افراد زیادی در سراسر دنیا از بیماری‌های پوستی رنج می‌برند و صدها بیماری پوستی وجود دارد که انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. شایع‌ترین بیماری‌های پوستی می‌توانند علائم مشابهی داشته باشند؛ بنابراین درک تفاوت بین آن‌ها سخت است. افراد باید از نزدیک با یک متخصص پوست برای تشخیص و درمان هر نوع بیماری پوستی مشورت کنند تا اطمینان حاصل کنند که آن بیماری زندگی آن‌ها را تحت تأثیر قرار نخواهد داد. در این مقاله شایع‌ترین بیماری‌های پوستی را به شما معرفی خواهیم کرد و علت و علائم و روش درمان برخی از آن‌ها را بررسی می‌کنیم. برای اطلاع و آگاهی بیشتر از بیماری‌های پوستی تا پایان مطلب با ما همراه باشید.
بیماری پوستی چیست؟
بیماری‌های پوستی طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها را تشکیل می‌دهند و شامل بیماری‌های ناشی از عفونت‌های باکتریایی، عفونت‌های ویروسی، عفونت‌های قارچی، واکنش‌های آلرژیک، سرطان‌های پوست و انگلی می‌شوند. شما نیز ممکن است در طول زندگی خود با ضایعاتی روی پوستتان روبه‌رو شده باشید که بارزترین ویژگی بیماری پوستی هستند. این ضایعات می‌توانند ازنظر شکل، اندازه و ... متفاوت باشند.
علائم اختلالات پوستی
شرایط پوستی دارای طیف وسیعی از علائم هستند. علائمی که روی پوست شما ظاهر می‌شوند همیشه نتیجه یک اختلال و بیماری پوستی نیستند. چنین علائمی می‌تواند شامل تاول از کفش‌های جدید یا پوشیدن شلوارهای تنگ باشند. بااین‌حال مشکلات پوستی که هیچ دلیل مشخصی ندارند ممکن است نشان‌دهنده وجود یک بیماری پوستی باشند که نیاز به درمان دارند. بی‌نظمی‌های پوستی که به‌طورمعمول علائم بیماری پوستی هستند عبارت‌اند از:
- برجستگی‌هایی روی پوست به رنگ قرمز یا سفید
- خارش در سطح پوست
- درد
- پوسته‌پوسته شدن
- خشن و زبر شدن پوست
- لایه‌برداری پوست
- زخم
- ضایعات باز
- پوست خشک و ترک‌خورده
- لکه‌های تغییر رنگ پوست
- برجستگی‌های گوشتی
- از بین رفتن رنگ‌دانه‌های پوست
- گرگرفتگی بیش‌ازحد
دلایل بیماری‌های پوستی
دلیل و علت بسیاری از بیماری‌های پوستی هنوز ناشناخته است اما دلایل شایع و رایج عبارت‌اند از:
- باکتری‌های محبوس در منافذ پوست و فولیکول‌های مو
- قارچ، انگل یا میکروارگانیسم‌هایی که روی پوست زندگی می‌کنند
- ویروس‌ها
- یک سیستم ایمنی ضعیف
- تماس با مواد حساسیت‌زا، تحریک‌کننده‌ها یا پوست آلوده شخص دیگری
- عوامل ژنتیکی
- بیماری‌هایی که بر تیروئید، سیستم ایمنی بدن، کلیه‌ها و سایر سیستم‌های بدن تأثیر می‌گذارند
درمان بیماری‌های پوستی
بسیاری از اختلالات پوستی قابل‌درمان هستند. روش‌های معمولی درمان عبارت‌اند از:
- آنتی‌هیستامین‌ها
- کرم‌ها و پمادهای دارویی
- آنتی‌بیوتیک‌ها
- تزریق ویتامین یا استروئید
- لیزر درمانی
- داروهای تجویزی هدفمند
- درمان‌های خانگی
همه اختلالات پوستی به درمان پاسخ نمی‌دهند. برخی از بیماری‌ها بدون درمان از بین می‌روند. افرادی که بیماری پوستی دائمی دارند اغلب دوره‌هایی از علائم شدید را پشت سر می‌گذارند.
