت شود و از جنگل خروج پیدا کنند. امیدوارم دولت نیز از این طرح حمایت کند و تعهدهای مالی اش را که سالی 80 میلیارد تومان برای اجرای طرح تنفس است را بپردازد تا ما بار دیگر شاهد احیای دوباره جنگل های هیرکانی باشیم.
نابودی 90 درصد از گونه های جانوری
درویش با اشاره به اینکه طی چند دهه اخیر بسیاری از گونه های جانوری جنگل ها نابود شده اند، گفت: طبق اعلام سازمان حفاظت محیط زیست، حدود نیم قرن پیش، مجموع کل، بز، قوچ، میش، آهو، جبیر، مارال و گوزن در ایران حدود سه میلیون بوده اما اکنون طبق معاونت طبیعی سازمان حفاظت از محیط زیست، این آمار به حدود کمتر از 200 هزار رسیده است بنابراین ما اکنون بیش از نود درصد اندوخته های جانوری ارزشمندمان را از دست داده ایم.
به گفته وی، اکنون برخی از این جانوران مانند شیر یال کوتاه ارژن و ببر هیرکانی به صورت کامل منقرض شده اند. برخی از جانواران نیز مانند یوزپلنگ، میش مرغ، سیاه خروس، خرس سیاه بلوچی و سمندر در آستانه انقراض هستند.
وی به طرح انتقال آب دریای خزر به مرکز ایران نیز اشاره کرد و گفت: طبق برآورد اولیه سازمان حفاظت از محیط زیست با اجرای این طرح حدود چهل هکتار از جنگل های شمال از بین می رود. البته در گزارش ارزیابی این سازمان اعلام شده که حدود صد هکتار از این جنگل ها نابود می شود اما واقعیت ها حکایت از این مساله دارد که دست کم چهارصد هکتار از جنگل ها و رویشگاه های مرتبط جنگلی و مرتعی در این مسیر از بین خواهد رفت و یک گسست اکولوژیکی جدیدی ایجاد می شود که به شدت می تواند تاب آوری رویشگاه های جنگلی هیرکانی در شرق مازندران را به مخاطره بیندازد.
