به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی یکتاپرس؛ اکثر مهاجران خارجی ساکن در ایران افغانی اند و ایران بعد از پاکستان دومین کشور پذیرای مهاجران و پناهندگان افغانی است. هر چند مهاجرت افغان‌ها به ایران سابقه طولانی دارد، جریان عمده این مهاجرت بعد از حمله شوروی اتفاق افتاده است.
مهاجرت تاثیرات متفاوتی را بر جمعیت جامعه مبدا و جامعه مقصد و ویژگی‌ها و موقعیت مهاجران اعمال می‌کند مهاجرت می‌تواند موجبات رشدجمعیت در جامعه مقصد و کاهش آن در مبدا را فراهم کند.
سیاست اولیه دولت ایران در مورد مهاجران افغانی سیاست در‌های باز بود و پناهنده بودن وارد شدگان بدیهی فرض می‌شده است. استقرار پناهندگان افغانستانی در کشور هزینه زیادی را در بر داشته است. هرچند تاثیرات مثبت حضور آن‌ها به عنوان نیروی کار تا کنون مورد ارزیابی جدی قرار نگرفته است.
نگرانی‌های اقتصادی و اجتماعی در ایران برای مسئولین باعث شد که سیاست پناهندگی به سمت جلوگیری به سمت غیر قانونی افغان‌ها به ایران و بازگشت آن‌ها به کشور خود تغییر یافت.
بیشتر بخوانید:
زندگی مهاجران افغانستانی در ایران/ تصاویر
افزایش قیمت دلار و افت «ریال» در برابر ارز‌های خارجی باعث شده تا خیلی از افغانستانی‌ها به صرافت ترک ایران و بازگشت به کشورشان بیفتند؛ بعضی‌هایشان آن‌قدر با اینجا خو گرفته‌اند و امنیتی که در ایران برایشان فراهم است دلیل بیشتری برای ماندن در ایران را دارند و برای بعضی از آن‌ها شاید ترک ایران برایشان سخت‌تر از روزی باشد که کشورشان را ترک کرده‌اند. به هر حال شرایط اقتصادی امروز باعث شده خوب یا بد، بخشی از نیروی کار که عمدتاً هم جزو نیرو‌های کار ارزان‌قیمت کشور بودند به‌یک‌باره از چرخه تولید، خدمات و صنعت خارج شوند؛ نیروی کاری که در این سال‌ها همواره سخت‌ترین و شاید طاقت‌فرساترین کار‌ها در کشور را عهد‌ه‌دار بودند و در آینده نه‌چندان دور قطعاً غیبت آن‌ها و خالی بودن جایگاهشان به‌شدت در اقتصاد کشور احساس می‌شود، زنگ خطری که شاید لازم باشد تا جدی‌تر درباره آن اندیشید.
مصطفی اقلیما، جامعه شناس و رئیس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران در ارزیابی همه جانبه از مشکلات پناهجویان افغان در ایران به موضوع کودکان بی شناسنامه خانواده‌های افغان که پدر یا مادر ایرانی دارند، اشاره کرد و اظهار داشت: ۵۰ هزار کودک بدون شناسنامه در ایران وجود دارد که از پدران افغان و مادران ایرانی متولد شده اند. هم پدر مسلمان است و هم مادر، ولی تکلیف آن‌ها مشخص نیست و دولت به آن‌ها شناسنامه نمی‌دهد و همین مساله آغاز بسیاری از مشکلات برای این افراد است.
وی در ادامه عدم ارائه خدمات آموزشی و حق تحصیل به پناهجویان افغان را از جمله این مشکلات برشمرد و افزود: تا سه - چهار سال پیش پناهجویان افغان در ایران حتی حق تحصیل هم نداشتند و مدرسه رفتن و تحصیل کودکان پناهجوی افغان با مانع مواجه بود. کمااینکه اغلب کارگرانی که در مشاغل سخت مانند فعالیت‌های ساختمانی کار می‌کنند، کارگران افغان بودند که این افراد به رغم سختی کار و مشقت‌های آن، بیمه نشده و بیمه ندارند. در ایران ۷۰ تا ۸۰ درصد کارگران شهرداری، پناهجویان افغان هستند و این در حالی است که به جز این مورد، خیلی از آن‌ها به عنوان "سرایدار" در ساختمان‌ها نیز کار می‌کنند. آن‌ها از کارگری گرفته تا سرایداری در مشاغل سخت کار می‌کنند، بدون اینکه از حقوق و مزایایی برخوردار باشند.
این در حالی است که پناهجویان افغان علاوه بر بخش آموزش در بخش سلامت نیز با مشکل مواجه هستند. چرا که آن‌ها بیمه سلامت ندارند و در صورت بیمار شدن باید هزینه‌های درمان و بیمارستان را از جیب خود پرداخت کنند و نداشتن بیمه هزینه‌های درمان پناهجویان را افزایش می‌دهد. پناهجویان افغان در ایران نه بیمه می‌شوند و نه اصلا از نظر قانونی به آن‌ها اجازه کار داده می‌شود، ضمن اینکه اجازه اقامت هم به آن‌ها داده نمی‌شود. حال آنکه هیچ جای دنیا اینگونه نیست و پناهجویان نهایتا ظرف ۱۰ سال اجازه اقامت کسب می‌کنند و متعاقب آن از بسیاری حقوق و مزایا بهره‌مند می‌شوند.
طبق آمار‌های منتشر شده از حضور اتباع افغانی در ایران؛ مهاجران افغان که تعداد آن‌ها در ایران بین ۳ تا ۳.۵ میلیون نفر اعلام شده است، در تلاشند با فعالیت در مشاغل سخت و طاقت فرسا در نقاط مختلف این کشور به امرار معاش بپردازند. طبق اظهارات مقامات ایرانی، تقریباً ۳ میلیون مهاجر افغان در این کشور زندگی می‌کنند که تعداد ۱ میلیون نفر از آن‌ها به طور رسمی ثبت شده و ۲ میلیون نفر نیز ثبت نشده‌اند.
اداره کل اشتغال اتباع خارجی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ایران، از تعیین جریمه جدید برای به کارگیری اتباع خارجی غیرمجاز در سال ۹۹ خبر داد. این جریمه یک افزایش ۲۴ درصدی را نسبت به سال گذشته نشان می‌دهد. محسن ابراهیمی، مدیرکل اشتغال اتباع خارجی وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی ایران با بیان این خبر گفته است: "با توجه به شرایط کنونی کشور و تعطیلی کارگاه‌ها به دلیل شیوع ویروس کرونا، تاکید می‌شود از به کارگیری نیروی کار خارجی غیرمجاز در کارگاه‌ها خودداری گردد".
انتهای پیام/
