به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی یکتاپرس، مقاوم سازی ساختمان ها، پیشگیری از ساخت و سازها و بلند مرتبه سازی ها به روی پهنه گسل ها، نوسازی بیمارستان ها و توزیع جغرافیایی مراکز درمانی با تمرکز بر محور شرقی و غربی می تواند پیش از وقوع زلزله ای مخرب، میزان تاب آوری فیزیکی شهر تهران را در برابر مخاطرات طبیعی افزایش دهد اما در صورت وقوع زلزله باید با مدیریت بحران خوب تمهیدات لازم برای امداد رسانی و فعالیت های پیشگیرانه صورت گیرد تا ریسک ها و خطرهای جانی و مالی پایتخت نشینان کاهش یابد.
دکتر مهدی زارع، استاد پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله در این خصوص به یکتاپرس گفت: هرچند هم اکنون بعضی تجهیزات؛ عمدتا برای بعد از وقوع یک زمین لرزه شدید برای شهر تهران تهیه شده است اما فعالیت های پیشگیرانه در اولویت نیست و به طور جدی پیگیری نمی شود. از سوی دیگر میزان نیروی انسانی، آگاهی عمومی و قابلیت عملیاتی موجود، تناسبی با ابعاد و تبعات هر رخداد زمین لرزه شدید در این ناحیه ندارد.
این عضو وابسته فرهنگستان علوم افزود: متاسفانه گسل های فعالی نیز مانند گسل شمال تهران و گسل های کهریزک و ری و گسل های فعال اما کوچک تری مانند گسل طرشت، چیتگر و...، همگی در پهنه شهری جای گرفته اند.
وی اظهارداشت: در شرایط آسیب پذیری بالا، معرضیت جمعیتی بالا، نمایانگر سکونت حدود پنج ونیم میلیون نفر در حریم یا نزدیک گسل های فعال در این ناحیه است.
وی عنوان کرد: بررسی های من نشان می دهد جمعیت ساکن در محدوده گسل های فعال در پهنه شهری تهران، در سال 99 حدود 2.4 میلیون نفر در شمال تهران برآورد می شود. این جمعیت در حدود ۲۰ سال قبل، حدود ۱.۵ میلیون نفر (از کل جمعیت حدود شش ونیم میلیون نفری تهران) و حدود ۷۰ سال قبل چیزی حدود ۱۲۰ هزار نفر (از جمعیت حدود ۵۰۰ هزار نفر) از جمعیت تهران را شامل می شده است.
وی یادآور شد: فرایند مدیریت بحران عمدتا یک فعالیت پیشگیرانه است؛ به آن معنی که سه چهارم فعالیت ها و بودجه ها را باید به صورت پیش فعال و با درنظر گرفتن توان لرزه زایی و خطر و ریسک قابل انتظار، صرف پیشگیری (آمادگی، مقاوم سازی، آموزش، وضع و اعمال قوانین، اصلاح و بهسازی زیرساخت های مهم) کرد.
وی خاطرنشان کرد: البته هرگاه زمین لرزه ای رخ دهد، «پاسخی علمی» (و نه واکنش احساسی یا مقابله صرفا اجرائی و عملیاتی فیزیکی با تبعات بحران) باید به آن داده شود. پدیده های گوناگونی از ایجاد هراس و نگرانی تا ویرانی کامل زیرساخت های شهر، می توان انتظار داشت.
اهمیت هماهنگی زیرساخت های اساسی در امداد رسانی
این استاد پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله در پاسخ به این سوال که آیا هم اکنون پایگاه امدادی بیرون شهر تهران برای امدادرسانی تعبیه شده است؟ گفت: هم اکنون سازمان هایی برای مدیریت بحران و مدیریت امداد رسانی در ایران تاسیس شده است. تاسیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران در شهرداری تهران در سال ۱۳۸۱ ازجمله این تمهیدات است. این سازمان طرحی مقدماتی در مورد اسکان اضطراری در منطقه 22 شهر تهران اجرا کرد اما جنبه ای عملیاتی نیافت.
زارع افزود: ضمنا برای امداد رسانی بعد ار هر سانحه در تهران استان های معین برای هر منطقه شهرداری تهران تعریف شده است. اگر تهران دچار سانحه ای بزرگ شود، از اصفهان در ۴۳۵ کیلومتری تهران به عنوان پایتخت موقت و جایگزین بهره گیری خواهد شد. ۱۰۱ پایگاه پشتیبانی مدیریت بحران نیز با سه کاربری ویژه، معین و پشتیبانی مدیریت بحران ناحیه به منظور مهیا کردن بستر عملیاتی مناسب برای تحقق اقدامات پیشگیری، آمادگی و مقابله در بحران های مختلف به ویژه بحران های طبیعی بزرگ نظیر زلزله، در مناطق ۲۲گانه شهر تهران احداث شده و در حال بهره برداری است.
وی اظهارداشت: پس از تاسيس جمعيت شیرو خورشید سرخ ایران (هلال احمر کنونی) در سال 1301 ، امداد و نجات در جمعیت شیروخورشید با مسئولی ارائه خدمات امدادي درماني به آسيب‌ديدگان در سال 1350 آغاز به كار کرد. هنگام رخداد سوانح، عمل و هماهنگی زیرساخت های اساسی یک جامعه در امدادرسانی و کاهش پیامدهای سانحه، بسیار حائز اهمیت است.
وی تصریح کرد: یکی از مهم ترین این زیرساخت ها، بیمارستان ها هستند. نحوه توزیع بیمارستان ها در شهر، سهولت دسترسی به آنها، تجهیزات اضطراری موجود در بیمارستان ها، استحکام ساختمان آنها و... از مهم ترین نکات در مطالعه ریسک سوانح طبیعی از نقطه نظر نظام سلامت هستند.
وی در پایان گفت: در یک برآورد اولیه، توزیع بیمارستان های موجود در شهر تهران نشان می دهد اکثر بیمارستان های موجود در تهران، عمدتا در یک راستای شمالی-جنوبی متمرکز بوده و در صورت رخداد شدید زلزله یا یکی از مخاطرات یاد شده، مردم ساکن در مناطق شرقی و غربی شهر تهران با مشکل امدادرسانی و دسترسی به بیمارستان های اصلی شهر مواجه خواهند شد که این مسئله ریسک سانحه را افزایش می دهد.
گفتگو: فرزانه صدقی
انتهای پیام/
