به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی یکتاپرس، آلودگی هوا عامل مرگ زودرس سالانه بیش از 7 میلیون نفر در جهان است از اینرو این عامل به عنوان چهارمین عامل مهم مرگ زودرس در دنیا شناخته می شود.
بر اساس پژوهشی محققان دانشگاه شریف، هم اکنون حدود ۹۰ درصد مردم جهان در معرض هوای آلوده هستند و بیش از ۹۰ درصد مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا در کشورهای ضعیف و متوسط اقتصادی رخ می دهد.
در این پژوهش عنوان شده است: ذرات معلق با قطر کمتر از ۲.۵ میکرون به عنوان مهمترین آلاینده هوا شناخته می شوند. بر این اساس تماس با ذرات معلق به ویژه ذرات معلق با ابعاد کمتر از ۲.۵ میکرون می تواند سبب آسیب رسیدن به دستگاه قلبی -عروقی بدن، حملات قلبی و سکته شود.
این آثار همچنین باعث افزایش مراجعات به مرکز درمانی و افزایش تعداد بستری و در برخی موارد مرگ زودرس می شود. از سویی تماس با ذرات معلق بر دستگاه تنفسی نیز اثر گذار است و باعث تشدید حملات آسم می شود.
نفس پایتخت نشینان تنگ شده است
آلودگی شدید هوا برای چندمین روز متوالی در تهران و بعضی شهرهای بزرگ ادامه یافته است. در این بین تهران وارد مرحله‌ای خطرناک شده به طوری که سلامت پایتخت نشینان به مخاطره افتاده است.
دکتر عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت با خطرناک خواندن وضعیت آلودگی هوا در تهران گفت: در حال حاضر شرایط آلودگی تهران بسیار نامناسب است. اگر واقعا اقدام جدی در زمینه کاهش منابع انتشار آلودگی و کاهش مواجهه مردم نشود، واقعا نگران سلامت عموم مردم و نگران وقوع شرایطی مانند یک حادثه ناگوار در شهر تهران و سایر کلانشهرها هستیم.
وی افزود: در زمینه کاهش مواجهه مردم با آلودگی هوا و انجام اقداماتی مانند کاهش ساعت کاری، تعطیلی و... باید به صورت عاجل انجام شود.
پیامدهای آلودگی هوا
سیستم تنفسی اولین بخش از بدن انسان است که در تماس مستقیم با آلودگی هوا قرار می گیرد و ریه، مسئول جذب اکسیژن هوا و دفع دی اکسید کربن خون است، از اینرو در صورتی که غلظت آلاینده‌های هوا فراتر از ظرفیت تصفیه ریه انسان باشد، وارد جریان خون می شوند و عوارضی مانند اختلال در انتقال اکسیژن به بافت های بدن، افزایش ضربان قلب، سکته قلبی، کاهش ظرفیت شش‌ها، آسم، برونشیت و سرطان ریه ایجاد می شود.
آلودگی هوا باعث تحریک مجاری هوائی و تشدید آسم در میان افراد به خصوص کودکان می شود. در واقع تماس درازمدت با هوای حاوی میزان بیش از حد مجاز آلاینده‌ها باعث بروز برونشیت مزمن، بیماری مزمن ریه، تنگی نفس، سرفه‌های مکرر و شدید، آب ریزش چشم و سوزش و التهاب می شود.
نتایج برخی از مطالعات نشان می دهد که هیدروکربن‌های چند حلقه ای آروماتیک (PAH) که ناشی از احتراق سوخت‌های فسیلی نظیر گازوئیل و دیزل هستند، می توانند عامل ایجاد مشکلاتی در جنین شوند. این هیدروکربن‌ها با چسبیدن به ذرات معلق UFP که آنها نیز ناشی از سوخت ماشین ها هستند، می توانند از سطوح دستگاه تنفس عبور کنند و وارد جریان خون شوند و از این راه وارد مغز و یا جفت زن باردار شده و احتمالا جنین را در معرض مواد شیمیایی مضر قرار دهند، که می تواند باعث التهاب و در نتیجه زایمان زودرس شود.
آلودگی هوا مانع درمان کرونا می شود
دکتر سعیده آذری، یک متخصص بیماری‌های عفونی گفت: افزایش ذرات معلق ناشی از آلودگی در هوا می تواند باعث افزایش احتمال انتقال ویروس های تنفسی و از جمله کرونا شود.
