استان قم که اغلب با بعد مذهبی خود شناخته می‌شود، در ایام نوروز ظرفیت‌های گردشگری متنوعی را پیش روی مسافران قرار می‌دهد، حرم مطهر حضرت معصومه (س) همچنان مهم‌ترین جاذبه مذهبی استان است و در کنار آن، مسجد مقدس جمکران نیز هر ساله پذیرای زائران بسیاری می‌شود، اما در کنار این اماکن، بناهای تاریخی همچون گنبد نمکی قم، کاروانسرای دیرگچین (معروف به مادر کاروانسراهای ایران) و مدرسه فیضیه نیز جلوه‌هایی از تاریخ و فرهنگ کهن این شهر را به نمایش می‌گذارند.
قم همچنین مقصدی برای علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی است، دریاچه نمک حوض سلطان، با چشم‌انداز بی‌نظیر خود، در روزهای آفتابی شبیه به آینه‌ای وسیع می‌شود که آسمان را منعکس می‌کند. کوه خضر نبی، که در جنوب شهر قرار دارد، علاوه بر ارزش مذهبی، یکی از نقاط مناسب برای کوهنوردی سبک و تماشای طلوع و غروب خورشید است، منطقه ییلاقی کهک نیز با آب‌وهوای مطبوع و طبیعت دل‌انگیز خود، محلی جذاب برای گذراندن لحظاتی آرام در دل طبیعت به شمار می‌رود.
از نظر فرهنگی و صنایع‌دستی، قم یکی از مراکز مهم تولید فرش ابریشم دستباف و سوغات سنتی همچون سوهان است که گردشگران می‌توانند به عنوان یادگاری از این شهر با خود ببرند، همچنین در ایام نوروز، بازارها و مراکز خرید قم، از جمله بازار کهنه، بازار بزرگ قم، رونق ویژه‌ای دارند و می‌توانند مقصدی جذاب برای علاقه‌مندان به خرید باشند.
قم در نوروز، ترکیبی از معنویت، تاریخ، طبیعت و فرهنگ را در اختیار مسافران قرار می‌دهد؛ تجربه‌ای متفاوت که فراتر از تصور بسیاری از گردشگران است.
قدم گذاشتن در بازار قدیم قم، سفری در دل تاریخ است، این بازار که از دوره صفویه و قاجاریه به یادگار مانده، با معماری سنتی، سقف‌های طاقی‌شکل و حجره‌های قدیمی خود، روحی زنده از گذشته را در دل شهر حفظ کرده است، در میان راسته‌های باریک آن، تیمچه بزرگ قم همچون نگینی می‌درخشد، این بنای باشکوه با سقفی بلند و معماری چشم‌نواز، یکی از زیباترین بازارهای سرپوشیده ایران محسوب می‌شود، در این بازار، از فرش‌های نفیس ابریشمی گرفته تا عطر گلاب و ادویه‌های رنگارنگ، هر آنچه که نشانی از هویت اصیل ایرانی دارد، به چشم می‌خورد.
مسجد جامع قم؛ شکوه معماری اسلامی
مسجد جامع قم، با پیشینه‌ای که به قرن هشتم هجری باز می‌گردد، از شاهکارهای هنر معماری ایرانی-اسلامی به شمار می‌رود. ایوان‌های مرتفع، کاشی‌کاری‌های لاجوردی و محراب‌های چشم‌نواز آن، ترکیبی از هنر و معنویت را به نمایش گذاشته‌اند، این مسجد علاوه بر اینکه محلی برای نیایش و برگزاری مراسم مذهبی است، به عنوان یکی از مراکز مهم علمی و فرهنگی شهر نیز شناخته می‌شود.
در مسیر تاریخی ری به قم، کاروانسرایی باشکوه قرار دارد که به "مادر کاروانسراهای ایران" شهرت یافته است،دیر گچین، با حیاط وسیع، برج‌های دیده‌بانی و معماری مستحکم، قرن‌ها میزبان کاروان‌ها و مسافران بوده است، این کاروانسرا، نمونه‌ای کم‌نظیر از معماری ساسانی و صفوی به شمار می‌رود.
