پنجمین نشست از سلسله نشست‌های علمی و کاربردی "تهران آینده، بهگشت مهارت و مدیریت" با موضوع «آینده مدیریت پسماند کلانشهری در ایران» با حضور داود گودرزی معاون خدمات شهری و محیط زیست شهرداری تهران، مسعود ندافان رییس موسسه آموزش عالی علمی کاربردی شهرداری تهران، محسن قضاتلو مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهر تهران و محمدحسین بوچانی رئیس هیئت اندیشه‌ورز موسسه آموزش علمی و کاربردی شهرداری تهران برگزار شد.
حسن پاسالاری عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در این نشست با تاکید بر اینکه ۱۴ هزار زباله‌گرد در سطح شهر تهران هستند، بیان کرد: با توجه به شرایط اقتصادی، تعداد این افراد در آینده افزایش پیدا خواهد کرد.
وی به موضوع افزایش تولید پسماند با توسعه شهرنشینی و افزایش جمعیت پرداخت و گفت: در حال حاضر شهروندان تهرانی، ۵ هزار و ۱۰۰ تن و بعضا تا ۷ هزار تن پسماند تولید می‌کنند. پسماند تولیدی توسط اماکن مسکونی شامل ۶۳ درصد پسماند خشک ارزشمند و ۷.۸ درصد پسماند خشک غیر ارزشمند است. روزانه حدود ۴.۵ میلیاردتومان از چرخه مدیریت پسماند، توسط زباله‌گردها خارج می‌شود.
پاسالاری تاکید کرد: ضرورت اقتصادی و فقر، عدم وجود شغل‌های رسمی و عدم‌وجود محدودیت ورود به زباله‌گردی و حاشیه‌نشینی اجتماعی و طرد شدن از جمله عوامل ایجاد زباله‌گردی هستند. این مسائل باعث شده بسیاری افراد به بحث زباله‌گردی تمایل داشته باشند. زباله‌گردی پیامدهای بهداشتی، مشکلات تنفسی و مواجهه با مواد خطرناک، عفونت‌های پوستی، اختلالات گوارشی، مسائل مربوط به سلامت روان و سایر مشکلات را به همراه دارد.
داود گودرزی، معاون خدمات شهری و محیط زیست شهرداری تهران در این نشست ضمن تقدیر از برگزاری چنین نشست هایی به طرح چالش‌های اجرایی مدیریت پسماند در کلانشهر تهران پرداخت و گفت: یکی از مهم ترین رویکردهای مدیریت شهری طرح موضوعات و چالش ها و درگیر کردن نخبگان برای حل آن موضوعات است.
گودرزی در ادامه بر لزوم هم افزایی و هم اندیشی در راستای حل مسائل مختلف در حوزه مدیریت شهری پرداخت و گفت: از یک سو نخبگان، دانشگاهیان، اعضای هیئت علمی، راهکارهای مختلفی را مطرح می کنند و از سوی دیگر در بحث اجرا با راهکارهای دیگری مواجه هستیم و به طور کلی هم افزایی و هم اندیشی درستی که منجر به اجرا و عملیاتی شدن موضوعات گردد یا وجود ندارد و یا کم تر است. لذا نخبگان و دانشگاهیان و مسئولین اجرایی باید با کمک و همراهی یکدیگر این نقیصه را برطرف کنند تا به نتایج قابل قبولی دست پیدا کنیم و معتقدیم که که مسائل و موضوعات شهری بدون وجود نخبگان و بدون مشارکت جریان نخبگی وعلمی کشور حل نخواهد شد.
وی بر لزوم بهره گیری از نظرات، پیشنهادات و ایده های علمی جریان نخبگی کشور تاکید و اظهار کرد: در بسیاری از کشورها مسائل و موضوعات مختلف همچون آلودگی هوا، ترافیک، موضوعات مختلف در حوزه مدیریت پسماند و... توسط دانشگاهیان و پژوهشکده ها بررسی می شود و پس از انجام تحقیقات و مطالعات لازم نهایی و به مدیران اجرایی پیشنهاد می شود و در نهایت با جمع بندی و استفاده از خردجمعی راهکارهای لازم استخراج می شود.
