به گزاش گروه اجتماعی یکتاپرس؛ موضوع جمعیت مسئله مهم برای همه کشورها است؛ در قرن ۲۰ با مسئله انفجار جمعیت روبرو بودیم ولی در قرن ۲۱ با چالش پیری مواجه خواهیم شد؛ کاهش جمعیت بحران اصلی قرن ۲۱ در کشور ما خواهد بود، در کشورهای توسعه یافته برای حل این مشکل چاره‌هایی اندیشیده شده است، طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده راهکاری برای حل این مشکل است.
بحران پیری و کاهش جمعیت خطرناکترین بحران تاریخ کشور ما محسوب می‌شود و یکی از مهمترین دغدغه های مقام معظم رهبری است، اگر به موضوع جمعیت توجه نشود به سرعت به سمت سیاه چاله پیری جمعیت پیش خواهیم رفت.
نرخ رشد جمعیت در ایران هم به حدی کاهش یافته که بسیار هم نگران کننده است و باید برای دو برابر شدن جمعیت سالمندان و دوره پیری جمعیت آماده شویم. جمعیت تا ۱۵ سال جامعه کمتر شده و آمار جمعیت سالمندان در حدود چهار دهه اخیر از ۵ به بیش از ۱۱ درصد رسیده است.
از طرف دیگر ظرفیت و مزیت افزایش جمعیت در ایران هم بسیار زیاد است، چون جمعیت و کیفیت و کمیت آن در اقتصاد امروز به راهبری برای جریان‌های توسعه، پیشرفت و تولید ثروت تبدیل شده است. با توجه به روند رو به گسترش توسعه اقتصاد‌های دانش بنیان، همه کشورها تلاش می‌کنند نظم پایداری از تحولات و رشد جمعیتی را ایجاد کنند.
"جمعیت" برای کشورها یکی از منابع بسیار مهم است و همچنین جزو ارکان اصلی و راهبردی محسوب می‌شود و ایجاد ارتباط ساماندهی شده میان ظرفیت‌های استقرار جمعیت، توسعه اقتصادی و اطمینان به پیر نشدن جمعیت همواره مد نظر کشورهاست که این موضوع در ایران هم باید جدی‌تر بررسی شود.
کارشناسان هشدار داده اند کاهش نرخ جمعیت اگر به فرهنگ پایدار در جامعه تبدیل شود؛ در آینده دور یا نزدیک مشکلات و تنش‌های جمعیتی ایجاد خواهد کرد و چالش‌های جدی پدید می‌آورد. ایران سست و تنبل و پیر و فرسوده خواست دشمنان این سرزمین و نظام است و باید سیاست جمعیتی کشور با رویکرد افزایش متناسب و متعادل نرخ رشد جمعیت همراه با آمایش توسعه سرزمین در دستور برنامه و نقشه راه تغییر نرخ رشد باشد.
نرخ رشد بالای جمعیت در سال‌های ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۵ به حدی بالا بود که ساختار‌های آموزش و پرورش، کنکور دانشگاهی و بازار کار و مسکن را به شدت تحت تاثیر قرار داد، اما در ادامه و امروزه به نرخ پایین هشدار دهنده افزایش جمعیت رسیده ایم که از سطح استاندارد هم پایین‌تر است.
البته با شعارهای نابجا و سوء مدیریت نرخ رشد جمعیت روبه کاهش بوده است و تا چهار دهه دیگر جمعیت کشور به سمت میان سالی و سالمندی خواهد رفت و هر گونه کم توجهی به این موضوع مشکلات جدی در پی خواهد داشت و جریانی پایدار از چاش‌های معیشتی و مسایل مرتبط با جمعیت سالمندی را ایجاد خواهد کرد.
عوامل کاهش جمعیت
تمایل به تک فرزندی
آمارها درباره میزان تک‌فرزندی در ایران ضدونقیض است اما همین آمار‌های ضدونقیض بخشی از واقعیت امروز جامعه ایران را نشان می‌دهد. برپایه برخی آمارها، بیش از 33 درصد خانواده های ایرانی تک فرزند هستند. تمایل به تک فرزندی یکی دیگر از عواملی است که بر کاهش جمعیت در ایران تاثیر گذار است و کارشناسان معتقدند در صورت تبدیل به فرهنگ شدن این موضوع خطرات بیشتری را بر سیاست‌های جمعیتی داشته باشند.
افزایش میزان طلاق
طلاق در ایران به یکی از بحرانی ترین مقاطع خود طی سال های اخیر رسیده است.
