یاد داشت: رضوان ابوترابی
یک سال از سفر بی بازگشت او گذشت، اما هنوز وقتی گذرت به کافه ثالث می افتد، بوی او را حس می کنی. یادش بخیر با عمران صلاحی چند بار نشستی صمیمانه با او داشتیم. کامبیز درم بخش را می گویم که انسانی نجیب بود. ساده و بی غل و غش. هنرمند و کاریکاتوریستی که دنیای هنر او را می شناخت و برایش احترام قائل بود. خب،برنده جایزه اول از بزرگ ترین و معتبرترین مسابقات بین المللی کاریکاتور ژاپن، آلمان، ایتالیا، سوئیس، بلژیک، ترکیه، برزیل، یوگسلاوی و چندین جایزه بین المللی دیگر بودن کم چیزی نیست.
اما با این همه عنوان و بزرگی چقدر ساده به تعریف خودش می نشیند: پشت سادگی کارهای من سال‌ها کار و زحمت وجود دارد. مثل یک سنگ الماس که شروع به تراشیدن آن می‌کنید و بعد از مدت‌ها خالص و کریستالیزه می‌شود. کار هنری هم همین‌طور است و باید سال‌ها کار کنید تا به این سادگی برسید. انسان رسیدن به سادگی را ارج می‌نهد و چون امروز فرصت کمی دارد، چیزهای کوتاه و تأثیرگذار می‌خواهد. مردم به من می‌گویند هر کاریکاتور تو یک کتاب است. کارهایم بدون کلام است و مردم از هر ملیتی می‌توانند آن را بفهمند. رسیدن به این زبان بین‌المللی زحمت زیادی می‌خواهد و من توانستم به درجه‌ای برسم که با جهان صحبت کنم. کاریکاتور کوتاه‌ترین وسیله پیام‌رسانی جهان است.”
همیشه نگران بود. نگران این که عمر فرصت ندهد تا کارهای تازه با ایده های تازه خلق کند.می گفت : توی این کمدها پر از ایده است. اگر من نمیرم، تا صدسالگی ایده دارم. مونده‌ام که چه جوری این ایده‌ها را اجرا کنم.
زنده یاد عمران صلاحی شاعر و طنز پرداز مطرح کشور در مراسمی که به عنوان «شب کامبیز درمبخش» توسط مجله «بخارا» برگزار شد، از دوستی ۵۰ساله خود با این هنرمند گفت. صلاحی در بخشی از سخنان خود با جملاتی آمیخته به طنز اظهار کرد: «من هر وقت سراغ کامبیزو می‌گیرم، می‌گن که داره می‌کشه… البته کاریکاتور!
ما واقعا یه دنیایی داریم که همه در حال کشیدنن… یکی سیگار می‌کشه، یکی تریاک می‌کشه،.. بعد تو این کشاکش بهترین چیزی که می‌شه کشید، کاریکاتور هست و واقعا کامبیز عزیز، من هر دفعه دیدمش مشغول این عمل نیک بوده. فکر کنم هنوزم که این‌جا نشسته تو دلش داره کاریکاتور می‌کشه؛ یعنی یه کاریکاتوریست تمام وقته. از صبح تا شب، از شب تا صبح… مشغول کشیدن کاریکاتوره. و عمران صلاحی حرف هایش را با جمله ای که حسرتی تلخ در آن موج می زد به پایان برد:«در ایران، ما از کامبیز چند تا کتاب داریم؟ فقط یه «بدون شرح». و این خیلی بده!»