پیشگیری از بیماری‌های پوستی
برخی از اختلالات پوستی قابل‌پیشگیری نیستند. ازجمله شرایط ژنتیکی و برخی مشکلات پوستی که به دلیل بیماری‌های دیگر ظاهر می‌شوند. بااین‌حال از برخی بیماری‌های پوستی دیگر می‌توان تا حدودی جلوگیری کرد. برای جلوگیری از بیماری‌های پوستی نکات زیر را دنبال کنید.
- دستان خود را مرتباً با صابون و آب گرم بشویید.
- از به اشتراک گذاشتن ظروف غذا با دیگران خودداری کنید.
- از تماس مستقیم با افرادی که دچار عفونت پوستی هستند بپرهیزید.
- قبل از استفاده از وسایل در فضای عمومی آن‌ها را تمیز کنید.
- وسایل شخصی خود را مانند پتو، برس مو و ... به اشتراک نگذارید.
- حداقل هر شب هفت ساعت بخوابید.
- مقدار زیادی آب بنوشید.
- از استرس جسمی یا عاطفی بیش‌ازحد خودداری کنید.
- رژیم غذایی مغذی داشته باشید.
- برای بیماری‌های پوستی عفونی مانند آبله‌مرغان واکسینه شوید.
انواع ضایعات پوستی
ما ضایعات پوستی را به دو نوع تقسیم‌بندی کرده‌ایم؛ ضایعات پوستی اولیه و ضایعات پوستی ثانویه.
ضایعات پوستی اولیه
یکی از مشخصات بیماری‌های پوستی همین ضایعات اولیه هستند که در سطح پوست بیمار ظاهر می‌شوند. از ضایعات پوستی اولیه می‌توان به خال‌ها، ماه‌گرفتگی‌ها، تاول، لکه‌های پوستی، کورک و واکنش‌های پوستی مانند کهیر و حساسیت‌ها اشاره کرد.
ضایعات پوستی ثانویه
درنتیجه ضایعات پوستی اولیه ممکن است تغییراتی در پوست ایجاد شود که به آن‌ها ضایعات پوستی ثانویه گفته‌ایم. این ضایعات در اثر خراشیدگی، ضربه، عفونت‌ها یا تغییرات ناشی از التیام زخم‌ها ایجاد می‌شوند. یکی از ضایعات پوستی رایج اسکارها هستند. اسکار درواقع اثر باقی‌مانده از هر ضایعه پوستی است.
انواع بیماری‌های پوستی
انواع مختلفی از بیماری‌های پوستی وجود دارد که بیشتر آن‌ها کاملاً با یکدیگر غیر مرتبط هستند، صرف‌نظر از اینکه روی پوست تأثیر می‌گذارند. بیماری‌های پوستی را می‌توان بر اساس فاکتورهای مختلفی دسته‌بندی کرد. به‌عنوان‌مثال می‌توان آن‌ها را به دلیل عفونت (باکتریایی، ویروسی یا قارچی)، آلرژی، واکنش‌های خود ایمنی، انگلی یا سرطان‌ها دسته‌بندی کرد. در ادامه چند نوع رایج از بیماری‌های پوستی را به همراه بررسی علت، علائم و روش درمان آن‌ها آورده‌ایم.
آکنه
آکنه معمولاً با نوسانات هورمونی در طی سال‌های نوجوانی همراه است اما بزرگ‌سالان نیز می‌توانند آکنه را تجربه کنند. این بیماری یکی از شایع‌ترین بیماری‌های پوستی در کودکان و بزرگ‌سالان است. شناسایی نوع آکنه‌ای که شما تجربه می‌کنید کلیدی در درمان موفقیت‌آمیز است. آکنه ممکن است غیر التهابی یا التهابی باشد.
علت آکنه
به‌طور دقیق و قطعی علت آکنه مشخص نشده است اما احتمال می‌دهیم که این بیماری به چند مورد بستگی داشته باشد. یکی از این موارد افزایش هورمون آندورژن یا هورمون‌های جنسی در مردان است. برخی از محققان نیز گفته‌اند که اگر والدین شما بیماری آکنه داشته باشند شما نیز ممکن است به آن دچار شوید.
علائم آکنه
- جوش سرسفید
- جوش سرسیاه
- پاپول یا برجستگی‌های کوچک و قرمز
- توده‌های بزرگ، جامد و دردناک زیر پوست مانند غده
- توده‌های پردرد و چرکی زیر سطح پوست مانند کیست
درمان آکنه
اگر بر اساس نشانه‌ها به مبتلا بودن به آکنه شک داشتید با پزشک مربوطه مشورت کنید. پزشک بعد از تشخیص قطعی داروهایی ازجمله داروهای زیر برای شما تجویز کند که داروهای موضعی آن به‌صورت ژل، لوسیون، کرم، صابون و ... هستند.
