دور دوم مهمترین گفت‌وگوی سیاسی جهان در حال حاضر، میان دو کشور روز شنبه ۳۰ فروردین در شهر رُم، پایتخت ایتالیا و ساعت ۱۱ به وقت محلی آغاز شد، میزبان اما نه ایتالیا که عمان بود و مکان مذاکرات، ساختمان محل اقامت سفیر عمان در رُم. موضوعی که همزمان با حضور و اجتماع خبرنگاران در محله «کامیلوچایای» برای اهالی این محل و اتومبیل‌های درحال رفت‌وآمد محل سوال و تعجب بود. مذاکراتی که پس از پایان از سوی دو طرف «سازنده» گزارش شد اما همچنان طرف ایرانی محتاطانه با فرایند مذاکرات برخورد می‌کند؛ احتیاطی برخاسته از یک تجربه نه چندان دور و نیز بدخواهی‌های طرف‌های ثالث در این زمینه. همزمان با مذاکرات اصلی و متن و حاشیه‌های آن، برخی رسانه‌ها هم مذاکراتی را گزارش می‌کردند که در آن وزیر خارجه ایران و نماینده آمریکا یا پشت یک میز بودند و در حال انجام مذاکرات مستقیم یا با به تنش کشیده شدن فضای مذاکره، اعلام تنفس شده‌بود.
دور دوم مهمترین گفت‌وگوی سیاسی جهان در حال حاضر، میان دو کشور روز شنبه ۳۰ فروردین در شهر رُم، پایتخت ایتالیا و ساعت ۱۱ به وقت محلی آغاز شد، میزبان اما نه ایتالیا که عمان بود و مکان مذاکرات، ساختمان محل اقامت سفیر عمان در رُم. موضوعی که همزمان با حضور و اجتماع خبرنگاران در محله «کامیلوچایای» برای اهالی این محل و اتومبیل‌های درحال رفت‌وآمد محل سوال و تعجب بود. مذاکراتی که پس از پایان از سوی دو طرف «سازنده» گزارش شد اما همچنان طرف ایرانی محتاطانه با فرایند مذاکرات برخورد می‌کند؛ احتیاطی برخاسته از یک تجربه نه چندان دور و نیز بدخواهی‌های طرف‌های ثالث در این زمینه. همزمان با مذاکرات اصلی و متن و حاشیه‌های آن، برخی رسانه‌ها هم مذاکراتی را گزارش می‌کردند که در آن وزیر خارجه ایران و نماینده آمریکا یا پشت یک میز بودند و در حال انجام مذاکرات مستقیم یا با به تنش کشیده شدن فضای مذاکره، اعلام تنفس شده‌بود.
اعتمادسازی درباره پرونده هسته‌ای ایران در برابر فرآیند رفع تحریم‌ها، محور اسناد رد و بدل شده میان مقامات دو کشور بوده و با توصیف وزیر امور خارجه عمان شتاب این دوره، هر اتفاق بعیدی را هم ممکن جلوه می‌دهد. با این همه اما مجموعه واقعیات و علامت‌های رد و بدل شده نشان می‌دهد که هرگونه نگاه مطلق به گفت‌وگوها، چه منفی و چه مثبت، به دور از منطق است.
در حال حاضر گفت‌وگوهای ایران و آمریکا و اساسا هرگونه دیپلماسی آغاز شده میان دو کشور یک دشمن اصلی، اساسی و آماده است که با شمشیر کشیده، راهزن هرگونه تعامل مثبت میان تهران و واشنگتن است: سخن از رژیم صهیونیستی و نخست‌وزیر جنگ‌طلب این رژیم است؛ رسمی مسبوق به سابقه که «بی‌بی» این بار هم در پیش گرفته اما به گواه شواهد تا به اینجای کار تنهاست و از متحدانی چون جان بولتون یا همراهی در امارات متحده عربی خبری نیست.
تندروی «جان بولتون» در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ آن اندازه بود که او در دوره دوم رغبتی به بودن او پیرامون خود نداشته باشد و البته رویکرد کشورهای منطقه به شمول عربستان هم نسبت به ایران تغییر کرده است.
