به گزارش گروه اجتماعی یکتاپرس، مریم صفاران، حقوقدان و فعال اجتماعی و مشاور حقوقی کمیته نظام فنی اجرایی مجلس شورای اسلامی طی یادداشتی به معماری شهر تهران و نقد آن پرداخت.
متن یادداشت مشاور حقوقی کمیته نظام فنی اجرایی مجلس شورای اسلامی به شرح زیر است:
بهتر است در ابتدا به دیدگاه مقام معظم رهبری در مورد معماری شهر تهران اشاره کنم. ایشان معماری و نمای تهران را اسلامی ندانسته اند و توجه به آن را یکی از جدی ترین مسائل شهر تهران دانسته اند. اما چرا شرایط اینگونه است؟ وقتی شهر را پوششی از تمدن و دانش بشر بدانیم، بایستی نمودی از زندگی و فعالیت مردم آن باشد.
تقاضای بالای مسکن در شهر تهران و سطوح درآمدی متفاوت متقاضیان، موجب شده تا شکل خاصی از معماری پدید آید که مبتنی بر نظر سفارش دهنده، توان خرید و مصالح موجود در بازار باشد نه هویت و ارزش های اسلامی. البته نقش تغییرات مدیران شهری در سال های اخیر و نامنظم بودن نظارت بر هویت معماری تهران را نباید نادیده گرفت. چرا که هویت معماری یک شهر در طول زمان و با استمرار شکل می گیرد و یک اقدام لحظه ای و یکجانبه نیست. بنابراین بخش مهمی از معماری شهر تهران از نوع تجاری ساخت و سازها حاصل شده است که از آن انتظار خلق آثار مفهومی و ارزشی یا سبکی خاص نمی رود.
بنابراین باید از شما در مورد نقش بازیگران اصلی معماری شهر تهران پرسید. به نظر شما چه بازیگرانی می توانند یا می توانستند نقش مهمی در این موضوع داشته باشند؟
در گام اول انقلاب اسلامی، شاهد سطح بالایی از تکثر و آزادی عمل معماران هستیم که نتیجه آن بروز آشفتگی در معماری تهران است. نه اینکه این آزادی بد باشد یا به آن نقدی وارد باشد اما در کنار آن ملاحظات دیگری نیز لازم به توجه است. بیشتر معمارانی که سفارشات بخش دولتی و عمومی را پردازش می کنند، می توانند و می توانستند نقش مهمی در هویت معماری شهر تهران داشته باشند. دولت ها و حکومت بازیگر اصلی معماری شهر تهران هستند و معماران طرح های آنها بایستی نگاهی کل نگرانه به شهر داشته باشند. دخالت کارهای آنها در شهر می توانست سمت و سوی معماری تهران را بهتر کند. اما الگوهای کاربردی و آماده ای این بازیگران اثر زیادی روی طراح های معماران داشته است. شاید فقدان منابع مالی کافی و غلبه کارکردها به فرم معماری موجب شده که معماری شهر تهران اینگونه باشد. اینجاست که حقوق شهروندی مطرح است، چرا که سفارشات بخش های دولتی و عمومی در کنار کارکردهای مورد نظر آنها به هویت شهر و زندگی شهروندان اثر دارد و شهروندان نسبت به این موضوع دارای حق هستند.
اگر شرایط نامساعد معماری شهر تهران را ریشه ای و کانونی بررسی کنیم، مقصر را جای دیگری می یابیم. هویت شهری از موضوع هویت معماری مجزا است و به نظر می رسد که مساله تهران بیش از آنکه به هویت معماری مرتبط باشد وابسته به هویت شهری است. سنتی که شهر تهران را به این روزگار انداخته است مربوط به دور شدن از الگوی پیامبر (ص) در مورد زندگی شهری است.
گران شدن زندگی شهری و تقویت نظام سرمایه داری در فضاهای شهر تهران موجب شده تا شهر از محلی برای زندگی و تعامل به فضایی برای تنازع و تقابل تبدیل شود. در نتیجه از شهری که هویتا بر مبنای ارزش های اسلامی شکل نگرفته است نمی توان انتظار نما و فرم معمارانه اسلامی داشت. هر چند در مقیاس مدیریت محلی نیز کوتاهی مدیریت شهری و عدم نظارت شورای شهر و نداشتن ضوابط و دستورالعمل های مدون در این چندساله برای تدوین و تصویب طرح های جامع با محوریت تقویت هویت اسلامی غیر قابل چشم پوشی است. تکیه بر تحقق پذیری این طرح ها می توانست تقویت هویت شهری و در نتیجه معماری ایرانی اسلامی را ممکن سازد و طراحی و معماری شهری را آرام‌بخش کند.
انتهای پیام/