اوتیسم در اصل، یک واژه ی یونانی است. معنی لغوی اوتیسم، خودگرایی است.کلمه اوتیسم یک واژه‌ی مرکب است که حاصل ترکیب دو واژه‌ی اوتوس و ایسم است. اوتیسم نوعی اختلال شخصیتی و روانی است که فرد در آن بیشتر به درون گرایی و فاصله گرفتن از محیط پیرامون و انسان‌های اطرافش، حتی خانواده دچار می شود. اوتیسم بیشتر در دوران کودکی در افراد ظاهر می شود.
و اکثراً قبل از رسیدن به سه سالگی علائم آن در فرد پدیدار می شود. جالب است بدانید تا به حال دلیل اصلی بروز اختلال اوتیسم کشف نشده است.
علائم عمومی اوتیسم در کودکان می تواند مواردی مانند پرخاش کردن در مقابل ایجاد ارتباط با اطرافیان باشد. کودک در چنین حالتی، هیجان خود برای بازی‌های دسته جمعی را از دست می دهد و گاهاً گوشه گیر و عصبی جلوه می کند. این اختلال، ریشه‌اش به تعاملات اجتماعی بر می‌گردد و در همان نقطه، خلل ایجاد می کند.
برخی از افراد علت ایجاد این اختلال ذهنی را تفاوت در محیط زندگی و جمع خانواده یا آموزش و تربیت متفاوت و همچنین تغذیه و ژنتیک به شمار می آورند؛ اما علت، هیچ کدام از موارد ذکر شده نیست.
همان‌طور که اشاره شد، علت اوتیسم هنوز که هنوز است رازی بزرگ باقی مانده است. لازم به ذکر است که اختلال اوتیسم در بزرگسالان و کودکان علائم یکسانی را بروز نمی دهد.
علائم اوتیسم در دوره های سنی متفاوت
- اوتیسم در بزرگسالان، بر روی روابط آنان و طرز برخورد آن‌ها با مشکلات و مسائل روزمره بروز می‌کند. به طوری که ایجاد ارتباط با محیط را برای آنان سخت می‌کند و بر روی حالات و حرکات اجتماعی آنان خودنمایی می کند و حالت نرمال را از فرد گرفته و او را منزوی و پرخاشگر می کند.
این اختلال بشدت می تواند زندگی نرمال یک شخص را تحت تأثیر قرار بدهد.
- اوتیسم در کودکان، شاید به مراتب سخت تر از بزرگسالان باشد. چرا که کودکان در سنین زیر سه سال در اوج یادگیری خود به کمک محیط پیرامون هستند.
این عاملی، تعامل را از آن‌ها بگیرد، برایشان گران تمام خواهد شد. خصوصیات کودکانه، تشخیص اختلال اوتیسم را بسیار سخت می کند.
چرا که کودکان مبتلا به اوتیسم، حرکاتی غیر عادی مانند دست زدن‌های بدون منبع هیجانی و پا کوبیدن‌های بی دلیل و همچنین جیغ و داد‌های بی شمار را از خود، به عنوان علائم، بروز می دهند و این‌ها لابه لای شیطنت‌های کودکانه گم می شود.
دلایل اوتیسم شدن جنین چیست
شاید این که اوتیسم شدن جنین، توسط مادر انجام می گیرد یا خیر، سوال خیلی‌ها باشد. همان‌طور که پیش تر به آن اشاره شد، اولاً دلیل ریشه‌ای اوتیسم مشخص نیست و دوما اوتیسم هیچ‌گاه به دلیل مسائل ژنتیکی اتفاق نمی افتد.
اما این که عده ای از جنین ها (در هر ۶۰تولد ، یک نوزاد به اوتیسم دچار می شود) در داخل شکم مادر، گرفتار این اختلال می شوند به چه دلیل است؟ یکی از دلایل اوتیسم شدن جنین در شکم مادر، آسیب‌هایی است که در دوران بارداری ممکن است برای مادر جنین اتفاق افتاده باشد. مواردی از قبیل ضربه ای به شکم، بیماری‌های مخرب در بدن مادر و...
از دلایل دیگر اوتیسم شدن جنین، می توان مصرف قرص های نامناسب برای جنین را نام برد. شایان بحث است که زایمان نادرست و خطرزا نیز ممکن است از دلایل ابتلای جنین به این عارضه ی دردناک باشد.
فرضیه‌های بسیار بحث برانگیز تری وارد عرصه شناسایی اوتیسم شد، مبنی بر این که شاید نامهربانی مادران و نالایق بودن آن‌ها نیز می تواند باعث عامل اوتیسم شود. شاید بتوان گفت که اوتیسم ارثی نیست اما نمی توان نقش مادران و مهر و محبت آنان را در مبتلا به این عارضه نادیده گرفت.
عده ای از دانشمندان ناملایمات و شکست‌ها و همچنین نامهربانی‌ها را دلیل این عارضه برشمردند و اظهار داشتند که با محبت کردن به کودک و تربیت درست، می توان ابتلا به اوتیسم را مهار کرد.
