به گزارش یکتاپرس به نقل از ایرنا رویدادهای تاریخی هرقدر هم که بزرگ باشند، اغلب با حذف عناصر و اصحاب آن به پایان حیات خود میرسند و گفتمان آنها به گفتمان تاریخ تبدیل میشود. لیکن موقعیتها و رخدادهایی در تاریخ وجود دارند که همچون مشعلهای رفیعی هستند که نورشان محو نمیشود و هرگز باگذشت زمان فرسوده نمیشوند؛ بلکه برعکس، همواره در تجدید حیات مستمر و دائمی هستند. درسهایی که می توان از مکتب انسانساز عاشورا یاد گرفت، متعدد و بیشمار است اما مهمترین چیزی که باید با توجه به شناخت خود از بحرانهای موجود در جهان بازتولید کنیم، اخلاق حسینی است.
واژه اخلاق یکی از واژگانی است که بیش از هر چیز دیگری به بازتولید آن نیازمندیم؛ و این در پرتو واقعیت بد ماست که در آن نخستین چیزی که قربانی میشود اخلاق است که واژگونه شده و نادیده گرفته میشود. در این میان، خلقوخوی حماسهسازان عاشورا منبع ارزشمندی برای آموزش اخلاق و الگوگیری درزمینه خودسازی است؛ اما اینکه چگونه اخلاق حسینی را در خود پرورش دهیم، موضوعی است که درباره آن با دکتر فاطمه منتظری، کارشناس مذهبی در امور خانواده و پژوهشگر به گفتوگو پرداختیم.
اخلاق حسینی را باید سرلوحه زندگیهایمان قرار دهیم
دکتر منتظری در تعریف اخلاق حسینی میگوید: «اولین نکتهای که در بحث اخلاق حسینی مطرح میشود، صبر و تعریف درست آن است. اینکه ما افراد را دعوت کنیم تا از حقشان بگذرند و صبور باشند، درست نیست. صبر یعنی ما یک فرصتی را به خود و طرف مقابلمان بدهیم تا بتوانیم مشکلمان را حل کنیم، درحالیکه ما اغلب این فرصت را از خودمان میگیریم.»
او حضرت زینب را مصداق بارز صبر میداند و میگوید: «با صبر حضرت زینب کبری (س)، دشمن شکست خورد و درعینحال، تمامکارهایشان باتدبیر پیش رفت. لذا اگر ما با الگوبرداری از این بزرگوار یاد بگیریم که در زندگی صبور باشیم، به دنبال صبر شاهد الگوهای اخلاقی دیگری ازجمله مهربانی خواهیم بود.»
این کارشناس مذهبی یکی دیگر از مصادیق اخلاق حسینی را حقطلب بودن و مهربانی عنوان میکند و میگوید: «ما باید در روابطمان با دیگران حق گو باشیم تا حقطلب باشیم؛ درواقع به دنبال حق باشیم نه به دنبال پیشبرد منافعمان. همچنین پای هم تا پای جان بایستیم و نسبت به همدیگر مهربان باشیم. ما درصحنه عاشورا شاهدیم که بروز عواطف از پدر به فرزند، فرزند به پدر و خواهر به برادر در اوج خود قرار داشت؛ لذا ما باید در تمام ابعاد زندگی اعم از اجتماعی و فردی این خلقوخوها را سرلوحه زندگیمان قرار دهیم.»
نهضت حسینی فرصتی برای بیداری فطرتهای خواب است
منتظری معتقد است که نهضت حسینی چه ازنظر اخلاقی و چه از اعتقادی بر روی همه افراد تأثیر میگذارد: «آن چیزی که برگرفته از فرمایشات بزرگان عالم است و همه را به خود جذب مینمایند، این است که نهضت حسینی یک نهضت فرهنگی و پرچمدار انسانیت است؛ لذا هرکسی که بتواند این انسانیت را در خودش بیدار وزنده نگه دارد، مسلماً ازنظر اخلاقی و اعتقادی تحت تأثیر قرار میگیرد.»
او تصریح میکند: «افرادی که ناخواسته گرفتار روشها و نوع دیگری از زندگی هستند، چون خداوند در ضمیرشان انسانیت را بهعنوان ودیعه قرار داده است و نهاد همه افراد میل به انسانیت دارد لذا مسلماً این نهضت تأثیرگذار است و میتواند فطرت خاموش و در خواب این افراد را نیز بیدار کند.»
به گفته منتظری، مخاطب نهضت حسینی قشر و گروه سنی خاصی از افراد نیست. یکی از ویژگیهای بارز این نهضت آن است که در بین افراد کاروان کربلا از هر قشر و از هر گروه سنی حضور دارند و نقششان بسیار پررنگ و تأثیرگذار است؛ لذا تمام افراد اجتماع از هر ردهی سنی و شئونات اجتماعی میتوانند از نهضت حسینی الگوبرداری کنند و این الگوها منحصر به گروه خاصی نیستند.