گروه اجتماعی یکتاپرس؛ مسئله جمعیت یک مسئله چند بُعدی است که ابعاد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را در بر می‌گیرد، علاوه بر این جمعیت یکی از مولفه‌های قدرت هم محسوب می‌شود، به همین دلیل باید در حیطه سیاست‌گذاری ابعاد مختلف آن را مورد توجه قرار داد. همچنین باید عوامل و متغیر‌هایی که باعث می‌شود جمعیت یک کشور تحت تأثیر قرار بگیرد، شناسایی شود و به صورت ریشه‌ای با آن‌ها برخورد کرد.
با نگاهی به سیاست‌گذاری در حوزه جمعیت طی سال‌های گذشته، مهم‌ترین موردی که جنجال برانگیز بود، طرح جوانی جمعیت بود که در مجلس نهم و دهم تحت عنوان طرح تعالی جمعیت و خانواده در کمیسیون فرهنگی نوشته شده بود، اما هیچ وقت به مرحله قانونی نرسید. مجلس با توجه به دغدغه‌ای که در مورد جمعیت دارد، از همان ماه‌های ابتدایی شروع به کار، طرح مذکور را در دستور کار قرار داد و در کمیسیون فرهنگی مورد بررسی قرار گرفت که در نهایت در صحن به تصویب رسید، اما شورای نگهبان ایراداتی به آن وارد کرد.
نکته حائز اهمیت این است که باید طرح تعالی جمعیت و خانواده را با دید انتقادی مورد بررسی قرار داد تا معایب آن برطرف شود و بتواند موثر واقع شود. از جمله ایراداتی این طرح دارد مربوط به اثرگذاری آن است، به این ترتیب که جمعیت شرایط اقتصادی کشور در طرح تعالی جمعیت و خانواده کمتر در نظر گرفته شده است. به عبارت دیگر در حالی که عدم اطمینان به آینده اقتصادی کشور منجر به کاهش به فرزندآوری شده، در طرح مذکور کمک‌های اقتصادی اغلب مربوط به فرزند سوم است.
در طرح تعالی جمعیت و خانواده برای فرزند سوم مواردی نظیر اعطای زمین و وام ودیعه مسکن لحاظ شده، این در حالی است که مشکلات در بحث جمعیت بسیار عمیق‌تر از این است. همچنان که در شرایط فعلی حدود ده میلیون جوان در کشور مجرد هستند که اگر همین تعداد ازدواج کنند، زمینه فرزندآوری فراهم می‌شود. علاوه بر این یکی از عوامل ناباروری در ایران ناشی از افزایش سن ازدواج است که ازدواج نکردن هم بعضاً ناشی از موانع قانونی است که در طرح تعالی جمعیت و خانواده پرداخته نشده و تمرکز خود را بر روی فرزند سوم قرار داده است.
از عوامل کاهش جمعیت مربوط به ترویج فرهنگ کم فرزندآوری در دهه‌های اخیر است که طرح تعالی جمعیت و خانواده در زمینه فقط به توصیه‌هایی اکتفا کرده که تغییری در روند موجود ایجاد نمی‌کند. بُعد دیگر مسئله جمعیت به اشتغال و تحصیلات زنان مربوط می‌شود که مجموع آن‌ها در مورد فرزندآوری موثر است. در حقیقت وقتی دولت مواردی نظیر مهد کودک و مرخصی را برای زنان شاغل در نظر نگیرد، آن‌ها هم به سمت فرزندآوری نمی‌روند. طرح تعالی جمعیت و خانواده کمتر به زنان خانه‌دار توجه کرده و تنها برای زنان خانه‌دار دارای سه فرزند و بیشتر از این تعداد، کارت منزلت مادران در نظر گرفته است.
طرح تعالی جمعیت و خانواده هزینه‌های مالی فراوانی برای اجرا دارد که ممکن است اثرگذاری آن را کاهش دهد. در مجموع برای حل مسئله جمعیت باید موانع و معضلات اقتصادی و فرهنگی را به صورت ریشه‌ای مورد بررسی قرار داد.
منبع: خبرگزاری آنا
انتهای پیام/
