به گزارش گروه اجتماعی یکتا پرس، از انواع مدل شایستگی برای تعریف ویژگی‌ها و مقتضیات لازم برای عملکرد بهتر، جهت برآورده کردن انتظاراتی خاصی استفاده می‌شود. در ادامه انواع مدل شایستگی معرفی می‌شود.
شایستگی یعنی اینکه کسی در انجام مهارت یا عملیاتی خاص توانایی یا تبحر کافی داشته باشد. حال این عملیات می‌تواند هر نوعی از مهارت (مانند معاشرت، ریاضیات کاربردی، سخنرانی و غیره) باشد.
در همه نقش‌های کاری حداقل برای یک مهارت خاص به حدی از شایستگی احتیاج داریم. یک مدل شایستگی مجموعه‌ای از صلاحیت‌های است که می‌تواند نمونه‌ای از متقاضی ایده‌آل (برای استخدام) یا رویکرد ایده‌آل برای یک مشکل یا پروژه را به ما نشان دهد.
این شایستگی‌ها در واقع همان مهارت‌های لازم برای افزایش استانداردهای کیفی یا داشتن عملکردی بالا هستند. برای مثال مهندسی که در فصل زمستان در جنوبگان (قاره‌ای در قطب جنوب) کار می‌کند، نه تنها به مهارت‌های مهندسی احتیاج دارد، بلکه باید توانایی زندگی در شرایط سخت را نیز داشته باشد و بتواند برای مدتی طولانی تنها بماند.
انواع مختلف شایستگی
شایستگی‌های فردی طیف گسترده‌ای از ذهنیت‌های کلی، باورها و مهارت‌های حرفه‌ای و شخصی افراد را در بر می‌گیرند.
شایستگی‌های کلی شامل خصوصیات فردی، سیستم‌های اعتقادی، روش برخورد با مشکلات و حل مشکلات، حل تعارض، مهارت‌های حرفه‌ای، رفتارها، توانایی کار در محیط‌های تیمی، توانایی انجام کارهای انفرادی و غیره می‌شوند. تنوع این شایستگی‌ها بسیار زیاد است و تا حد زیادی به شرح وظایف شغلی و همچنین ذهنیت و فرهنگ شرکت موردنظر بستگی دارد.
شرکت‌های بزرگ اغلب برای فرایند استخدامشان پاسخنامه‌های گسترده‌ای تهیه می‌کنند تا بتوانند براساس طیف وسیعی از انواع مدل شایستگی، افراد را گزینش کنند. در نتیجه افراد انتخاب شده را براساس شایستگی‌ها و نوع شخصیتشان به نهادهایی که برایشان مناسب است منتقل می‌کنند و نقش‌هایی را به آنان می‌دهند که با مهارت‌هاشان سازگار باشد.
مدل شایستگی کلیدی
این مدل، شایستگی‌های اولیه‌ای را در بر می‌گیرد که برای کار کردن در یک شرکت، سازمان یا دولت ضروری هستند. شایستگی‌های کلیدی در واقع ارزش‌های مهمی هستند که لازمه سازمان به شمار می‌روند و به نوعی معرف سازمان هستند.
برای مثال یک گروه غیرانتفاعی سیاسی را در نظر بگیرید. شایستگی‌های کلیدی چنین سازمانی ارزش‌ها و سیستم عقیدتی موجود در سازمان را نشان می‌دهند.
این ارزش‌های کلیدی بسیار حیاتی هستند. پس استخدام دیدگاه‌های مخالف در این سازمان، نتیجه مطلوبی نخواهند داشت و در نهایت درست نمی‌توانند غایت و اهداف شرکت را به سرانجام برساند.
علاوه بر این، مهارت‌های کلیدی و پایه‌ای هستند که برای اجرای عملیات اصلی مشاغل هر سازمان الزامی به شمار می‌آیند. مثلا در محیط‌های کاری فیزیکی، یکی از شایستگی‌های کلیدی این است که افراد بتوانند بارها در طول روز اشیائی با وزن مشخص را بلند کنند.
مدل شایستگی مدیریت
مدل‌های مدیریت با مدل‌های مختص مشاغل چند نقطه مشترک دارد. در سطح مدیریت، فرض را بر این می‌گذاریم که افراد با مدل‌های شایستگی کلیدی به خوبی آشنا هستند و در بعضی موارد حتی خودشان هم به نوشتن این شایستگی‌ها کمک کرده‌اند.
تفاوت مدل شایستگی مدیریت با مدل مختص مشاغل این است که مدل مدیریت به مهارت‌های رهبری نیز احتیاج دارد. همچنین یک مدیر باید توانایی تعریف صلاحیت‌های لازم برای نقش‌های دیگر و هر جنبه‌های دیگر کسب‌وکار را هم داشته باشد.
مدیر باید اطمینان حاصل کند که در سازمان صلاحیت‌های مناسبی مد نظر گرفته شده‌اند و مطمئن شود که این صلاحیت‌ها باموفقیت اجرا می‌شوند.
شایستگی‌های ارتباطی
در هر کسب‌وکاری، مهارت‌های ارتباطی بسیار حیاتی است. توانایی انتقال و اشتراک اطلاعات به‌شکل شفاهی و کتبی در هر سطح و جایگاه شغلی جزو بنیادی‌ترین نیاز‌هاست.
این نوع شایستگی به مهارت‌های زیر تفکیک می‌شود:
تعهد به مشتری‌مداری
چه تولیدکننده باشید و چه خدمات‌دهنده، مشتری‌مداری و اولویت‌دادن به آنها باید یکی از اصول مهم کاری‌تان باشد. مشتری‌مداری شامل پاسخ به پرسش‌های آنها در کمترین زمان، ارائه حداکثر اطلاعات در دسترس و نیز ارائه بهترین محصول یا خدمات ممکن به آنهاست. مشتری‌مداری را می‌توان در دو شایستگی زیر خلاصه کرد:
به‌کارگیری فرایندی برای سنجش میزان رضایت مشتری
طراحی فرایندی سریع و آسان برای رفع مشکلات و شکایت‌های مشتری.
همکاری مشترک
این شایستگی شامل ایجاد روابط قوی و پایدار با همکاران درونِ سازمان و حتی سازمان‌های دیگر است. این توانایی در حوزه‌هایی مانند سلامت بسیار کاربردی است. همکاری مشترک ابعاد مختلفی مانند شبکه‌سازی، شراکت و ایجاد اتحادیه دارد. دو مورد از مصادیق ایجاد این شایستگی:
ابراز تمایل برای شناخت تجربیات و ایده‌های دیگران
ایجاد راه‌های ارتباطی با سایر سازمان‌ها برای استفاده در مواقع ضروری.
چرا باید مدل شایستگی بسازیم؟
ساخت مدل‌های شایستگی اهداف مختلفی دارد. اول از همه این که انواع مدل شایستگی، راهنمایی برای فرایند استخدام و درخواست کار به حساب می‌آیند. از نظر شما یک متقاضی ایده‌آل باید دارای چه مهارت‌هایی باشد؟ وقتی به این سوال پاسخ می‌دهید یعنی در واقع دارید شایستگی‌های لازم برای این شغل را در نظر می‌گیرید.
همچنین، مدل‌های شایستگی باعث می‌شوند تیم‌های سازمانتان بهره‌وری بیشتری داشته باشند و کسب‌وکارتان در مسیر بهتری قرار بگیرد.
مدل شایستگی مانند یک کتابچه راهنماست که در فرایند استخدام، آموزش کارمندان و ایجاد کارمندانی با کارایی بالا شما را راهنمایی می‌کند.
انتهای پیام/