نتانیاهو در حال حاضر نه توانسته موافقت ترامپ با گزینه‌های مدنظر خود را جلب کند و نه توان مقابله با او و دست زدن به اقدامی انتحاری را دارد لذا در شرایط جدید می‌تواند مُخل و مُخرب مسیر دیپلماسی باشد. در برابر این دشمنی عیان رژیم اسرائیل که با هرگونه مسیر ثبات‌سازی در منطقه مخالف است؛ دیپلماسی انتخاب شده از سوی ایران و آمریکا، دلواپسان خاص خود را هم دارد. گروهی به ظاهر مدعی دیپلماسی اما در نهان نگران منافع به خطر افتاده خود.
نقشی که رقبای سیاسی ترامپ در دوره تازه گفت‌وگوهای ایران و آمریکا ایفا می‌کنند؛ چنان اغراق شده است که از هر سطر نوشته‌های روزنامه‌های نزدیک به آن‌ها می‌توان به این نتیجه رسید که بازی طراحی شده، تنها با یک هدف بوده و آن «نرسیدن» ترامپ به هرنوع توافقی با ایران است. در این بازی که مختصات آن را می‌توان در تعریف و تعارفات غیرمعمول از مقامات ایرانی تا ضعیف جلوه دادن ایران در شرایط کنونی ردیابی کرد، هدفی جز تحریک رئیس‌جمهور آمریکا برای فاصله گرفتن از میز مذاکره نهفته نیست. می‌توان گفت که مساله حصول توافق میان ایران و آمریکا در داخل ساختار سیاسی آمریکا به شمول جمهوری‌خواهان و حتی دموکراتها هم مخالفانی دارد.
بیش از ۱۰۰ خبرنگار و گزارشگر و تصویربردار، ۳۰ فروردین در حالی مقابل کوچه منتهی به محل اقامت سفیر عمان ایستاده بودند که هریک روایتی خاص از این رویداد را در حال گزارش برای رسانه خاص خود بودند. در فاصله ۴ ساعت مذاکره غیر مستقیم دو طرف، بیشتر از ۱۰ شایعه عجیب در رسانه‌های اجتماعی و حتی رسمی درباره این دوره منتشر شد که با توجه به شرایط در نوع خود قابل تأمل ارزیابی می‌شود، شایعاتی که بسیاری از آن‌ها از حیث طراحی ناشیانه، نیازی به تکذیب نداشت و برخی از آن‌ها از سوی مقامات آگاه حاضر تکذیب می‌شد. برخی از آن‌ها به محض انتشار از سوی برخی رسانه‌ها، مورد تحلیل هم واقع می‌شد و برخی که جعلی بودن آن مشخص بود، رد می‌شدند.
واقعیت آن است که «گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای» همان اندازه که می‌توانند به روند آگاهی جامعه سمت و سو داده و آن‌ها را برای دریافت خبرهای غیررسمی و فرامتن آماده کنند، به همان میزان هم می‌توانند در مسیر مذاکرات انحراف‌آفرین باشند. این تک‌وپاتک‌های رسانه‌ای که گاهی در قالب یک توییت بود و زمانی در متن یک گزارش تصویری خود را نشان می‌داد، به دلیل اثرگذاری بر جو روانی و عمومی جامعه نیازمند مدیریت است و به نظر می‌رسد وزارت امور خارجه در این زمینه و تاکنون علمکرد قابل قبولی داشته است.
سیدعباس عراقچی در نخستین گفت‌وگوی تلویزیونی خود پس از آغاز مسئولیت در وزارت امور خارجه، رسانه را بال دیگر دیپلماسی خواند و به نظر می‌رسد محدودیت در گفت‌وگو با رسانه‌های خارجی پس از پایان دو دوره از مذاکرات و اعلام نتایج آن به رسانه های داخلی می‌تواند ریشه در این نگاه عراقچی داشته و مرجعیت رسانه و روایت را به داخل کشور بازگردانده و از تبعات روایت‌های جعلی بکاهد.
انتهای پیام/