آسیب‌های اجتماعی
افزایش میزان آسیب‌های اجتماعی یکی از شاخص‌هایی است که می‌تواند تاثیر غیرمستقیم داشته باشد. اگر میزان زنان سرپرست خانوار و یا مردانی آسیب پذیر را آسیبی اجتماعی در نظر بگیریم می‌توان رد هایی از تاثیر آسیب‌های اجتماعی بر فرزند‌آوری را جستجو کرد.
عوامل اقتصادی
در واقع بخش زیادی از مسایلی که آن را علت کاهش میزان باروری می‌خوانند به نوعی به مسایل اقتصادی برمی‌گردند.
تجرد قطعی
تجرد قطعی دیگر آماری است که بر میزان باروری تاثیر مستقیم می‌گذارد.
عوامل فرعی
سبک زندگی و هویت، شاخص‌های تاثیرگذار بر سبک زندگی ،روابط و رفتارهای اجتماعی، الگوی مصرف کالای غربی، رسانه‌ها، ارزش‌ها، اوقات فراغت، تاثیر سبک زندگی غربی بر جامعه ایران و حوزه‌های متاثر از سبک زندگی غربی همگی تاثیر بسیاری در کاهش جمعیت ایران دارند.
حل بحران جمعیت در طی 7 ساله
امیرحسین بانکی‌پور، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس گفت: موضوع جمعیت مهمترین مسئله کنونی کشور است، متاسفانه در حوزه جمعیت هنوز متوجه عمق فاجعه و بحران کهنسالی که در سال های آینده با آن مواجه خواهیم شد، نشده ایم. این مسئله یک ابربحران است که اگرتا ۷ سال آینده برنامه ریزی و اجرائی نشود در ۱۵۰ سال آینده امکان رهایی از این سیاه چاله وجود ندارد، به طوری که به یکی از خطرناک ترین حوادث موجود در تاریخ کشور تبدیل خواهد شد، به همین دلیل به آن چاله جمعیتی می گوییم، چرا که پس از ۳۰۰ سال این شیب را طی کرده ایم. گر تنها یک چهارم این طرح تا ۷ سال آینده به درستی انجام شود، این نتیجه می رسیم.
وی با اشاره به ایراداتی که از سوی شورای نگهبان به مواد ۵۳ و ۵۶ این طرح گرفته شده است، گفت: این طرح اصلاح شده است و منتظر بازگشت طرح از شورای نگهبان هستیم. در این طرح هزینه های بارداری و زایمان، اعطای وام تولد فرزند، تسهیلات معیشتی و رفاهی، افزایش وام خرید، افزایش حقوق به نسبت تعداد اعضای خانواده در کارمندان، تسهیلات آموزشی برای زنان باردار و زنان دارای فرزند کوچک و دورکاری برای خانم های کارمند برای حمایت از خانواده ها در نظر گرفته شده است.
رئیس کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده تاکید کرد: در بخش بهداشت سلامت هم مشاوره از راه دور برای مادران باردار و دارای فرزند، ارائه بسته تغذیه ای، بهداشتی و درمانی برای مادران باردار و همچنین در بخش های گوناگون هم فرهنگ سازی، اصلاح ساختار مالیاتی و تأسیس صندوق سرمایه گذاری آینده فرزندان که بر اساس آن با تولد فرزند؛ سهامی برای او در نظر گرفته می شود که در آینده استفاده کند از برنامه های این طرح است.
گفتنی است: آژیر خطر (انفجار سالمندی جمعیت) به صدا درآمده است و برای رویارویی با پیامد‌ها و بحران ناشی از آن باید به تقویت نرخ رشد جمعیت توجه کنیم که البته نیازمند نگرش سیستمی و بررسی همه عوامل است و باید از "تک سبب بینی" پرهیز کرد.
وی تاکید کرد: بیشتر مطالعات نشان می‌دهد عوامل فردی، اجتماعی و اقتصادی در فرزند آوری تاثیر داشته است. نوشتن قانون گام اول است اما بعد از قانون قدرتی برای نظارت درست بر اجرائی شدن این قانون ها در اولویت ما است. این طرح به زوج های نابارور که هزینه های درمان بسیار سنگین دارند کمک می کند تا بتوانند از مراکز درمان ناباروری با استفاده از بیمه ناباروری استفاده کنند، ضمن اینکه بیمه زنان باردار هم در این طرح در نظر گرفته شده اند.
گفتنی است: طرح «جوانی جمعیت و حمایت از خانواده» می تواند طرحی منطقی و کاربردی باشد. البته با اجرای قوانین متضمن عدالت اجتماعی، رفع موانع تولید، ایجاد شفافیت تجاری و تلاش برای قانون‌گذاری جهت پیشگیری از رانت فساد بانکی و پیشگیری از انواع جرائم مالی، اجرای همه‌ی این موارد عامل افزایش جمعیت خواهد بود.
انتهای پیام/
