به گزارش گروه اقتصادی یکتاپرس، تغییر نظام مدیریت منابع آب کشور با کلید واژه استقرار ساختار حکمرانی آب با هدف افزایش مشارکت ذی‌نفعان و استفاده بهینه از منابع آبی کشور یکی از مهمترین برنامه‌های دولت به منظور مواجهه با چالش‌های اقلیمی به حساب می‌آید.
خلاء حضور حکمرانی موثر در سال‌های اخیر ضربه کاری به منابع آب کشور وارد کرده و زمینه نارضایتی گسترده مردم در بروز سیل و خشکسالی را به همراه داشته است.
بر این مبنا با گذشت 6 ماه از عمر دولت سیزدهم نشانه‌های بارزی از مسئله تغییر ساختار مدیریت منابع آب در حوزه‌های مختلف دیده می‌شود. در این راستا، مدیریت دقیق و با ضابطه خروجی سدهای کشور به عنوان رکن اساسی حکمرانی آب‌های سطحی از جمله مواردی است که اثر تغییر ریل سیاست‌گذاری دولت به وضوح در آن مشخص است.
زمانی که به خروجی سدهای کشور در سال‌های گذشته نگاه می‌کنیم، متوجه مواردی خواهیم شد که منابع آبی اولویت مسئله رهاسازی سدها نبوده و بعضا تولید برق به عنوان عنصر تصمیم‌ساز زمینه تنظیم خروجی سدها را مهیا کرده است.
به عبارت دیگر در سال‌های گذشته شاهد رهاسازی بدون ضابطه آب سدهای کشور با اهدافی نظیر تامین برق بودیم، اما این روند پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم متوقف شده و هر متر مکعب از آب سطحی با محاسبات پیچیده کارشناسی برای استفاده بهینه مردم رها می‌شود.
*کاهش 60 درصدی تولید نیروگاه برقابی با هدف صیانت از منابع آب
زمانی که که به آمار و ارقام در بخش نیروگاه‌های برق‌آبی مراجعه می‌کنیم، متوجه خواهیم شد که در سال جاری میزان تولید برق در این بخش با کاهش 61 درصدی مواجه شده است.
به عبارت دیگر سال گذشته در بازه زمانی جاری 33 هزار 901 مگاوات ساعت برق توسط نیروگاه‌های برق‌آبی مستقر در سدهای کشور تولید شده بود، در حالی که این آمار در سال جاری به 13 هزار 371 مگاوات ساعت رسیده است و کاهش 60 درصدی در این حوزه را شاهد بوده‌ایم.
به معنای دیگر در حالیکه سال گذشته در فروردین‌ماه به دلیل تاخیر در تعمیرات برنامه نیروگاهی شاهد تخلیه بدون ضابطه سدهای کشور برای تولید برق بودیم، این روند در سال جاری متوقف شده و هر لیتر آب با هدف کسب بهینه‌ترین شرایط رهاسازی می‌شود.
*برخی از نیروگاه‌های زنجیره کارون بین 7 تا 10 متر افزایش تراز را تجربه کردند
برای مثال در سدهای عباسپور و کارون 3 به عنوان 2 سد مهم زنجیره کارون که توانایی تولید برق‌دارند، میزان خروجی آب به حداقل ممکن رسیده و در مدت 2 هفته آغازین سال 1401 شاهد افزایش 7 متری آب در سد کارون 3 و همچنین افزایش ارتفاع 10.5 متری آب در سد شهید عباسپور بوده‌ایم.
این افزایش ذخیره آب در شرایطی رقم می‌خورد که میزان برق گرفته شده از کل سدهای زنجیره کارون در سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته با کاهش قابل توجه 25 درصدی مواجه شود.
نکته قابل توجه در این موضوع آن است که رهاسازی با ضابطه دقیق از سدهای کارون اولویت بهینه‌ترین استفاده از آب سبب شده تا تنها 15 هزار 886 مگاوات ساعت برق از برنامه 21 هزار 230 مگاواتی وزارت نیرو تا بازه زمانی کنونی تولید شده و ذخیره آب برای تولید برق رهاسازی نشود.
*صیانت ویژه از منابع آب سطحی در دستور کار دولت
در حقیقت با توجه به شرایط خشکسالی به وجود آمده، وزارت نیرو استقرار نظام حکمرانی منابع آب صیانت از این مایه حیات را در اولویت کار خود قرار داده و بر خلاف دولت قبل جلوگیری از رهاسازی بدون ضابطه آب به خط قرمز تبدیل شده است.
اصلاح نظام مدیریت سدهای کشور یکی از قطعات پازلی است که در نظر گرفته شده و در آینده و به نظر می‌رسد، در آینده باید شاهد اخبار مثبت بیشتری در حوزه مدیریت منابع آب از سوی وزارت نیرو باشیم.
بر این اساس، مسئله استقرار ساختار حکمرانی آب علاوه بر مسئله آب سطحی با برنامه‌هایی به منظور مدیریت منابع آب زیرزمینی، تغییر در ساختار با محوریت ایجاد شفافیت و همچنین توجه به پروژه‌های اولویت‌دار ادامه پیدا خواهد کرد.
به عقیده بسیاری از کارشناسان، تغییر نظام مدیریت منابع آب کشور با اولویت‌های طرح شده از سوی دولت می‌توان پایانی بر تراژدی‌های آبی در کشور تلقی شده و زمینه حل مسائل حوزه آب کشور را فراهم کند.
در شرایطی که آب را به عنوان یک پارامتر استراتژیک در جامعه به حساب بیاوریم، حل دغدغه‌های مطرح از جمله مسائل مرتبط با خشکسالی، تامین آب، فرونشست زمین و سایر موارد تاثیر قابل توجهی در فضای روانی جامعه دارد و تسهیل مناسبات اجتماعی اقتصادی دارد و به نظر می‌رسد، با استقرار نظام حکمرانی منابع آب شاهد حل دائمی بحران‌های مذکور خواهیم بود.
انتهای پیام/