به گزارش گروه اجتماعی یکتاپرس، در دانش جمعیت‌شناسی، واژه تجرد قطعی برای جمعیتی به کار گرفته می‌شود که بدون حتی یک‌بار ازدواج، وارد ۴۰ سالگی شده‌اند و از آنجا که احتمال مجرد ماندن این افراد بسیار بیشتر از ازدواج است، در محاسبه شاخص تجرد قطعی از آمار این بخش از جامعه بهره می‌برند و ورود به ۵۰ سالگی احتمال ازدواج را تقریباً به صفر نزدیک می‌کند.
اکنون« دهه شصتی ها» همان گروه ۱۷ میلیون نفری کشور که خاطرات تلخ‌شان در دوره‌های مختلف زندگی کم نیست؛ از کلاس‌های ۴۰ نفره مدرسه بگیرید، تا ظرفیت محدود قبولی‌های دانشگاه و نبود فرصت شغلی کافی و دیگر مصائب آنها، در بین مجردان قطعی هم رکورد دارند و باید این مصیبت را هم تحمل کنند زیرا که یک‌چهارم پسران و یک‌چهارم دختران دهه شصتی مجرد مانده‌اند که بخشی از آنها جزو مجردان قطعی به حساب می‌آیند و برخی نیز در خطر تنهایی همیشگی قرار دارند.
تنهایی بی انتهایی در انتظار مجردین قطعی است و آنها در آینده سالمندانی می شوند که نه همسر و فرزندی دارند و نه پدر و مادری که از آنها مراقبت کنند. همچنین کاهش آمار ازدواج موجب کاهش فرزند آوری، پیری جمعیت و افزایش سالمندان در جامعه می‌شود.
دکتر امیرمحمود حریرچی، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه، با نگاهی به آمار مجردان قطعی در کشور می‌گوید: «حداقل یک میلیون مجرد قطعی در کشور داریم، اما به اعتقاد من باید آمار زنان و مردانی را هم که طلاق گرفته و دیگر ازدواج نکرده‌اند، به آمار مجردان قطعی اضافه کنیم که با در نظر گرفتن آنها، بیش از ۵ میلیون نفر در کشور ما از داشتن خانواده و همسر محرومند.»
طبق این آمار از حدود ۵/ ۸ میلیون پسر و ۵/ ۸ میلیون دختر دهه شصتی، ۱/ ۲ میلیون پسر و ۱ /۲ میلیون دختر هنوز مجردند؛ مجردهایی که در بازه‌های سنی ۳۰ تا ۳۹ سال قرار می گیرند.
وی درباره دلایل مجرد ماندن افراد می‌گوید: «طبیعتاً همه انسان‌ها به دلیل ویژگی‌های طبیعی، اجتماعی و غریزی دلشان می‌خواهد تشکیل خانواده بدهند و از زندگی در کنار همسرشان لذت ببرند. این طور نیست که بگوییم جوانان ما تمایلی به ازدواج ندارند، اما وقتی به شرایط اقتصادی و اجتماعی جامعه نگاه کنیم، متوجه می‌شویم چرا آنها از ازدواج گریزانند».
عوامل ایجاد کننده تجرد قطعی
علی جنادله، عضو هیئت علمی گروه مطالعات زنان دانشگاه علامه طباطبایی در مورد عوامل بروز تجرد قطعی اظهارداشت: برای فهم این مسئله می توان به دو رویکرد اشاره کرد؛ رویکرد اول ترجیحات یا تغییرات ارزشی به معنای فردگرایی و اهمیت پیدا کردن فرد در برابر خانواده. در جامعه ما به این رویکرد می گویند ضعف و سستی ارزش ها؛ که منجر می‌شود افراد اقبالی به ازدواج و تشکیل خانواده نداشته باشند. رویکر دوم تغییرات یا شرایط ساختاری است. از نظر این رویکرد جامعه دچار شرایطی می‌شود که در آن شرایط در همه عرصه‌های اجتماعی تغییرات ناهماهنگی رخ می دهد و این ناهماهنگی‌ها تاثیرات خود را بر حوزه‌های مختلف از جمله خانواده گذاشته‌اند مثلا الان در جوامع مدرن سن آمادگی اقتصادی افراد بالا رفته است؛ چون افراد باید در ۱۸ سالگی دیپلم بگیرند و سپس ۴ سال برای مدرک کارشناسی درس بخوانند و تا مدتی هم درگیر پیدا کردن کار مناسب باشند تا شرایط لازم برای تشکیل خانواده فراهم کنند؛ در نتیجه این خود به خود باعث می شود سن ازدواج افزایش پیدا کند..
