به گزارش گروه اجتماعی یکتا پرس، نخستین بار زبان‌شناسی به نام ساموئل ای هایاکاوا این اصطلاح را بیان کرد. هایاکاوا این اصطلاح را در سال ۱۹۳۹ در کتاب “Language in Action” استفاده کرد و تابه حال نیز ، مدل موثری برای توضیح و تفسیر شیوه تفکر، صحبت و نوشتن مردم در ابعاد گوناگون به حساب می آید.
در نردبان انتزاع پله اول مربوط به عباراتی است که معلوم تر و واضح تر هستند، به طور مثال زمانی که در مورد خودکار، آن مبل ویژه ای که خیلی دوستش دارید، یا حیوان خانگی‌تان، حرف می زنید، روی پله اول هستید. هر چه از پله‌های این نردبان بالاتر روید، انتزاع بیشتر می‌شود، و از حرف زدن در مورد اشیا و هر آنچه ابعاد فیزیکی دارند، فاصله می‌گیرید و به سوی مفاهیم با معنی های وسیع تری می‌روید.
در این باره برایتان مثالی می زنم. در این جمله از پله‌های گوناگون نردبان استفاده شده است: «یوسین بولت با سخت‌کوشی و تعهد، توانست در پیست دو و میدانی به موفقیت برسد.» در اینجا «موفقیت» در پله‌ی بالای نردبان قرار دارد. «تعهد و سخت‌کوشی» یک جایی آن وسط‌ها هستند و «پیست دو و میدانی» پایین نردبان است.
حواس‌تان باشد در دام این تصور نیفتید که چون نوع تفکر شما در سطح پله‌های بالای نردبان قرار دارد، باید از پله‌های پایین‌تر بگذرید. هر پله نشانگر سطح مختلفی از برقراری ارتباط است و هر سطح کارکرد ویژه خودش را دارد.
آرنی گاو مزرعه آقای مرادی است. آقای مرادی صاحب دامهای زیادی است. این دامها دارائی مزرعه آقای مرادی محسوب می شوند. آقای مرادی دارای ثروت بسیاری است.
در این پاراگراف کلمات زیر به ترتیب در پله های اول تا آخر نردبان انتزاع قرار دارد.
آرنی: در پله اول این نوشته موجودی را درک می کنیم که نام آن آرنی است.
گاو: «گاو» عنوانی است که در مرحله بعد به مسئله مورد بحث نسبت می‌دهیم. زمانی به آرنی نسبت «گاو» می‌دهیم، از یک گروه خصوصیتهای انتزاعی استفاده می‌کنیم که میان همه‌ی گاوها مشترکند و تنها مخصوص آرنی نیست.
دام: در سطوح بالاتر، از چند خصوصیت مشترک میان گاوها با دیگر حیوانات مزرعه استفاده می‌کنیم، تا بتوانیم گروه بندی جدیدی به نام «دام» به وجود آوریم .
دارائی مزرعه: آرنی یک دلیل مشترک دیگر نیز با دیگر حیوانات مزرعه دارد و آن این است که مثل دیگر دامها دارای ارزش مالی است. پس جزء دارائی های مزرعه محسوب می شود.
دارائی: در پله بعد عنوان «دارایی» را به آرنی می‌دهیم. این کلمه آرنی را از مزرعه جدا می کند و به سطح بالاتری از انتزاع می‌برد که در آن آرنی تنها یک نوع منبع مالی با ارزش است. در این مرحله، تنها چند تا از ویژگیهای مربوط به آرنی در فهرست خصوصیتهایش باقی مانده‌اند.
اهمیت نردبان انتزاع در فن بیان و سخنوری
نردبان و همه مفاهیم گفته شده وقتی مهم می شود که در تله‌های سخنرانی گرفتار می‌شویم و این تله‌ها دقیقا با پله‌های نردبان مطابقت دارد. چه سخنران در اول و چه در آخر سخنرانی گیر کند و روی این پله‌ها توقف کند حالتی در سخنرانی به وجود می آید که به آن “انتزاع مرده” گفته می‌شود. این وضعیت دقیقا همان شرایط بی‌تابی و بی‌حوصلگی را در مخاطبان به وجود می آورد؛ ولی چگونه؟
توقف روی پله اول (انتها نردبان)
این توقف را با دو مثال زیر بهتر درک خواهید کرد:
یک مدیر پروژه فهرست بودجه‌های مصرفی و دستاوردهای کار را با دقت می‌نویسد ولی نمی‌تواند دقیقا به مخاطبان بفهماند هر یک از این آمار و ارقام چه معنایی می‌دهند.
یک مهندس خیلی عمیق به بررسی جزئیات فنی و تکنیکی می‌پردازد ولی از ذکر قسمت با اهمیت غفلت می کند.
توقف روی پله آخر (بالا نردبان و کاملا انتزاعی)
یک سیاستمدار مجموعه ای از اصلاحات قانونی عمومی را پیشنهاد می کند؛ ولی نمی‌تواند دقیقا بگوید این قانون‌گذاری چه اثری روی وضعیت شهروندی دارد.
یک استاد دانشگاه مخالف تئوری های علمی رقابتی است؛ ولی نمی‌تواند مثال تکذیب آن‌ها را در زندگی روزانه بیان کند.
انچه حس کردید مخاطبتان دارد حوصله اش را از دست می‌دهد یا برای فهمیدن هدف این نمودارها و یافته‌های شما تلاش زیادی می کند، باید چند پله بالا بروید. نخستین سؤالی که اینجا باید از خودتان بپرسید این است که «چرا باید این کار را انجام داد؟»
حرف زدن در باره اینکه اهمیت این مسئله در چیست، شما را از نردبان بالا می‌برد و کمک می‌کند تا میان جزئیات و نظریه‌ها، اهداف و دیگر موضوعات انتزاعی رابطه برقرار کنید.
برای اینکه بتوانید در زمان های مورد نیاز به آسانی از نردبان بالا بروید، به نکات زیر دقت کنید.
چنانچه بحث های مانند هم و قابل لمس را در چند دسته طبقه‌بندی کنید، می‌توانید یک الگو یا روند از آن‌ها خارج کرده و سمت و سوی کار را معلوم تر کنید و بر پایه همان الگو به سطح های بالاتر انتزاع بروید. به‌این‌ترتیب می‌توانید نشان دهید که چرا نکات پایه‌ای و مفاهیم عمیق به یکدیگر مربوط هستند. از یاد نبرید که جدول‌ها، گراف‌ها و دیگر انواع نمودارها در اینجا خیلی موثرند.
انتهای پیام/
