انتخابات ریاست جمهوری ونزوئلا، در تاریخ ۲۸ ژوئیه (هفتم مرداد ماه) با مشارکت ۶۰ درصدی و در فضایی آرام برگزار شد. اگر چه ۱۰ نامزد در این رویداد سیاسی به رقابت با یکدیگر پرداختند، نیکلاس مادورو رئیس‌جمهوری مستقر سوسیالیست و ادموندو گونزالس اوروتیا دیپلمات سابق و نامزد اصلی مخالفان دولت، به عنوان رقبای اصلی در برابر یکدیگر قرار گرفتند.
نتایج اولیه که در نخستین ساعات بامداد هشتم مرداد اعلام شد، کسب ۵۱.۲ درصد آرا از سوی مادورو را تایید کرد و سه روز بعد، شورای ملی انتخابات ونزوئلا بر اساس شمارش ۹۷ درصد آرا، از پیروزی نامزد سوسیالیست با کسب ۵۲ درصد آرا و شکست گونزالس با کسب ۴۳ درصد آرا خبر داد.
اعلام نتایج از سوی اپوزیسیون ونزوئلا رد شد و حامیان بین‌المللی این جریان راستگرای افراطی از جمله آمریکا و قدرت‌های غربی نیز به شدت واکنش نشان دادند. گروه‌های رسانه‌ای منتسب به آن‌ها نیز از زمان برگزاری انتخابات به صراحت عنوان کردند که تنها نتیجه قابل قبول، پیروزی مخالفان بوده و هر نتیجه دیگری تقلب خواهد بود.
تاخیر در شمارش آرا، اوضاع را تشدید کرد و مقام‌های انتخاباتی ونزوئلا از خرابکاری رایانه‌ای و حمله به شبکه برق در روز انتخابات خبر دادند. سیستم رای‌دهی در ونزوئلا کاملا الکترونیکی است و نتایج اعلامی در حالی از سوی مخالفان و حامیان بین‌المللی آن‌ها زیر سوال رفته است که امکان هر گونه تقلب منتفی است و رسانه‌های غربی، خود پیش از انتخابات اذعان داشتند که این نوع رای‌دهی، احتمال تقلب را نزدیک به صفر می‌رساند.
طرفی، قانون این کشور مقرر می دارد که شورای ملی انتخابات ۳۰ روز پس از اعلام نامزدهای منتخب فرصت دارد تا صورتجلسه نتایج انتخابات را در روزنامه رسمی منتشر کند. به این ترتیب، مقام‌های انتخاباتی ونزوئلا تصریح کردند که با وجود تلاش‌ها برای ایجاد اخلال در روند رای‌گیری و ثبت آرا، روند اعلام نتایج با مهلت‌های قانونی مطابقت دارد.
همه این رخدادها، به شکل‌گیری بسیج‌های عمومی له و علیه دولت منجر شد. در این مقطع نیز رسانه‌های بین‌المللی با نادیده گرفتن تجمع‌های گسترده حمایت از دولت، به بزرگنمایی اعتراض‌های خشونت‌آمیز علیه نتایج رسمی پرداختند.
نکته حائز اهمیت اینکه تقابل قدرت در ونزوئلا باید در یک زمینه تاریخی و جغرافیایی گسترده‌تر، فراتر از تحولات روزهای اخیر درک شود؛ زمانی که ۲۵ سال پیش، هوگو چاوز رهبر فقید چپگرای ونزوئلا، ریاست جمهوری این کشور را بر عهده گرفت و همراه با لولا داسیلوا رئیس‌جمهوری برزیل، نخستین موج دولت‌های مترقی در منطقه آمریکای لاتین را به راه انداختند.
آن‌ها با به چالش کشیدن دستورالعمل‌های نئولیبرال، دفاع از حاکمیت ملی، توسعه سیاست بین‌الملل مستقل و یک مدل قدرتمند همگرایی را به کار گرفتند و مبارزه با فقر، به رسمیت شناختن حقوق و منزلت جوامع متنوع و به حاشیه رانده شده را در اولویت قرار دادند.
چاوز، ملی شدن صنعت نفت را ترویج کرد و منافع شرکت‌های چندملیتی بزرگ و الیگارشی قدیمی ونزوئلا را که در آن زمان، یکی از فاسدترین کشورهای قاره آمریکا بود، تحت کنترل درآورد.
استقلال‌خواهی و ضدیت دولت بولیواری ونزوئلا همواره در این سال‌ها به مذاق دولت‌های غربی خوش نیامده و آن‌ها را در خصومت آشکار از طریق تکیه به ابزار فشار و تحریم و تهدید برای براندازی این دولت مستقل قرار داده است.
این کشور دارای بزرگ‌ترین ذخایر نفت در جهان و یکی از بزرگ‌ترین ذخایر گاز و طلا است. به همین دلیل، قدرت‌های استعماری قدیم و جدید، چاوز و نیکلاس مادورو جانشین او را بر نتابیدند و بر نمی‌تابند.