فاطمه ترابی عضو هیئت علمی گروه جمعیت شناسی دانشگاه تهران نیز در مورد عوامل جمعیتی که باعث تجرد قطعی می شود، گفت: هم اکنون بحث مضیقه ازدواج مطرح است یعنی تعداد زنان و مردانی که در موقعیت ازدواج هستند باهم توازن نداشته باشد. این به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ مثلا جنگ باعث می شود مرد‌ها بمیرند. عامل دیگر مهاجرت است؛ مثلا مردانی که از روستا به شهر می روند و این ممکن است باعث تجرد قطعی دختران روستایی شود.
وی افزود: یکی دیگر از عوامل تغییرات و نوسانات میزان باروری است. از اواسط دهه ۵۰ تا اواخر دهه ۷۰ باروری، اول افزایش و سپس کاهش شدید یافت. حال به دلیل اینکه طبق فرهنگ ما هنگام ازدواج، بین دختر و پسر فاصله سنی وجود دارد و الگوی غالب ازدواج در ایران تک همسری است تعداد پسرانِ در موقعیت ازدواج با دخترانِ در موقعیت ازدواج نامتعادل می‌شود.
عواقب مجرد ماندن
شجاعی، یک روانشناس گفت: ازدواج نکردن نمی تواند به خودی خود نگران کننده باشد، اما وقتی یک دختر رخ ندادن آن را در کنار همه محدودیت‌ها، موانع، مشکلات، کمبود‌ها و نگرانی‌هایش می‌گذارد، اوضاع کاملا تغییر می‌کند. واقعیت این است که نگرانی درباره آینده و ترس از تنهایی تبدیل به یکی از موارد اصلی بحث میان دختران ازدواج نکرده یا حتی زنان مطلقه و تنها شده است و بسیاری از زنان برای فرار از این نگرانی و ترس، راه‌های مختلف، پرهزینه و حتی خطرناک را در پیش می‌گیرند.
وی افزود: البته همین موارد برای مردان نیز صادق است. عدم ارتقای کاری نیز یکی دیگر از پیامد‌های مجرد ماندن مردان است. اتفاقی که به عنوان یکی از ابزار‌های قهرآمیز که نتیجه اش تشویق مردان مجرد به ازدواج است در ایران مورد استفاده قرار گرفته است.
وی با اشاره به اینکه مجرد ماندن برای هر دو گروه یک بحران روحی، روانی و حتی جسمانی است، ادامه داد: با این حال در جامعه کنونی ما دختران نگرانی بیشتری نسبت به مجرد ماندنشان دارند. به عبارتی بیشتر دختران بخصوص آن‌هایی که تصمیم به زندگی منفک از خانواده خود را می‌گیرند، فارغ از انواع عارضه‌های جسمی و روحی و روانی نوعی نگرانی از آینده و ترس از تنهایی دارند که نمی‌توانند با آن کنار بیایند و ممکن است همین نگرانی و ترس در آنها تبدیل به بیماری‌های دیگری شود، این حس بین آقایان تنها و ازدواج نکرده هم وجود دارد.
راهکار مناسب
در حال حاضر مشکل اصلی ازدواج این جوان ها بیکاری، بی پولی و هزینه های سنگین زندگی است. از اینرو هم اکنون مهم‌ترین قانون حمایتی در مسئله ازدواج جوان‌ها برای جلوگیری از تجرد قطعی آنها، قانون «تسهیل ازدواج جوانان» است؛ اعطای وام اشتغال، قرار دادن جوان‌های متأهل در اولویت فرصت‌های شغلی، اعطای وام ودیعه مسکن، تهیه مسکن تحت عنوان «مسکن موقت»، نزدیکی محل خدمت سربازی به محل زندگی و تدارک دیدن فضای مناسب برای برگزاری جشن عروسی از جمله مواردی است که در این قانون، برای جوانان ایرانی در شرف ازدواج تدارک دیده شده‌است که باید در دستور کار جدی دولت و مجلس قرار گیرد.
انتهای پیام/