به گزارش یکتاپرس اهل سنت درباره خواندن بسمالله در نماز، دیدگاه متفاوتی با شیعه دارند؛ از نظر شیعه، بسمالله جزئی از سوره است و باید خوانده شود و خواندن سورههای قرآن بدون بسم الله در نماز سبب بطلان نماز است و ترک آن در نماز جایز نیست.
نماز شیعیان صحیح است یا اهل سنت؟
مذاهب اسلامی در ارکان و اصول با هم مشترک اند به این معنی که همه آنها در توحید، نبوت و اعتقاد به قرآن اتفاق نظر دارند.
در اصل نماز نیز، همه پیروان آیین اسلام به ۵ نوبت بودن آن و تعداد رکعتهای نماز هم عقیده اند، اما در عمل و اجرا کمی با هم متفاوت هستند که در زیر به برخی موارد اشاره میشود.
۱. گفتن اذان و اقامه از منظر اهل تشیع
از نظر اهلسنت، اذان گفتن برای نماز صبح، پیش از رسیدن وقت آن، یعنی پیش از طلوعفجر مستحب است، و لذا آنان پیش از طلوعفجر اذان میگویند که در حقیقت اعلام وقت نافله است تا مردم برای خواندن نماز صبح آماده شوند و پیش از آن، نمازهای نافله را بخوانند.چون وقت نماز صبح میرسد یکبار دیگر اذان میگویند و این اذان برای اعلام داخل شدن وقت نماز صبح است و پس از آن اقامه میگویند. بنابراین برای نماز صبح دوبار اذان و یکبار اقامه گفته میشود.از نظر فقهای شیعه اذان باید پس از داخل شدن وقت گفته شود. اهلسنت جمله حیعلی خیرالعمل را در اذان صبح نمیگویند.در برخی از کتابهای آنان آمده است که در زمان پیامبراسلام (ص) و زمان خلیفه اول، این جمله در اذان گفته میشد و خلیفه دوم از آن نهی کرد و دستور داد در اذان صبح به جای این جمله دوبار بگویند: الصلوه خیر من النوم.شیعه عبارت اَشْهَدُ اَنَّ عَلیً وَلِیُ الله را جزء اذان نمیداند ولی گفتن آنرا جایز میداند ولی اهل سنت آوردن این عبارت را بدعت میشمارند.
۲- خواندن بسم الله در اول هر سوره در نماز اهل تشیع
اهلسنت درباره خواندن بسمالله در نماز، دیدگاه متفاوتی با شیعه دارند؛
از نظر شیعه، بسمالله جزئی از سوره است و باید خوانده شود و خواندن سورههای قرآن بدون بسم الله در نماز سبب بطلان نماز است و ترک آن در نماز جایز نیست؛ و مستحب است که حتی در نمازهایی که آهسته خوانده شود، بسمالله در نماز بلند خوانده شود و این یکی از شعائر شیعه است.
اما از نظر اهل سنت:
ولی بسیاری از اهلسنت، بسمالله را جزء سوره نمیدانند، حنفیها و حنبلیها در عین حال که آن را جزء سوره نمیدانند و می گویند خواندن بسم الله در اول سوره در نماز واجب نیست و ترک آن جایز است.اما در عین حال خواندن آن را در آغاز حمد و سوره مستحب میدانند؛ ولی به نظر آنها اگرچه نماز جهری باشد مانند نمازهای مغرب و عشاء باید بسمالله آهسته خوانده شود.از نظر مذهب حنفی، حنبلی و مالکی: بسم الله در هر سوره، جزء سوره نمیباشد. اما از نظر شافعی بسم الله جزء هر سوره است و ترک آن در نماز جایز نیست.
۳- قرائت سوره فاتحه در دو رکعت اول نمازهای یومیه اهل تشیع
از نظر شیعه واجب است در دو رکعت اول نمازهای یومیه سوره فاتحه خوانده شود. اگر سوره دیگری از قرآن به جای آن خوانده شود، صحیح نیست و نماز باطل است.
در دو رکعت سوم و چهارم، نماز گزار میتواند تسبیحات اربعه بخواند و میتواند به جای آن سوره حمد یعنی فاتحه را بخواند.
از نظر اهل سنت:
بنابر مذهب حنفی، خواندن سوره فاتحه در دو رکعت اول نماز به طور معین لازم نیست، بلکه اگر سوره دیگری به جای فاتحه خوانده شود، نماز صحیح است.اما نظر شافعی و مالکی و حنبلی آن است که خواندن سوره فاتحه در تمام رکعتهای نماز واجب است، بدون فرق بین دو رکعت اول یا رکعتهای سوم و چهارم نماز.هم چنین فرق بین نماز واجب و مستحب نمیباشد. در تمام نمازها و در تمام رکعتها خواندن حمد به نظر این سه مذهب واجب است.