۲۶ شهریور سال ۱۴۰۲ در چهل و پنجمین نشست کمیته میراث جهانی یونسکو که در ریاض (پایتخت عربستان سعودی) ترتیب یافته بود، پرونده «کاروانسرای ایرانی» به عنوان بیست و هفتمین اثر تاریخی و طبیعی ایران ثبت جهانی شد، در این پرونده، ۵۴ کاروانسرای ایران از جمله کاروانسرای «دیر گچین» استان قم ثبت گردید.
این بنا را به خاطر داشتنِ گنبدی از جنس گچ و مَلات گچ که در ساخت آن به کار رفته است، دیر گچین نامیده‌اند؛ اما اکنون چنین گنبدی در بنا وجود ندارد، بنای کاروانسرا مربوط به دوره ساسانی است و آن را در دوران سلجوقیان، صفویان و قاجاریان مرمت و بازسازی کرده‌اند، شکل کنونی آن متعلق به دوران صفویه است.
این مجموعه شامل بخش‌هایی مانند حیاط مرکزی، اصطبل، حمام، مسجد، حجره‌های متعدد و برج‌های دیدبانی است،موقعیت استراتژیک آن در مسیر کاروان‌های تجاری و زیارتی، به‌ویژه کاروان‌های حج، اهمیت ویژه‌ای به آن داده‌است.
دیرگچین تنها اثری است که ثبت جهانی شده، این کاروانسرا در حدود ۷۰ کیلومتری آزادراه قم به گرمسار برای مسافران قابل دسترسی است.
وستای «دولت‌آباد نیزار» از روستاهای بخش سلفچگان با شهر قم حدود ۶۰ کیلومتر فاصله دارد و در محور سلفچگان ـ دلیجان (استان مرکزی) قرار دارد.
روستای تاریخی «دولت‌آباد نیزار» در سال ۱۳۹۱ هجری خورشیدی با شماره ۳۰۵۵۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و مساحت آن حدود ۶ هکتار است که تمام خانه‌های اهالی این روستا در داخل «قلعه‌ای گِلی» قرار گرفته و راه ورود به این روستا از درِ اصلی این قلعه است.
روستای تاریخی «دولت‌آباد نیزار» در حدود ۲ کیلومتری روستای امامزاده ساریه خاتون قرار دارد که مراسم «نخلگردانی» اهالی این روستا تا امامزاده مذکور در روز عاشورای حسینی از جمله آیین‌های قدیمی این دیار است که بیش از ۳۰۰ سال قدمت دارد
قم، شهری که بیشتر با هویت مذهبی‌اش شناخته می‌شود، در دل خود گنجینه‌ای از تاریخ، فرهنگ و طبیعت را پنهان کرده است. از کاروانسرای دیرگچین، که یادگاری از جاده ابریشم است، تا تالاب حوض سلطان که همچون آینه‌ای زمین و آسمان را در هم می‌آمیزد، این استان ترکیبی از جاذبه‌های متنوع را در اختیار مسافران قرار می‌دهد.
نوروز فرصتی است تا گردشگران، قم را فراتر از اماکن زیارتی ببینند؛ شهری که در کنار حرم مطهر حضرت معصومه(س) و مسجد مقدس جمکران، آثار تاریخی، طبیعت منحصربه‌فرد و بازارهای پررونق را در خود جای داده است. گنبد نمکی، خانه تاریخی ملاصدرا، غار وشنوه و تنگه قاهان تنها گوشه‌ای از ظرفیت‌های این استان برای سفرهای ماجراجویانه و فرهنگی است.
سفر به قم در نوروز، تجربه‌ای متفاوت را برای گردشگران رقم می‌زند؛ تجربه‌ای که در آن، معنویت، تاریخ، طبیعت و فرهنگ در کنار هم روایتگر هویتی غنی و کهن هستند. بی‌تردید، این شهر می‌تواند تصویری فراتر از آنچه در نگاه اول به نظر می‌رسد را به مسافران خود هدیه دهد.
