دبیر همایش یکصدسالگی آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی، آیین‌نامه رانندگی را یکی از مترقی‌ترین قوانین ایران خواند و تأکید کرد که این قانون در زمانی تصویب شد که بسیاری از کشورهای منطقه حتی قانون اساسی نداشتند.
علیرضا اسماعیلی افزود: آیین‌نامه رانندگی را «قانون اساسی حوزه ترافیک» نامید اما امروز در حوزه اثرگذاری از برخی کشورهای دیگر عقب‌تر هستیم.
وی با اشاره به کاهش اثر بازدارندگی قانون، بر اهمیت اجرای صحیح قانون تأکید کرد و گفت: هم در اجرا و هم در آیین‌نامه با کمبود ابزارهای بازدارنده مواجه هستیم.
اسماعیلی با بیان اینکه قانون راهنمایی و رانندگی ظرفیت به‌روزرسانی دارد، پیشنهاد کرد که همانند کشورهای توسعه‌یافته، رفتارهای بد ترافیکی را به دیگر حوزه‌های خدمات اجتماعی مرتبط کنیم. به عنوان مثال، در برخی کشورها، متخلفان رانندگی از دسترسی به خدمات اجتماعی و مقام‌های اجرایی و تصمیم‌ساز محروم می‌شوند یا هزینه‌های عمومی زندگی آنها افزایش می‌یابد.
دبیر همایش یکصدسالگی آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی، انضباط ترافیکی و پایبندی به قوانین را از ملموس‌ترین حوزه‌های بررسی رفتار شهروندی دانست و گفت: کسی که به راحتی از مرز قانون عبور می‌کند، نباید بتواند در حوزه اجتماعی به جایگاه قانون‌گذاری یا اجرای قانون دست یابد.
هدف از برگزاری همایش یکصدسالگی آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی، پاسداشت این قانون، تبادل افکار و ایده‌ها و ایجاد فرصت برای تحقیقات و تفکرات جدید عنوان شده است.
آخرین به‌روزرسانی آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی مربوط به تیر ۱۳۸۴ است. این آیین‌نامه در ۵۲ صفحه و ۲۲۳ ماده تدوین شد و تاکنون بدون تغییر باقی مانده است اما برخلاف قانون اصلی، آیین‌نامه ویژه متقاضیان گواهینامه، در دو دهه اخیر تغییرات گسترده‌ای داشته است.
در این دوره، شاهد ساده‌سازی کتاب آیین‌نامه ویژه متقاضیان گواهینامه بودیم؛ به طوری که امروزه این کتاب به ساده‌ترین شکل ممکن با کمترین سؤال، سطحی‌ترین مباحث و برای دریافت گواهینامه در کمترین زمان ممکن، تدوین و ارائه می‌شود.
حتی در دوره‌ای، پلیس قصد حذف آزمون آیین‌نامه را داشت. حتی در برهه‌ای پلیس تصمیم بر حذف آیین‌نامه رانندگی در آزمون‌های گواهینامه داشت. محمد رویانیان رئیس پلیس وقت راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی در آبان سال ۱۳۸۷ در نشست ماهانه یونیسف اعلام کرد که «آزمون آیین نامه رانندگی حذف می شود».
رویانیان علت این تصمیم را «ورود درس ترافیک به نظام آموزشی کشور» عنوان کرد و گفت: «در صددیم با ورود درس ترافیک به نظام آموزشی، آموزش های ترافیکی را تا مقطع دیپلم ادامه دهیم تا پس از اخذ مدرک دیپلم، دیگر لازم نباشد فرد برای دریافت گواهینامه در آزمون شرکت کند.»
البته این ایده هیچگاه تحقق پیدا نکرد و در حد یک نظریه باقی ماند، اما موضوع ساده سازی کتاب آیین نامه همچنان طی این سال‌ها به دستورکار روسای پلیس راهور و به گزینه نخست روی میز آنان تبدیل شد در حالی که هیچ دلیل موجهی برای این ساده‌سازی وجود نداشت.
سردار سید کمال هادیان‌فر رئیس پلیس اسبق راهور فراجا نیز در آبان سال ۱۴۰۲ بر ساده سازی و تسریع در دریافت گواهینامه تاکید کرد.
وی با اشاره به کتابچه جدید آیین نامه گفت: این کتابچه ساده سازی و مطالب اضافه از آن حذف شده است و با یک سوم قیمت در اختیار مردم قرار خواهد گرفت.
ساده سازی آیین‌نامه دریافت گواهینامه رانندگی طی ۲ دهه اخیر در حالی به اولویت متولیان امر تبدیل شد که همچنان تخلفات رانندگی در کشور و مرگ و میر ناشی از تصادفات در بالاترین میزان قرار دارد و تقریباً صدای هر مسئولی در جمهوری اسلامی را درآورده است. حتی در برخی حوزه‌ها مانند گواهینامه موتورسیکلت‌ما شاهد دریافت یکروزه هستیم که این امر در برخی کشورها هفته ها طول می کشد.
رئیس مرکز اطلاعات و کنترل ترافیک راهور می گوید: بیش از ۸۵ درصد علت تصادفات مربوط به عوامل انسانی (راننده) است و ۱۵ درصد باقی‌مانده به عواملی همچون خودرو و جاده مربوط می‌شود.در سال ۱۴۰۲ شاهد افزایش ۴.۹ درصدی تصادفات بودیم و ۱۷ هزار و ۱۷۷ مورد تصادف ثبت شد که سه عامل عدم توجه به جلو، سرعت غیرمجاز و عدم کنترل وسیله نقلیه علت اصلی ۶۰ درصد تصادفات بود.
سردار سیدتیمور حسینی رئیس پلیس راهور فراجا در گزارش نوروزی امسال اعلام کرد: در نوروز ۱۴۰۴ «درمجموع ۱۷ میلیون و ۷۹۲ هزار و ۲۵۸ تخلف رانندگی در جاده‌های کشور ثبت شده که در مقایسه با آمار مدت زمان مشابه سال قبل(نوروز ۱۴۰۳) ۴۸ درصد معادل پنج میلیون و ۸۳۸ هزار و ۱۶۲ مورد افزایش یافته است.»
علاوه بر این، فقط در نوروز ۱۴۰۴، ۶۰۰ میلیون تردد در جاده‌های کشور انجام گرفت و ۱۵ میلیون تخلف حادثه ساز ثبت و بیش از ۶ هزار جلد گواهینامه رانندگان حادثه ساز ضبط شد. به عبارت دیگر پلیس برای هر ۴۰ تردد یک مورد جریمه حادثه ساز ثبت کرد که باید به این آمار تخلفاتی که از دید پلیس پنهان می‌ماند را نیز اضافه کرد.
باید نتیجه گرفت روند افزایش شمار تخلفات رانندگی در سایه تلاش مسئولان برای ساده سازی دریافت مجوز رانندگی(گواهینامه) کاملاً همپوشانی داشته و ادامه این مسیر اشتباه می‌تواند بحران حوادث ترافیکی را عمیق‌تر کند. بحرانی که در حال حاضر سالانه حدود یک میلیون میلیارد تومان خسارت جانی و مالی به کشور وارد می کند.
انتهای پیام/