لازم به ذکر است که علوم اوتیسم شناسی روز به روز در حال پیشرفت و گسترده شدن است.
در برخی از کشورها هم مردم واکسیناسیون سراسری را موجب اوتیسم می دانند اما این ادعا تا حالا تایید نشده است.
نشانه‌های کودک مبتلا به اوتیسم چیست
این بیماری را بیشتر به عنوان بیماری کودکان می‌شناسند، چرا که ابتلای کودکان به این بیماری چندین و چند برابر نسبت به بزرگسالان است. همچنین ابتلای دختران به اوتیسم چهار برابر ابتلای پسران به این اختلال است. و هنوز هم علت روشنی برای این پدیده در دسترس نیست. یک سری از علائم بارز آن به شرح زیر است:
- اوتیسم می تواند در رفتار‌‌های کودک، طوفان به پا کند.
- او حتی حاضر نمی‌شود به مهمانی برود.
- وقتی مادرش جای وسایل خانه را عوض می کند، جیغ و داد می‌کند.
- کسی حق دست زدن به وسایل بازی او را ندارد و حتی عروسک‌ها یا ماشین‌های تازه ای که پدرش برایش می‌خرد را پس می زند.
- با دیگران معاشرت نمی‌کند و بازی‌های یک نفره را ترجیح می دهد. گاه در گوشه ای می نشیند و ساعت‌ها یک حرکت تکراری را با وسیله‌ها انجام می دهد.
- نکته تلخ این جاست، روز به روز قدرت تکلمش کند تر از روز قبل می شود و بجای صعود، ضریب هوشی‌اش مدام در حال نزول است.
- این طور مواقع کار‌هایی از کودک سر می زند که باعث خشمگین شدن اطرافیان می شود و ممکن است کودک‌های اوتیسمی بخاطر لجبازی‌هایشان مورد کتک هم قرار بگیرند و توصیه شدید و الزامی به والدین این است: هنگامی که تصمیم به بچه دار شدن گرفتید، علائم انواع بیماری‌های کودکان را بشناسید تا با زبان کودکانه بیشتر آشنا شوید، چراکه آن‌ها قدرت بیان و آشکار کردن درد ندارند و خیلی از بیماری‌ها نیز، مانند اوتیسم، زبان آشکار شدن ندارند و علائم پنهانشان آن‌ها را غیر قابل حل تر می کند.
اوتیسم علاوه بر اختلالات فراوانی که در بدن کودک و رفتار او با بیرون ایجاد می کند، دردناک نیز هست. و منجر می شود کودک شب را بدون خواب، با درد صبح کند.
درمان اوتیسم
اوتیسم در رده‌ی بیماری‌های پنهان قرار دارد و قدم اول برای درمان می تواند شناسایی علائم اوتیسم در فرزند خود و یا اطرافیان خود باشد، این امر بسیار حساس و حیاتی است.
باید دانست که بررسی بیماری اوتیسم، در حوزه‌ی روانشناسی قرار دارد و جزو اختلالات روانشناسی به حساب می آید.
یکی از راه‌هایی که از چندین و چند سال پیش برای درمان اوتیسم انجام می گرفته است، شوک عصبی است، لازم به ذکر است که امروزه روش های درمان آن بروز تر شده اند.
فرضیه‌های زیادی برای درمان ارائه شده اند، یکی از پررنگ ترین آن‌ها، تغییر رژیم غذایی برای درمان و ریشه کن کردن اوتیسم است و نسبت به دیگر فرضیه‌ها عمر کمتری دارد.
بهترین راه، حذف گلوتین و کازئین از رژیم غذایی کودک است که باعث کم رنگ کردن علائم اوتیسم می شود و البته مورد مهم و عملی‌تر تحت آموزش بودن این کودکان از سن پایین است در کنار رژیم غذایی مناسب است که می تواند به بهبود سطح زندگی آن ها کمک کند.
جمع بندی
همان طور که در مقاله اشاره کردیم علت اصلی اوتیسم مشخص نیست و هرچند وقت یکبار یک منشأ برای این بیماری کودکان مورد بررسی قرار می گیرد، از رژیم غذایی مادر و کودک گرفته تا رفتار مادر، واکسیناسیون و دلایل مختلف دیگر.
اگر در خانواده تان با این بیماری دست و پنجه نرم می کنید شاید بهترین کار آموزش کودکان اوتسیم توسط مربی های متخصص در این حوزه هست، همچنین برای آموزش کودکان اوتسیم مراکزی وجود دارند که تلاش می کنند که این بچه ها به مرحله ای برسند که بتوانند کارهای اولیه و روزمره خودشان را انجام بدهند.
البته نباید فراموش کنیم که اوتیسم سطوح مختلفی دارد که در سطوح پایین آن ممکن است کودک مشکلات جدی برای زندگی نداشته باشد و حتی در بعضی از موارد توانایی‌های به خصوصی داشته باشد؛ با این حال بهتر است که این کودکان آموزش مناسب ببینند و با کمک مربیان متخصص سطح کیفی زندگی بالاتری داشته باشند.
