به گزارش یکتاپرس در روزهایی که کولر و پنکه و همچو وسایلی به فراوانی حالا نبود و مردم عادت داشتند شبهای تابستان در حیاط یا پشتبام بخوابند، عادت خانواده دالکی هم در شهر شیراز همین بود و نگاه کردن به آسمان و به خواب رفتن با شمردن ستارهها سرگرمی فرزند این خانواده. انجام این کار برای «احمد دالکی» اوایل فقط جنبه بازی داشت، اما کمکم تمام هم و غمش این شد که بفهمد چه داستانی پشت آسمان شب پنهان است: «از کودکی بچه سربه هوا و جستوجوگری بودم و مدام میپرسیدم.هربار که خودم را در فضایی غیرمسقف مییافتم سرم را بالا میبردم و آسمان را با دقت نگاه میکردم. ۶-۷ دهه قبل، کمتر کسی در اطرافیانمان بود که در مورد اینچیزها اطلاعاتی داشته باشد و مثل امروز دسترسی به کتاب و اینترنت و مقالات هم میسر نبود. تا سالها، حتی اوایل روزهای جوانی، هنوز تماشای ستارگان را کاری سرگرم کننده میدیدم، اما از سال۱۳۳۸، بعد از فارغالتحصیلی در رشته کشاورزی و آغاز اشتغالم به عنوان مهندس جنگل، دیگر کارم آسانتر شد.»
ستارهشناسی در دل جنگل
دالکی ۴درجه مهندسی در رشتههای کشاورزی از دانشگاه شیراز، نقشهبرداری هوایی و تشخیص و تفسیر عکسهای هوایی از انستیتوی هوافضای دلفت-هلند دارد و دوره سنجش از راه دور و استفاده از تصاویر ماهوارهای را در آمریکا گذرانده است. شاید در نگاه اول به نظر برسد که تحصیلات او آنطور که باید با شهرتش همخوانی ندارد، اما گذراندن اوقات فراغت برای تحقیق و تفحص در علم نجوم نقش قابل توجهی در رشد او داشته است: «همین خرده تلاشهای شخصی برای آموختن و از سوی دیگر انجام نقشهبرداری هوایی، سروکار داشتن با طبیعتهای بکر، مأموریتهای چند ماهه در دل جنگل و تماشای ستارگان در آن فضا من را به علایق درونیام نزدیکتر کرد. روزها و شبهای بسیاری را درون جنگلهای شمال، مازندران، گرگان، گیلان، آذربایجان و... سپری کردم و همه این اوقات بهانهای بود تا بیشتر به آسمان بالای سرم نگاه کنم و هر روز علاقهام به دانستن درباره آسمان بیشتر و بیشتر شود. تا اینکه حدود نیم قرن پیش وقتی توانستم اولین تلسکوپ را برای خودم بخرم نگاهم به ستارهشناسی جدیتر شد و فعالیتم را به عنوان ستارهشناس آماتور شروع کردم. وقتی در این مسیر قدم بگذاری و وقتت را برای دانستن درباره ستارگان و آسمان صرف کنی، دیگر به این راحتیها نمیتوانی از آن دست بکشی و با آن خواهی ماند.»
علاقهمندان نجوم زیادند؛ شرایط رشد را فراهم کنیم
کسی که با نام پدر علم نجوم آماتوری شناخته میشود، ستارهشناسی را به ۲قسمت تقسیم میکند. یک نوع آن تخصصی است که به گذراندن واحدهای دانشگاهی و دریافت مدرک رسمی مربوط میشود و بخش دیگر آن ستارهشناسی آماتور است که کسب مهارت در آن التزامی به شرکت در کلاسهای دانشگاهی ندارد. به اعتقاد او، نوع دوم ستارهشناسی در کشور ما جایگاه ویژهای دارد، خیلیها دوست دارند در حد عمومی درباره ستارگان بدانند و بتوانند به سئوالات ذهنیشان پاسخ بدهند و برای این کار با هزینه و ابتکار خودشان در این حوزه فعالیت میکنند، اما متأسفانه مراکزی که کارهای فوق برنامه اینچنینی انجام بدهند و در این زمینه کار کنند در کشور ما خیلی نادر و محدود هستند: «دوران جوانی ما که این امکانات بسیار محدودتر هم بود و فعالیت به عنوان یک ستارهشناس آماتور کار راحتی نبود، دنبال چاره بودم و سعی کردم با اقداماتی مثل تألیف و ترجمه کتابهای مرتبط، برنامهریزی و راهاندازی رصدخانه پارک زعفرانیه، راهاندازی آسماننمای تهران خیابان معلم، طراحی، ساخت و بنیانگذاری مرکز علوم و ستارهشناسی تهران با مشارکت شهرداری تهران و... راه را برای جوانان علاقهمند هموارتر کنم و شاید همین کارها بهانهای شدند تا طی ۲-۳دهه اخیر به من نسبت پدر علم نجوم آماتوری داده شود.»
دالکی اجرای برنامههای تلویزیونی و رادیویی را که جنبههای عمومی داشته باشند، در ارتقای ستارهشناسی آماتور مؤثر میداند: «۶-۷سال پیش بنیاد یک برنامه تلویزیونی به نام «آسمان شب» را گذاشتم و مدتها به عنوان مجری این برنامه را اجرا میکردم و تمام اطلاعات نو و تازه مربوط به ستارهشناسی را در اختیار مردم میگذاشتم، اما الان کمتر برنامههای مرتبط با این موضوع پخش میشود که مثلاً توضیح دهد در این هفته و این ماه چه سیارات و ستارههایی در آسمان هستند.»