درم بخش دنیای منحصر به فردی دارد. یک جهان بینی سالم و بسیار وسیع . اما اعتقادش بر این است که این جهان بینی وسیع در چند خط خلاصه شود. او به زبان تصویر بیشتر اعتقاد دارد تا به زبان کلامی : من تصویری فکر می کنم و تصویری کار می کنم، خیلی ها در جهان زبان مرا می فهمند و این موفقیت بزرگی است، اما کامل نیست. تلاش می کنم؛ شب و روز. استاد من چاپلین است. بدون کلام سال هاست حرفش را می زند، با زور و بی عدالتی، اشرافیت و ناملایمات زندگی و فقر هم مبارزه می کند. جهان او را می شناسد چون با زبان تصویر سخن می گوید. نزدیک ۶۰ سال است که کارم در مجلات ایران و جهان چاپ می شود. آدمک های من سمبل یک انسان خلاصه شده هستند. داستان های من کوتاه است. وقت شما را نمی گیرد، با کمترین خط مفاهیم بزرگی را به شما نشان می دهد. آنچه در این جا می بینید قطره ای از دریاست. چشمه ای که می جوشد و باز نمی ایستد. من عاشق کارم و زندگی هستم. رویاهایم را با شما تقسیم می کنم. آیا روزی می رسد که همه مردم جهان با یک زبان تصویری سخن بگویند؟! و مترجم ها را بیکار و دیکشنری ها را دور بیندازیم، من امیدوارم.( مصاحبه با ایران کارتون)
وبعد در ادامه همین مصاحبه می گوید: خیلی ها پیش من می آیند که به ما درس بده و کلاس برگزار کنید. در جواب آن ها می گویم که این کار یاد دادنی نیست، یاد گرفتنی است. شما باید به دنبال آن باشید، کار دیگران را تعقیب کنید، یاد بگیرید. ولی چیزهایی است که درون آدم ها و زندگی که بر آنها گذشته است، مربوط می شود. مثلا آدمی مثل سهراب سپهری یک زندگی بخصوصی داشته که توانسته بگوید صدای پای آب و آن را بفهمد. من هزاران بار از کنار جوی آب گذشتم و صدای شر شر آب را شنیدم ولی هیچوقت نتوانستم اسمی برایش بگذارم و بگم صدای پای آب. این انسان ویژگی هایی داشته و به دیگران آن را منتقل کرده است.
و یک روز .. مراسم تجلیل از شش دهه خلاقیت تصویری کامبیز درمبخش که نشان شوالیه را از فرانسه دریافت کرده در شانزدهمین جشن تصویر سال و جشنواره فیلم تصویر، در خانه هنرمندان ایران برگزار می شود. سیف الله صمدیان، دبیر جشن تصویر سال در باره او می گوید: «بی‌شک کامبیز درمبخش یکی از کسانی است که وجودش به تصویر در ایران آبرو بخشیده است. او با بازگشت به ایران، به‌نحوی غربت را به غربت فرستاد. او از جمله هنرمندانی است که ثانیه ثانیه زندگی‌اش به خلق می‌گذرد.»
و سیدمسعود شجاعی‌طباطبایی، مدیر مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری هم در همان جلسه در سخنانی عنوان می کند: «درمبخش یکی از هنرمندانی است که وجودشان مایه مباهات ایران در عرصه بین‌المللی است. او در کاریکاتورهای خود، نقش مایه‌های ایرانی را با زبانی جهانی به تصویر می‌کشد.»بخش عمده‌ای از حضور این هنرمند در عرصه کارتون مطبوعاتی می‌گنجد، اما او با ذهن خلاق خود همزمان پایه‌گذار مفهوم تازه‌ای از کارتون نیز بوده است. بدون شک درمبخش نماینده اندیشه‌ای تازه و جسورانه در کارتون ایران است که با حذف قید و بند از شیوه‌های کلاسیک وارداتی، در سبکی خلاصه می‌شود که کاملاً متعلق به خود اوست.»
افسوس او رفت و کارهایش نا تمام ماند. با آن که گفت: اگر دوباره متولد شوم سوژه‌هايی را اجرا می‌كنم كه در اين دوره نتوانسته‌ام اجرا كنم.
و دنیای هنر، منتظر چنین روزیست که او دوباره متولد شود.
انتهای پیام/