- بنزوئیل پراکسید
- رزورسینول
- سالیسیلیک اسید
- گوگرد
- آنتی‌بیوتیک‌ها
- مشتقات ویتامین A یا رتینوئیدها
تب‌خال
تاول‌ها زخم‌های سرد و قرمز و پر از مایع هستند که در نزدیکی دهان یا سایر مناطق صورت ایجاد می‌شوند. در موارد نادر ممکن است در انگشتان، بینی یا داخل دهان نیز ظاهر شوند. یک ویروس رایج به نام هرپس سیمپلکس باعث تب‌خال می‌شود. آن‌ها می‌توانند از طریق تماس نزدیک مانند بوسیدن از فردی به فرد دیگر منتقل شوند. زخم‌ها حتی اگر قابل‌مشاهده نباشند نیز مسری هستند. بسیاری از افراد بدون داشتن علائمی ویروس تب‌خال را با خود دارند.
علت تب‌خال
علت اصلی این بیماری پوستی دو نوع ویروس است؛ ویروس هرپس سیمپلکس نوع یک که باعث تب‌خال و ویروس هرپس سیمپلکس نوع دو که باعث تب‌خال دستگاه تناسلی می‌شود. این بیماری مسری بوده و شما با تماس با فرد مبتلا به تب‌خال دچار خواهید شد. این اتفاق ممکن است از طریق بوسیدن، به اشتراک گذاشتن مواد آرایشی یا اشتراک غذا بیفتد. رابطه جنسی دهانی نیز ممکن است باعث تب‌خال و تب‌خال دستگاه تناسلی شود. استرس، خستگی، بیماری و از این قبیل موارد می‌تواند به عود تب‌خال کمک کند.
علائم تب‌خال
علائم تب‌خال در هر نوع آن و بسته به مکان آن می‌تواند متفاوت باشند. این علائم از چند ساعت تا یک روز قبل ظاهر می‌شوند که ازجمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- سوزن سوزن شدن
- خارش
- سوزش
- قرمز شدن پوست
شدت این نشانه‌ها می‌تواند متفاوت باشد. بعد از ظاهر شدن تب‌خال نیز زخم‌ها و تاول‌های کوچک قابل مشاهده هستند. مایع تاول بسیار مسری است و می‌تواند تب‌خال را گسترش دهد.
درمان تب‌خال
معمولاً بیماری پوستی تب‌خال بعد از ده روز خودبه‌خود به‌طور کامل بهبود می‌یابند؛ اما درمان‌هایی نیز برای کاهش علائم و درمان سریع‌تر وجود دارد. ازجمله:
- استفاده از داروی مسکن در صورت احساس درد در تب‌خال
- جلوگیری از خشکی محل تب‌خال
- شستشوی کامل دست‌ها به‌خصوص پس از لمس ناحیه درگیر تب‌خال
- استفاده از بسته یخ اما نه به‌طور مستقیم
درمان دارویی برای تب‌خال وجود ندارند اما برخی پزشکان ممکن است ضدویروس آسیکلوویر را برای توقف شیوع آن تجویز کنند.
اگزما
اگزما یک بیماری شایع پوستی است که با لکه‌های ملتهب پوست که خارش دارند مشخص می‌شود. این بیماری اغلب در نوزادان و کودکان کم سن مشاهده می‌شود. اگزما انواع مختلفی دارد ازجمله آن‌ها می‌توان درماتیت آتوپیک، درماتیت تماسی، اگزمای دیس هیدروتیک، درماتیت، درماتیت سبورئیک و درماتیت ساکن را نام برد. این بیماری پوستی نواحی مختلف بدن را می‌تواند درگیر کند.
علت اگزما
اگرچه علت اگزما به‌طور کامل شناخته‌شده نیست اما اعتقاد بر این است که توسط یک سیستم ایمنی بیش‌فعال که باعث می‌شود هنگام قرار گرفتن در معرض مواد تحریک‌کننده، واکنش تهاجمی نشان دهد ایجاد شود. گاهی نیز به دلیل پاسخ غیرطبیعی به پروتئین‌هایی که بخشی از بدن هستند ایجاد می‌شود. به‌طورکلی عواملی که بیماری اگزما را شدت می‌بخشند عبارت‌اند از:
- مواد شیمیایی موجود در پاک‌کننده‌ها و شوینده‌ها که باعث خشک شدن پوست می‌شوند.
