به گزارش یکتاپرس به نل از همشهری آنلاین در تهران قدیم داستان امیرارسلان نامدار، جزو قصههای محبوب پایتختنشینان بود. شاید خیلیها گمان کنند قصه امیرارسلان نامدار یک داستان فرنگی و وارداتی است، اما واقعیت این است که این داستان در ارگ سلطنتی و بر بالین ناصرالدین شاه روایت و سینه به سینه نقل شده. در واقع حکایت امیرارسلان نامدار حاصل ذهن خلاق و قوه تخیل «نقیبالممالک» نقال دربار ناصرالدین شاه است.
روایت داستان
این قصه سرگذشت امیرارسلان پسر پادشاه روم را روایت میکند که شیفته «فرخلقا» دختر «پطروس شاه» فرنگی شده و در جستوجوی معشوق به فرنگ سفر میکند. امیرارسلان در این سفر با دو وزیر پطروسشاه به نام «شمس وزیر» و «قمر وزیر» روبهرو میشود که یکی یاریرسان و حامی اوست و دیگری مخالف و دشمن. گرچه پسر پادشاه روم در نهایت به وصال معشوق میرسد اما در این سفر درگیر ماجراهای عجیب و غریبی میشود که قصه را جذاب و هیجان انگیز میکند، از درگیری با دیو و جن گرفته تا اژدها و عفریته! بد نیست بدانید اصطلاح مادر فولادزره که عامه مردم برای نام بردن از افراد سنگدل و قلدر به کار میبرند، از دل همین داستان برآمده است. البته گاهی در مراودات تهرانیها از شخصیتهای دیگر داستان، مانند «قمر وزیر» و «فولاد زره دیو» هم که نمونه افراد بدسرشت و بدذات هستند، یاد میشود.
اولین قصه عامیانه
«سیروس سعدوندیان» در کتاب «اولینهای تهران»، داستان امیرارسلان را نخستین داستان عامیانه تهرانیها میداند. در دهه ۳۰ شمسی از این داستان فیلم سینمایی و یک سریال تلویزیونی ساخته شده. همچنین شهرت این داستان از مرزها فراتر رفت و در دهه ۸۰ میلادی یک نویسنده مشهور ژاپنی قصه را به زبان ژاپنی بازنویسی و با نام کتاب «افسانه قهرمانی ارسلان» منتشر کرد. این کتاب یکی از پرفروشترین کتابهای داستانی ژاپن شد و بعدها سریال انیمه هم از روی آن ساختند که البته شباهت چندانی با داستان ارسلان وطنی نداشت و به نظر میرسید تنها از اسم ارسلان استفاده شده است.
اما چه شد که قصه امیرارسلان نامدار که اولین بار توسط نقیبالممالک بر بالین شاه قاجار ساخته و پرداخته شد، مرزها را در نوردید و مشهور شد؟
میگویند از آنجا که قصه مورد پسند ناصرالدین شاه بود، هنگامی که شاه به بستر میرفت و نقیبالممالک وارد اتاق میشد، «فخرالدوله» دختر شاه به دستور پدر، پشت در نیمه باز خوابگاه مینشست و گفتههای نقال را مینوشت. اینگونه بود که داستان امیرارسلان زاییده فکر نقیبالممالک و با ذوق و همت فخرالدوله به چاپ رسید و شهره عام و خاص شد.