گودرزی در ادامه با بیان این که معاونت خدمات شهری و محیط زیست شهرداری تهران نیز از ایده ها، پیشنهادات نوین و راهکارهای علمی و عملی نخبگان کشور در موضوعات مختلف حوزه خدمات شهری خصوصا حوزه مدیریت پسماند استقبال می کند، اذعان کرد: لذا اعضای کارگروه خدمات شهری متشکل از معاونت خدمات شهری، موسسه علمی کاربردی شهرداری تهران و مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران خواهد بود که از ظرفیت های نخبگی کشور نیز برای حل موضوعات مرتبط با این حوزه بهره ببریم.
وی به مفاد طرح جامع مدیریت پسماند شهر تهران اشاره کرد و گفت: کاهش میانگین تولید پسماند(در حال حاضر هر شهروند روزانه ۷۰۰ گرم پسماند تولید می کند)، تفکیک زباله از مبداء، چگونگی جمع آوری بهینه و انتقال زباله ها بدون شیرابه، پردازش، بازیافت و دفن حداقلی در راستای کاهش اثرات زیست محیطی و بسیاری از موضوعات دیگر در طرح جامع مدیریت پسماند شهر تهران تاکید شده است.
معاون شهردار تهران به نقش بسیار مهم شهروندان در اجرای مطلوب طرح تفکیک زباله از مبداء اشاره کرد و گفت: اقدامات خوبی برای فرهنگ سازی در اجرای طرح تفکیک زباله از مبداء انجام شده است اما قطعا کافی نیست، زیرا ما باید به عنوان سیاست‌گذار در ابتدا فرهنگ عمومی کاهش تولید زباله را گسترش دهیم و در مرحله بعدی عموم شهروندان را به سمت کاهش تولید زباله و جلوگیری از اصراف و هدر رفت سوق دهیم.
مدیریت شهری روزانه حدود ۱۰ میلیارد برای رفت و روب شهر تهران هزینه می‌کند
وی با بیان این که در حال حاضر ۱۰ هزار کارگر خدمات شهری به امر نظافت و رفت و روب شهر تهران می پردازند، گفت: مدیریت شهری ماهانه حدود ۳۱۰میلیارد هزینه رفت و روب شهر تهران می کند که روزانه حدود ۱۰ میلیارد می شود. البته هزینه های دیگری نیز به شکل غیر مستقیم وجود دارد.
وی در ادامه اظهار کرد: پیش از این در ۱۲۴ ناحیه شهر تهران به ازای هر ناحیه یک پیمانکار وجود داشت و سازمان مدیریت پسماند شهر تهران مناقصات و پیمان های رفت و روب و جمع آوری زباله را به شکل مجزا برگزار می کرد و با مشکلاتی روبرو بود. اما در این دوره مدیریت شهری طرح تجمیع پیمانکاران انجام شد و ۱۴ پیمانکار انتخاب شدند و در نهایت پس از اصلاح این رویه اکنون ۲۲ پیمانکار برای ۲۲ منطقه شهر تهران تعیین شده اند. لذا در موضوع مدیریت پسماند افراد و نهادهای مختلفی نیز درگیر هستند که بر آن نظارت دارند اما با تمامی تلاش های صورت گرفته، معتقدیم که فرایند کار نیازمند بازنگری و تغییر و اصلاح شیوه است.
لزوم فرهنگ‌سازی و ترغیب شهروندان برای خروج زباله ها از منزل، راس ساعت ۹ شب
معاون خدمات شهری و محیط زیست شهرداری تهران بر لزوم فرهنگ سازی و ترغیب شهروندان در خصوص خروج زباله ها از منزل راس ساعت ۹ شب تاکید کرد و گفت: این روش از سال ها قبل اجرایی می شده، اما به دلایلی با ورود مخازن در سطح شهر تهران به فراموشی سپرده شده است و در حال حاضر ۵۰ هزار مخزن در ۵۰ هزار نقطه از سطح شهر تهران جانمایی شده است که هزینه های بسیاری جهت تامین مخازن و ایجاد زیرمخزنی ها شده است و در یکسال اخیر ۵۵ درصد مخازن نوسازی شده است.