- پارچه‌های مصنوعی
- افزایش دمای بدن
- تعریق
- تغییرات دما
- افت ناگهانی رطوبت
- فشار
- حساسیت غذایی
- شوره حیوانات
- عفونت‌های تنفسی فوقانی
علائم اگزما
علائم اصلی اگزما پوست خارش‌دار، خشک، خشن، پوسته‌پوسته، ملتهب و تحریک‌پذیر است. شدت علائم می‌تواند متفاوت باشد. در هرجایی از بدن می‌تواند ظاهر شود اما معمولاً بازوها، آرنج داخلی، پشت زانوها یا سر را درگیر می‌کند. این بیماری مسری نیست. به‌طورکلی علائم عبارت‌اند از:
- خارش شدید
- تکه‌های قرمز یا خاکستری مایل به قهوه‌ای
- برجستگی‌های ریز و برآمده‌ای که هنگام خراشیدن مایع از آن‌ها خارج می‌شود.
- پوست ضخیم و پوسته‌پوسته‌شده
درمان اگزما
یک متخصص پوست می‌تواند به شما کمک کند درمان صحیح اگزما را تشخیص دهید. همچنین ممکن است برای درمان ترکیب چند روش را امتحان کند. به‌طورکلی می‌توان درمان‌های زیر را برای اگزما در نظر گرفت:
- مصرف کرم و پماد مرطوب‌کننده
- مصرف کرم و پماد کورتیکو استروئیدی
- مصرف قرص آنتی‌هیستامین
- نوردرمانی
پسوریازیس
پسوریازیس یک بیماری مزمن پوستی است. این یک بیماری خود ایمنی محسوب می‌شود. این بدان معناست که سیستم ایمنی بدن شما به‌جای محافظت از بدن، به آن آسیب می‌رساند. انواع مختلفی از این بیماری وجود دارد ازجمله پسوریازیس پلاکی، پسوریازیس ناخن، پسوریازیس خالدار، پسوریازیس معکوس، پسوریازیس پوست سر، پسوریازیس پوسته‌ای، پسوریازیس اریترودرمیک و پسوریازیس مفصلی. این بیماری یک بیماری ژنتیکی بوده و مسری نیست.
علت پسوریازیس
دلیل اصلی بیماری پسوریازیس به وراثت برمی‌گردد. برخی از عوامل مانند عفونت، تحریکات موضعی، داروهای خاص، آسیب پوست، آب‌وهوا، سیگار، الکل و استرس می‌توانند این بیماری را نمایان کنند. اغلب افراد در سنین 15 تا 35 سالگی علائم این بیماری را نشان می‌دهند. این بیماری مسری نیست و علت آن نمی‌تواند به واگیر از اطرافیان برگردد؛ بنابراین به بخش‌های دیگر بدن شما نیز منتشر نمی‌شود.
علائم پسوریازیس
این بیماری اگر در بدن فرد ایجاد شود اغلب قرمزی، خارش و سوزش را به همراه دارد. علائم نوع خفیف این بیماری فقط ازنظر زیبایی رد را تحت تأثیر قرار می‌دهد اما در انواع شدید، علائم می‌توانند موجب تغییر شکل و ازکارافتادن برخی نواحی بدن شوند. علائم این نوع بیماری پوستی نیز بر اساس نوع آن متفاوت خواهد بود. شایع‌ترین علائم عبارت‌اند از:
- لکه‌های قرمزرنگ پوست
- پوسته‌پوسته شدن
- خارش پوست
- تورم
- سفتی یا درد مفصل
- تاول‌های پر از چرک روی لکه‌های قرمز پوست
- ضخیم شدن و برآمدگی ناخن‌ها
درمان پسوریازیس
همان‌طور که گفته شد این بیماری پوست انواع مختلفی دارد که مطمئناً درمان آن‌ها نیز متفاوت از یکدگر هستند. پزشک پس از بررسی نوع بیماری شما درمان را شروع خواهد کرد. هدف از درمان توقف صد در صد بیماری نیست و هدف اصلی کاهش رشد و کنترل بیماری است. درمان‌های زیر برای بیماری پسوریازیس قابل‌ارائه هستند.