ونزوئلا در میان دشواری‌ها و حمله‌های دائمی موفق شده است در روندی پیشروی کند که از خطا مستثنی نیست. با این حال، بخش مهمی از مسئولیت بحران اقتصادی و اجتماعی این کشور، بر عهده تحریم‌های متعدد از انواع و اقسام است که در دوران دولت دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری سابق آمریکا افزایش یافت و به شدت به مردم این کشور ضربه زد.
تلاش برای تهاجم، کودتا و ایجاد بی ثباتی نیز از جمله حملات به طور فزاینده‌ای سازمان‌یافته از سوی جریان راست افراطی است که دولت ونزوئلا همواره با آن‌ها مواجه بوده است و ماریا کورینا ماچادو بهترین نماینده این بخش است؛ وی سابقه روشنی از توطئه و خیانت به کشورش دارد و وابستگی وی به واشنگتن در درخواست‌های مکرر او برای تشدید تحریم‌ها، تهاجم و مصادره منابع ونزوئلا مشهود است.
نکته حائز اهمیت اینکه ونزوئلا در آمریکای لاتین، در زمره کشورهای محور مقاومت با پیشگامی همیشگی در حمایت از فلسطین قلمداد می‌شود که از دیگر دلایلی است که دولت مادورو را در تقابل با تشکیلات سازماندهی شده اپوزیسیون راستگرای افراطی به ریاست ماچادو قرار می‌دهد. ماچادو که ریاست ستاد ادموندو گونزالس را عهده‌دار بود و اکنون نیز تحریک‌کننده اصلی اعتراض‌های ضددولتی است، وعده داده بود که در صورت پیروزی نامزد مخالفان، سفارت رژیم صهیونیستی در کاراکاس بازگشایی خواهد شد.
شده‌اندبنابراین، بسیار واضح است که آنچه مخالفان دولت ونزوئلا و حامیان بین‌المللی آن می‌خواهند یک دولت بدون قید و شرط در برابر آمریکا است که کنترل نفت ونزوئلا را بدون هیچ محدودیتی برای آن‌ها تضمین کند. آن‌ها قصد دارند ونزوئلا را به یک سنگر جدید راست افراطی در منطقه آمریکای لاتین و با امکان غارت منابع ونزوئلا تبدیل کنند.
رصد تحولات روزهای اخیر و موضع‌گیری آمریکا جالب توجه است. آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا در تاریخ یکم اوت (۱۱ مرداد) ادعا کرد که «شواهد قاطعی» دارد مبنی بر اینکه نامزد مخالف، «اکثریت آرا» را در انتخابات به دست آورده است. اما پنج روز بعد، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا اظهار داشت که واشنگتن «در نقطه‌ای نیست» که گونزالس را نامزد برنده بداند.
پرسشی که مطرح است اینکه بین این دو اظهار نظر چه اتفاقی افتاد؟ تارنمای شبکه تلویزیونی تله‌سور در گزارشی در توضیح این رویکرد عنوان کرد: مادورو اعلام کرد که امتیاز بهره‌برداری از نفتی که به شرکت‌های آمریکایی داده شده است را به بریکس (ائتلاف اقتصادهای نوظهور جهان) اعطا خواهد کرد. در واقع، ونزوئلا در شرف پیوستن به این سازمان چندجانبه است.
آنچه واضح است اینکه در میان مردم ونزوئلا، نارضایتی از شرایط زندگی وجود دارد و چنان که سرخیو رودریگس تحلیلگر ونزوئلایی در مقاله اخیر خود اشاره کرده است، در این زمینه، دولت باید به سه مشکل اساسی رسیدگی کند: حقوق کم، کمبود خدمات عمومی و تامین سوخت خانوارها.
در فضای انتخاباتی ونزوئلا، نقش شبکه‌های مجازی و شخص ایلان ماسک سرمایه‌دار و کارآفرین مشهور آمریکایی و صاحب شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) را نمی‌توان انکار کرد. با توجه به انتشار و بازنشر روزانه ده‌ها پیام توسط ایلان ماسک با موضوع تقلب در انتخابات ونزوئلا، اینطور به نظر می‌رسد که افرادی با این میزان توانایی تاثیرگذاری بر افکار عمومی به ابزار آمریکا و غرب برای مقابله با دولت‌های ضدامپریالیستی تبدیل شده‌اند.
در حالی که دولت و ملت ونزوئلا در هفته‌های اخیر، آمادگی بالایی برای مقابله با توطئه‌ها، حفظ شرایط صلح و به تصویر کشیدن همبستگی در این کشور از خود نشان داده‌اند، اپوزیسیون و حامیان بین‌المللی آن‌ها به ویژه آمریکا تلاش کرده‌اند تا با بین‌المللی‌سازی موضوع انتخابات که موضوعی در حیطه امور داخلی این کشور است، دولت مادورو را در جهت نیل به اغراض خود تحت فشار قرار دهند. در این راستا، پیشبرد و تکرار پروژه شکست خورده ایجاد دولت موازی، دور از ذهن نیست و تحولات روزهای آینده و توان مدیریت پساانتخاباتی دولت بولیواری ونزوئلا در این زمینه تعیین‌کننده خواهد بود.