وی با اشاره به روش رفت و روب و نظافت در کلانشهر اصفهان، اظهار کرد: در شهر اصفهان مخزنی وجود ندارد و یک شب در میان زباله ها جمع آوری می شود؛ اما این شهر بسیار تمیز و مرتب است و این حاکی از فرهنگ سازی و همراهی شهروندان با مدیریت شهری است. حال این سوال پیش می آید که آیا روش اصفهان روش خوبی است؟ آیا ما باید مخازن را کاهش دهیم یا مخازن خشک را به مخازن کنونی اضافه کنیم؟ مخازن سطح شهر تهران صبح زود تخلیه می شوند اما شهروندان، کسبه، فروشگاه های بزرگ و... در هر ساعت از شبانه روز زباله های خود را داخل مخازن می گذارند و همین عامل منجر به ایجاد نازیبایی و مشکلاتی برای مدیریت شهری می شود.
هومن غلام‌پور ارباستان پژوهشگر ارشد محیط‌زیست در مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی بیان کرد: در حوزه آینده‌پژوهی مدیریت پسماند، ۹ پیشران را برای خبرگان تعیین کردیم و از این ۹ پیشران به ۲ پیشران حکمرانی و زندگی مردم تاثیرگذار رسیدیم، اگر این دو امر در حالت مطلوب باشد، به آرمان شهر خواهیم رسید.
وی ضمن تاکید بر عدم آگاهی عمومی مردم از پسماند جزء ویژه گفت: بیش از ۵۰ درصد مردم از اینکه پسماند جزء ویژه به چه نوع پسماندی گفته می‌شود، اطلاعی ندارند. در این راستا باید در خصوص آگاهی مردم، بیشتر کار کنیم. در این خصوص فضای مجازی ۹۴.۶ درصد موفق‌تر از سایر زمینه‌ها دانسته شده است. با این حال باید از روش‌های متنوع استفاده کنیم.
غلام‌پور با اشاره به اینکه مشارکت یکی از کلیدهای اصلی مدیریت پسماند جزء ویژه است، گفت: اگر در پسماندهای دیگر نیاز به مشارکت داریم، در جزء ویژه به توان ۱۰ نیاز به مشارکت داریم. خانه‌تکانی یکی از ایونت‌های بسیار مهم بود که می‌تواند مجدد تکرار شود.
وی در پایان تصریح کرد: در حوزه مدیریت پسماند و جلب مشارکت مردم، باید به جذب سرمایه اجتماعی و اعتماد افزایی با مشارکت مردم توجه داشته باشیم. برای این امر باید چرخه مدیریت پسماند را کامل کنیم و مدیریت باید منطبق با اصول زیست‌محیطی باشد.
ایجاد مشارکت در دستگاه‌های متوالی یکی از راهکارهای رفع چالش‌های مدیریت پسماند است
حلیاسادات حسینی مدیرکل توسعه نیروگاه‌های زیست توده سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر هم در این نشست به چالش‌های مدیریت پسماند اشاره کرد و گفت: از جمله راهکارهایی که می‌توان برای رفع چالش‌های موضوع مدیریت پسماند استفاده کرد می‌توان به ایجاد مشارکت و هم‌افزایی در در دستگاه‌های متوالی، تدوین برنامه ملی براساس توسعه هفتم، توسعه و بازبینی طرح جامع پسماند، ایجاد انگیزه و جلب مشارکت‌های مردمی، به کارگیری فناوری مناسب با موقعیت جغرافیایی، سرمایه‌گذاری و تامین مالی پروژه از طریق جذب سرمایه‌گذار اشاره کرد.
انتهای پیام