- درمان‌های موضعی
- نوردرمانی
- کرم دیررانول
- تزارتون
- کلسیتریول
- تاکالسیتول
- کورتیکواستروئید
در کنار درمان‌های داروی می‌توان درمان‌های خانگی زیر را نیز به کار برد.
- حمام کردن روزانه
- مرطوب کننده‌ها
- نور طبیعی خورشید
- کاهش وزن
- استفاده از مکمل غذایی
- رژیم غذایی سالم
- حفظ آرامش و دوری از استرس
- نکشیدن سیگار
آبله‌مرغان
آبله‌مرغان یک بیماری پوستی دیگر است که خود را با تاول‌های قرمز خارش‌دار که در سراسر بدن ظاهر می‌شوند، نشان می‌دهد. این بیماری اغلب کودکان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و بسیار رایج است. بسیار نادر است که هر فرد بیش از یک‌بار به آبله‌مرغان دچار شود. از زمان ساخت واکسن آبله‌مرغان در اواسط دهه 1990 موارد کاهش‌یافته است.
علت آبله‌مرغان
ویروس واریسلا- زوستر (VZV) باعث عفونت آبله‌مرغان می‌شود. بیشتر موارد از طریق تماس با فرد آلوده رخ می‌دهد. این ویروس حتی یک تا دو روز قبل از ظاهر شدن تاول‌های شما برای اطرافیان مسری است تا زمانی که همه تاول‌ها از بین بروند. این ویروس می‌تواند از طریق بزاق، سرفه کردن، عطسه کردن و تماس با مایع تاول به فرد دیگر منتقل شود.
علائم آبله‌مرغان
بثورات خارش‌دار رایج‌ترین علامت آبله‌مرغان است. علائم دیگر شامل تب، سردرد و از دست دادن اشتها می‌شوند. یکی دو روز بعدازاینکه این علائم را تجربه کردید بثورات کلاسیک شروع به توسعه می‌کنند. بثورات قبل از بهبودی سه مرحله را طی می‌کنند که در زیر به آن‌ها اشاره‌کرده‌ایم:
- در سراسر بدن خود برجستگی‌های قرمز یا صورتی ایجاد می‌کنید.
- برجستگی‌ها تاول‌هایی پر از مایع می‌شوند که نشت می‌کنند.
- برجستگی‌ها پوسته می‌شوند و درنهایت بهبود می‌یابند.
در طول عفونت برجستگی‌های جدید به‌طور مداوم ظاهر می‌شوند.
درمان آبله‌مرغان
به بیشتر افرادی که مبتلا به آبله‌مرغان می‌شوند توصیه می‌شود علائم خود را کنترل کنند تا ویروس از سیستم بدن آن‌ها عبور کند. به والدین گفته می‌شود کودکان را از مدرسه دور نگه‌دارند تا از شیوع بیماری جلوگیری کنند. بیماران آبله‌مرغان باید در خانه بمانند. پزشک ممکن است داروهای آنتی‌هیستامین یا پمادهای موضعی را تجویز کند. خارش پوست را می‌توانید با استحمام ولرم، استفاده از لوسیون بدون بو و پوشیدن لباس سبک تسکین دهید. در صورت بروز عوارض ناشی از ویروس پزشک داروهای ضدویروسی را برای شما تجویز می‌کند. استراحت کردن، نوشیدن مایعات زیاد و استفاده از داروهایی که تب را پایین می‌آورند به درمان آبله‌مرغان کمک می‌کنند.
سخن پایانی
اختلالات پوستی ازنظر علائم و شدت بسیار متفاوت هستند. آن‌ها می‌توانند موقتی یا دائمی باشند و ممکن است بدون درد باشند. برخی از آن‌ها دلایل موقعیتی دارند درحالی‌که برخی دیگر ممکن است ژنتیکی باشند. برخی از بیماری‌های پوستی جزئی هستند و برخی دیگر می‌توانند زندگی را تهدید کنند. در این مقاله در ارتباط با بیماری‌های پوستی و علائم آن‌ها صحبت کردیم. شما در صورت مشاهده هرگونه علائم گفته‌شده باید با پزشک مربوطه مشورت کنید.