وی افزود: همچنین آلودگی هوامی تواند باعث تشدید علایم تنفسی در بیماری‌های مزمن ریوی شود. از جمله این علایم سرفه و تنگی نفس است که معمولا با تشخیص کرونا تداخل دارد بنابراین توصیه می شود این افراد تا حد امکان از منزل خارج نشوند.
کودکان؛ بیشترین قربانیان آلودگی هوا
سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد: افرادی که بیماری زمینه ای دارند مانند قلبی و عروقی، بیماری های ریه، آلرژی، آسم، بیماری متابولیک و بیمارانی که تحت عمل پیوند قرار گرفته اند، بیشتر و زودتر مستعد دریافت عوارض آلودگی هوا هستند.
این سازمان، آلودگی هوا را تهدیدی جدی برای سلامت کودکان و بزرگسالان عنوان کرد و هشدار داد: خطرات ناشی از آلودگی هوا به مراتب بیشتر از بسیاری بیماری های ویروسی و عفونی برای کودکان زیر پنج سال است.
مطالعات اخیر پژوهشگران نشان داده است که آلودگی هوا ضریب هوشی کودکان را کاهش می دهد. همچنین کم خونی و کمبود ویتامین D از دیگر تبعات آلودگی هواست. در آلودگی هوا وجود فلزاتی مانند سرب و آلاینده هایی مثل ازن بیش از مقدار مجاز است. وارونگی هوا فلزات سنگینی مانند سرب را در سطح پایین‌تری می‌آورد و کودکان به دلیل داشتن قد کوتاه، بیشترین قربانیان سرب هستند.
همچنین آلودگی هوا می تواند نحوه تکامل سیستم ایمنی کودکان را تحت تأثیر قرار دهد. سیستم ایمنی کودکان در برابر بیماری‌ها بسیار ضعیف است و بنابراین بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا به راحتی می تواند سیستم ایمنی آنها را هدف قرار دهد.
نقش نیروگاه ها در آلودگی هوا
نیروگاه‌های حرارتی، اکنون ۹۰ درصد برق کشورمان را از محل سوزاندن سوخت هایی مانند گاز طبیعی، گازوئیل و مازوت تامین می کند. آخرین اطلاعات منتشر شده از سهم منابع آلاینده در آلودگی هوای تهران بیانگر آن است که از میان منابع متحرک کامیون‌ها و از بین منابع ثابت صنایع و نیروگاه‌ها نقش پررنگی در آلودگی هوا دارند.
علاوه بر منابع متحرک، منابع ثابت نیز در آلودگی هوا و تولید ذرات معلق نقش مهمی دارند. مثلا سهم صنایع و نیروگاه‌های تهران و اطراف آن در تولید ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون حدود ۳۰ درصد گزارش شده است و در کنار این، منابع دیگری از جمله پالایشگاه‌ها و پایانه‌های اتوبوس نیز هر کدام به ترتیب حدود ۴.۴ و ۲.۳ درصد در آلودگی هوای تهران سهم دارند.
نقش کیفیت بنزین در آلودگی هوا
علیرضا محسنی، کارشناس محیط زیست درباره تاثیر کیفیت بنزین در آلودگی هوا گفت: همانطور که سازمان محیط زیست پیش ازاین اعلام کرده، تاثیر کیفیت بنزین در کاهش آلودگی هوا ناچیز است و عمده آلودگی هوا اختصاص به مصرف سوخت مازوت دارد. مشکل اساسی ما درباره آلودگی هوا مربوط به موتور سیکلت‌های فرسوده است که سهم زیادی در ایجاد آلودگی هوا دارند.
وی افزود: بخش عمده ای از آلودگی هوای تهران و اکثر کلانشهرها مربوط به ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون است. یکی از مهمترین عناصر تشکیل دهنده ذرات معلق هوا، کربن است.
به گفته وی، بهتر است مسئولان قانون هوای پاک را جدی بگیرند و آن را عملیاتی کنند. همچنین باید از ورود خودرو‌های فرسوده به سطح شهر جلوگیری شود. از سوی دیگر باید جلوی نیروگاه هایی که مازوت می سوزانند باید گرفته شود.
