به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی یکتاپرس، طی چند روز گذشته سیلی جنجالی علی اصغر عنابستانی، نماینده سبزوار در مجلس شورای اسلامی به سرباز راهور که اجازه ورود خودروی او به خط BRT را نداد، سرو صدای فراوانی در فضای مجازی و حقیقی به راه انداخت.
این سرباز در فیلمی که منتشرشد، گفت: "راننده یک نماینده مجلس که بدون مجوز تردد در مسیر ویژه، قصد ورود به این مسیر را داشت به من اهانت کرد و خود نماینده هم از خودرو پیاده شد و یک سیلی به صورت من زد".
این فیلم با واکنش های بسیاری از سوی مردم، مسوولان و کارشناسان مواجه شد. به عنوان مثال محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در واکنش به این اقدام در صفحه توئیتر خود نوشت: «در برابر قانون همه مساوی هستند، مجلس به کسانی که به وظیفه قانونی خود عمل می‌کنند افتخار می‌کند و اولین مدافع حقوق آنها است».
اما عنابستانی در مقابل این واکنش ها ابتدا با انتشار بیانه ای «سیلی زدن به صورت مأمور راهور» را تکذیب کرد اما در نهایت شامگاه روز دوشنبه با انتشار ویدیویی 3 دقیقه و 16 ثانیه ای در صفحه توییتر خود از سربازی که سیلی زده بود، عذرخواهی نمایشی کرد.
اکنون بار حقوقی و اجتماعی این موضوع از سوی کارشناسان حقوقی، جامعه شناسی و روان شناسی به چالش کشیده شده است که در ادامه به پاره ای از آنها اشاره می شود.
جرم عنابستانی از منظر قانون مجازات اسلامی
به گفته كامبيز نوروزي، حقوقدان در یادداشتی عنوان کرده است: «طبق ماده ۶۰۴ قانون مجازات اسلامي «هرگونه حمله يا مقاومتي كه با علم و آگاهي نسبت به مامورين دولت حين انجام وظيفه آنان به عمل آيد «تمرّد» محسوب مي‌شود. مجازات اين جرم وقتي حمله يا مقاومت به هر شكلي بدون استفاده از اسلحه باشد، سه ماه تا يك سال حبس است.»
علي مجتهدزاده، وكيل دادگستري نیز گفته است: «از خوش‌شانسي اين آقايان است كه دروغ در قانون ما جرم‌انگاري نشده اما از مواردي است كه كيفيت مخففه به آن تعلق نگيرد و علاوه بر اين عمل آقاي عنابستاني تمرد از جرايمي نيست كه قابل گذشت باشد؛ يعني آقاي اكبري يا نيروي انتظامي نمي‌توانند بروند و رضايت دهند. جرم غيرقابل گذشت است و بايد رسيدگي شود. اما در كل دروغ گفتن، جرم جدايي نيست و از عوامل مشدده است».
جرم نماینده مجلس از منظر روان شناسی
دکتر محمدرضا ایمانی، روانشناس به پیامدهای اجتماعی این مساله پرداخت و گفت: اگر مسئولیتی در جامعه داریم باید در چهارچوبی رفتار کنیم که توام با رفتارمان احترام و مقبولیت اجتماعی جذب کنیم و به جایگاهی که داریم مشروعیت بدهیم. من به عنوان یک کارمند یک نماینده یک وزیر در جامعه مشروعیتی اجتماعی دارم و وقتی به جایگاه خودم ضربه می زنم علاوه بر آن به ساختی بزرگتر هم صدمه زده ام و به روحیه و وجدان اجتماعی هم صدمه زده ام.
وی افزود: وظیفه یک سرباز حراست و نگهبانی و مراقبت از این مملکت است. وقتی من به این سرباز توهین می کنم هنجار اجتماعی را از بین برده ام و ناامنی ایجاد کرده ام و در جامعه ناهنجاری ایجاد می شود و یادگیری بدی ایجاد می شود. این ها موضوعاتی است که تبعاتی اجتماعی دارد و صرفا به رفتار یک نماینده خاص اشاره نمی کنم، چه بسیار از ما در جامعه ناهنجاری هایی ایجاد می کنیم که خروجی این است که حس خوب و حال خوبی نداریم و اگر آگاهانه و توام با مسئولیت اجتماعی رفتار کنیم بسیاری از این مشکلات حل می شود.
جرم عنابستانی از منظر جامعه شناسی
مجید شریفی فر، جامعه شناس و مدرس دانشگاه در این خصوص اظهار داشت: الزام به رعایت حق شهروندی دیگران، به معنای الزام به رعایت حقوق همه افراد جامعه است، افراد باید در هر طبقه اقتصادی و با هر منزلت اجتماعی به حقوق شهروندی احترام بگذارند؛ حقوق شهروندی شامل مجموعه حقوق یا امتیازاتی است که یک شهروند فارغ از مذهب، نژاد و حتی ملیت در یک جامعه باید از آن برخوردار باشد.
وی افزود: در مقابل، افراد یا نهادها وظایفی دارند که عمل به آن وظایف، منجر به احقاق حقوق دیگران می‌شود و اولین انحرافی که ممکن است در ذهن‌ها به وجود آید این است که شهروندان از آنجا که ساکن شهرهای دنیای مدرن هستند، حقوقشان صرفاً در تقابل با حاکمیت معنا شود و نه در قبال سایر شهروندان.
به گفته وی، چنین تلقی از حقوق شهروندی، تقلیل دادن آن به بخشی از ارتباط انسانی است که همانا ارتباط مردم با حاکمیت است و غفلت از بخش عمده‌ای از روابط اجتماعی است که همان روابط بین فردی خواهد بود، در چنین رویکردی نقض حقوق شهروندی مردم (مانند حق احترام، اعتراض، اظهار نظر و …) اگر از جانب مسئولان باشد معنا می‌یابد، مهم و برجسته می‌شود و دوگانه مسئول ظالم و شهروند مظلوم سریعاً شکل می‌گیرد، اما اگر این نقض حقوق از جانب سایر مردم نسبت به یکدیگر باشد، کما اینکه روزانه صدها مورد از آن اتفاق می‌افتد، هرگز به این میزان که موضوع سیلی خوردن مأمور راهور از نماینده مجلس برجسته شده است، اهمیت و برجستگی نخواهد یافت.
انتهای پیام/