۴- خواندن سوره بعد از فاتحه
از نظر شیعه خواندن سوره در رکعت اول و دوم نماز بعد از خواندن سوره حمد (فاتحه) واجب است و باید یک سوره کامل خوانده شود.
از نظر اهل سنت:
به نظر حنبلی در دو رکعت اول نماز فقط خواندن یک سوره کفایت میکند، هر سوره که باشد، بلکه هر مقداری که ازآیات قران خوانده شود، کفایت میکند؛ اگر کسی حمد را هم بخواند، خواندن سوره بعد از حمد واجب نیست.اما به نظر سه مذهب دیگر، خواندن یک سوره در دو رکعت اول نماز بعد از خواندن سوره فاتحه، مستحب است، نه واجب.
۵- جهر و اخفات در نماز
از نظر شیعه واجب است قرائت حمد و سوره در نماز صبح و مغرب و عشا بلند خوانده شود. در نماز ظهر و عصر واجب است آهسته خوانده شود.
اما از نظر اهل سنت:
به نظر حنفی: جهر و اخفات در نماز واجب نیست، بلکه مستحب هم نیست و نماز گزار مخیر است که قرائت را بلند بخواند یا آهسته.
اما شافعی مطابق با مذهب شیعه در مسئله جهر و اخفات فتوا دارد. از نظر مالکی و حنبلی، جهر در نماز صبح و مغرب و عشا مستحب است.
۶- تکتف یا دست گذاشتن روی هم در نماز
از نظر شیعه گذاشتن دست روی هم در نماز باطل است.
اما از نظر مذاهب اهل سنت:
قرار دادن دست راست بر روی دست چپ در نماز (دست بسته نماز خواندن) از اموری است که استحباب آن بین فقهای سه مذهب از مذاهب چهارگانة اهل سنّت مشهور است:
حنفیها میگویند:روی هم گذاشتن دستها در نماز، سنّت است وواجب نیست، و برای مرد بهتر است که کف دست راستش را بر پشت دست چپ، زیر ناف قرار دهد، و زن دستها را بر سینهاش بگذارد.شافعیها میگویند: گذاشتن دست روی یکدیگر، در نماز، برای مرد و زن سنّت است و بهتر است که کف دست راست را بر پشت دست چپ زیر سینه و بالای ناف به سمت چپ قرار دهد.حنبلیها میگویند: گذاشتن دستها روی هم، سنّت است و بهتر است که کف دست راست را بر پشت دست چپ نهاده، زیر ناف قرار دهند.فرقه مالکیّه بر خلاف سه مذهب فوق میگویند: آویختنِ دستها در نمازهای واجب، مستحب است.
«خرید»
۷- گفتن آمین در نماز
از نظر شیعه گفتن آمین در نماز حرام است و نماز باطل است. اما از نظر چهار مذهب اهل سنت مستحب است.
۸- خواندن قنوت
به نظر شیعه در تمام نمازهای یومیه خواندن قنوت مستحب است.
اما به نظر مذاهب اهل سنت:
به نظر حنفیها و حنابله: در غیر نماز وتر در نمازهای دیگر قنوت ندارد. به نظر شافعی و مالکی: خواندن قنوت فقط در نماز صبح مستحب است.
۹- برگرداندن صورت به چپ و راست در حال خواندن سلام
شافعیها و حنفیها و حنبلیها عقیده دارند که مستحب است نمازگزار در حال خواندن سلام نماز، در سلام اول صورت خود را به طرف راست و در سلام دوم به طرف چپ برگرداند، آن هم به اندازهای که از پشتسر صورت او دیده شود.
مالکیها نیز این کار را مستحب میدانند، ولی آن را به سلام آخر اختصاص دادهاند. از نظر شیعه نمازگزار هنگام سلام نماز نباید صورتش از قبله منحرف شود.
۱۰- عبور از مقابل نمازگزار
از نظر اهلسنت عبور کردن از مقابل نمازگزار حرام است، حتی در بعضی از کتابهای حدیثی آنان آمده است که نمازگزار باید مانع عبور عابر از مقابل خود باشد، اگرچه این کار به درگیری بکشد و کسی که از مقابل نمازگزار عبور میکند شیطان است.
به همین جهت وقتی در مکه یا مدینه از مقابل کسی که نماز میگذارد، عبور کنید، با اعتراض شدید او و دیگران روبرو میشوید و حتی ممکن است برای این کار خشونت هم نشان بدهند.