موضوع ایمن سازی معادن به قدری مساله حیاتی و با جان نیروهای انسانی در ارتباط است که در این باره ماده ۸۵ و ۸۶ قانون کار به این موضوع پرداخته است. هدف از تدوین این آیین‌نامه پیشگیری از حوادث منجر به صدمات جانی و خسارات مالی و ایمن‌سازی محیط کار در معادن است.
در این قانون تکالیفی برای دستگاه ها و نهادهای متولی از جمله وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تدوین شده است.
همچنین در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ کل کشور به وزارت صنعت، معدن و تجارت در حوزه ایمنی معادن زغالسنگ پرداخته و تاکید کرده است تا معادن فاقد شرایط ایمنی لازم به مدت سه ماه تعطیل و کارگران آنها تحت پوشش بیمه بیکاری قرار گیرند.
اکنون بزرگ‌ترین کارفرما در حوزه معادن، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است و موظف به بازرسی و ایجاد پایگاه های امداد و نجات و بازرسی در معادن است. وزارتخانه های کار و صمت به عنوان نهاد حاکمیتی موظف به ورود در مسایل ایمنی معادن بخش خصوصی هستند.
وزارت صنعت، معدن و تجارت وظیفه ایمنی را به سازمان نظام مهندسی معدن واگذار کرده است و سالیانه بر اساس شاخص ها نظارت ها بر معادن انجام می‌شود و وزارت کار نیز این وظیفه را بر عهده بازرسان کار قرار داده است که بر اساس آیین نامه ها انجام می گیرد.
قدم نخست در ایمنی معادن اصلاح قانون است، در همین راستا طبق گفته مسئولان و کارشناس، قانون کار و معدن باید یکی شود تا آیین نامه ها بروز رسانی و سختگیرانه تر شود همچنین مرکز تحقیقاتی برای قوانین و آیین نامه ها ایجاد شود.
در دولت چهاردهم موضوع ایمنی از معادن و تجهیز آن مورد توجه قرار گرفته است به گونه ای که ایمنی معادن به چارت وزارتخانه صمت بازگشت در همین راستا، برگزاری جلسات مکرر در وزارتخانه با حضور وزیر صمت، مشاوران، معاونان و روسای سازمان‌های مربوطه در خصوص معدن و پیشگیری از تکرار حادثه در معادن می شود.
یکی دیگر از موارد مهم در تجهیز ایمنی معادن، بحث واردات و تخصیص ارز است که باید با همکاری بانک مرکزی، وزارت صمت و بخش خصوصی تسهیل شود.
در باره ضرورت ایمنی معادن و استفاده از فناوری های جدید با بهرام شکوری رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و محمد رضا بهرامن رئیس خانه معدن به بحث و گفت و گو نشستیم.
بهرام شکوری رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در باره ایمنی معادن به خبرنگار اقتصادی ایرنا می گوید: ایمنی در معادن مساله ضروری و مهم است به گونه ای که در دنیا هم به سمت این موضوع می روند که از نوآوری و فناوری ها و کاهش اثر نیروی انسانسی استفاده کنند.
وی ادامه می دهد: از ۲۰ سال قبل در استرالیا، در معادن از خودروهای بدون راننده و با استفاده از اینترنت اشیا بهره می برند که هر روز نیز این تجهیزات بروز می شود.
رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با اشاره به اینکه تجهیز نیروی انسانی به وسایل ایمنی از مخاطرات جدی جلوگیری می کند، می گوید: تجهیزات باید به گونه ای باشد که نیروی انسانی هنگام کار و مواجه با حوادث بتواند دچار حادثه نشود.
وی اضافه می کند: امروزه در معادن زیرزمینی و زغالسنگ از سیستم های مکانیزه برای استخراج استفاده می کنند و نقش نیروی انسانی را کمتر می کنند مگر اینکه بدون حضور نیروی کار استخراج امکان نداشته باشد.
شکوری تاکید می کند: استفاده آخرین تکنولوژی ها منجر به حداثل رسیدن آسیب های مالی و اعتباری می شود.
وی با بیان اینکه معادن از سرمایه ها و ثروت ملی کشور است می گوید: باید با استفاده از تجهیز معادن بتوانیم هم ایمنی را رعایت کنیم و هم سهم ارزآوری و صادرات را افزایش دهیم.
رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران ابراز امیدواری کرد: تحریم ها برداشته شود تا به تکنولوزی ها دسترسی پیدا کنیم و شاهد توسعه بخش معدن، بدون کمترین عارضه های جانی باشیم.
وی با بیان اینکه اکثر معادن ما ایمنی های لازم را ندارند می گوید: معادنی که در کشور هستند از ماشین آلات فرسوده استفاده می کنند که ایمنی ماشین آلات جدید را ندارند باید تلاش کنیم تا با نوآوری ها، ایمنی را به حد استاندارد برسانیم.
ضرورت سرمایه گذاری برای ایمنی معادن
رئیس خانه معدن ایران نیز در باره ایمن سازی معادن می گوید: درباره وضعیت ناایمن و فرسودگی ماشین الات و تجهیزات در معادن کشور کشور به ویژه معادن زغالسنگ بارها هشدار دادیم اما با بی توجهی در این عرصه شاهد حوادث جانی و مالی هستیم.
محمدرضا بهرامن اضافه می کند: اکنون وضعیت ایمنی معادن زغال سنگ کشور پایین و خارج از استانداردهای لازم است این امر باعث شده تا وضعیت ایمنی و سلامت کارگران در معدن زغال سنگ کشور نشانه قرار بگیرد.
ناکارایی تجهیزات ایمنی در معادن
وی با بیان اینکه نوسازی تجهیزات و ماشین‌آلات معادن نیاز به سرمایه گذاری دارد، می‌گوید: فرسوده و قدیمی بودن تجهیزات و ماشین آلان معادن و ناکارایی تجهیزات ایمنی معادن از جمله دستگاه های هشدار دهنده گازهای خطرناک، سیستم‌های ضدجرقه، تهویه مطلوب و سایر موارد باید مورد توجه قرار گیرد.
رئیس خانه معدن ایران اضافه می کند: نیاز است تا با حمایت های دولتی، سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در حوزه تجهیزات و آموزش و استفاده از تجهیزات بروز جذب شود.
بهرامن تاکید می کند: خانه معدن ایران بارها گزارش های متعددی از وضعیت ایمنی معادن به وزارت صنعت، معدن و تجارت ارسال کرده است و نیازمند رسیدگی و توجه مسئولان و دستگاه های مربوطه است.
